De Belgische kwestie

M ia Devits is een stoute madame. De unitariste, die tactisch en uit overtuiging haar Vlaming-zijn en Vlaamse eisen wegmoffelde om haar FGTB-meesters pavloviaans te paaien, is verjaagd als een paria. Zij kreeg zelfs geen bedankje van de Waalse gezellinnen op een afscheidsfeest. Welke fout heeft Devits gemaakt? Ze begon tekenen van pragmatisme, Vlaams gezond verstand en moderniteit te tonen. Mia Devits is een slachtoffer van de ‘kosten van de heterogeniteit’ van België. Over deze nieuwlichterij leest u alles in het omslagverhaal (zie blz. 57).

Ondanks de woorden van Elio di Rupo en zijn lekkere tafelmanieren evolueert Wallonië en zijn syndicale en politieke establishment tegen een slakkengang. In een tijd dat de wereld om de drie à vier jaar economisch, sociaal en politiek verandert en niet om de 25 jaar, is het ritme van Wallonië (“Het zal wel in orde komen in 2029”) onaangepast. België blijft onder druk van Wallonië verstroopt, oubollig en tam. Wat staat er te doen?

13 juni is de aanleiding voor tientallen ongelezen wensbrieven van elke Belgische vereniging en drukkingsgroep. Ook de platformtekst van Bart Somers en Norbert De Batselier – heren van stand – behoort tot het luxepapier dat beter boom was gebleven. Als alternatief voor die stapels met meer van hetzelfde, presenteert Trends u een boek dat actueel, leesbaar en ‘Belgisch’ is. Waarom actueel en ‘Belgisch’? Kan afscheiding Vlaanderen en Wallonië beter, welvarender en vinniger maken? The Size of Nations (MIT Press, ISBN 0-262-01204-9) van Enrico Spolaore en Alberto Alesina, Italiaanse hoogleraren economie van Amerikaanse topuniversiteiten, bepleit een nieuw denkkader. Het oude paradigma was: grote en sterke economieën zijn maar mogelijk in grote en sterke staten of statenbonden. Het nieuwe denkkader is: levenskrachtige en toekomstgerichte economieën kunnen minstens even goed in kleine landen. Sommige publieke goederen (onderwijs, zorg, gerecht, cultuur) worden goedkoper, efficiënter en beter ‘geproduceerd’ in kleine, homogene landen. Andere publieke goederen (defensie, veiligheid) worden in een vreedzame wereld (bijvoorbeeld het Europa van 2004 van Atlantische Oceaan tot Oeral) de facto ‘geproduceerd’ door de Navo, de Europese Unie, de WEU enzovoort.

The Size of Nations is het eerste alomvattende boek dat secessie en independentisme economisch evalueert. Spolaore en Alesina concluderen: in een democratische wereld zijn er meer landen dan in een niet-democratische, open markten maken het makkelijk om als klein land te bloeien, de kostprijs van een secessie daalt in deze eeuw, de baten van een afscheiding zullen meer en meer worden afgewogen tegen de kosten van de heterogeniteit.

Spolaore en Alesina tillen het nadenken over afscheidingen uit het intellectuele getto. Wie secessie overweegt, is geen reactionair, negentiende-eeuwer, fascist noch egoïst. The Size of Nations is een remedie voor de Belgische kwestie.

Frans Crols