De Airbus landt in Oudenaarde

Na tien jaar van onderzoek kreeg het Oudenaardse Europlasma een geschenk van de hemel: een reeks contracten met vliegtuigproducent Airbus. Naar eigen zeggen moet de omzet daardoor de volgende drie jaar maal drie, zes of zelfs negen.

“We zijn moeilijk te vatten,” weet Anthony Vanlandeghem, chief executive officer van Europlasma in Oudenaarde. “Als ik onze activiteiten uitleg aan een financier, zie ik zijn ogen al na enkele minuten wegdwalen. Geen enkele bank wilde onze start financieren, omdat ze ons product niet begrepen. Vandaag ligt dat anders. Ik toon ze cijfers. Onze prognose is een omzetstijging maal drie, misschien maal zes of negen, in drie jaar.”

Europlasma vormt gassen om tot plasma. Dat is (naast gas, vast en vloeibaar) de vierde vorm waarin stoffen kunnen voorkomen. Het gas valt uiteen in deeltjes, die gebruikt kunnen worden ter bescherming van bepaalde producten. Met deze stof kan Europlasma autobumpers bijvoorbeeld duurzamer laten lakken, textiel extra kleur geven of meer of minder vochtafstotend maken. De farmaceutische en de auto-industrie zijn elk goed voor 20%, de textielnijverheid voor 30% van de omzet van 2,5 miljoen euro (2002).

Begonnen in de garage

Europlasma werd in 1990 door Vanlandeghem opgestart in de garage bij hem thuis. Als gewezen kaderlid van de Amerikaanse elektronicareus Olin Corporation en Mietec had hij zijn ideeën over de plasmatechniek (in de jaren vijftig ontwikkeld voor halfgeleiders) nergens in de praktijk kunnen omzetten. “Ik had de keuze tussen een veilige job bij een multinational of als zelfstandige knutselen aan een techniek die nog in de kinderschoenen stond,” aldus de ingenieur. “Het avontuur lonkte en won.”

Financieel kwam Vanlandeghem rond met een persoonlijke lening. De eerste jaren werden vooral besteed aan onderzoek (dit jaar goed voor 15% van de omzet). De doorbraak kwam er in 1992, toen Europlasma via de Hasseltse vestiging van Philips wereldwijd de techniek kon leveren voor de behandeling van cd-spelers. In 1995 kon Europlasma een doorgroeifase financieren met een persoonlijke lening en een participatie van de Vlaamse Investeringsmaatschappij ( Fortis), die in 2001 werd verkocht aan het management. Commercieel directeur Johan Palmers. “Tot nog toe was Europlasma een technologiegedreven onderneming. Dat verklaart de hoge schuldenlast van het bedrijf ( nvdr – 80% van het balanstotaal). In de toekomst primeert de verkoop.”

De eerste pijler voor de toekomst is het contract met Airbus (nu EADS). Door de plasmabehandeling van de kunststof vensters van de vliegtuigen wordt het uitbreken van een brand vertraagd omdat de vensters minder snel springen. De productie van deze vensters gebeurt vanaf 2004 in Vlaanderen. Een volgende opdracht van Airbus is het textiel in het vliegtuig brandvertragend of branddovend te maken. Europlasma verwacht een extra omzet van 7,5 miljoen euro, of een verdriedubbeling van het cijfer vandaag.

Compensaties in het slop

Het Airbus-project past in het kader van de compensaties die de Belgische regering heeft afgesproken met andere partners. Een deel van de opstartkosten wordt gefinancierd door de overheid. Hoe kan een bedrijf dat 0% opdrachten had in de luchtvaartindustrie, zijn omzet verdriedubbelen dankzij die niche?

Vanlandeghem: “Vier jaar geleden hoorde ik van een Airbus-contract. Er wordt bij die onderneming veel gelakt, dus kunnen we hen helpen, redeneerde ik. Via het consortium Belairbus kwam ik in contact met Airbus in Toulouse. Na gesprekken met de ingenieurs rolden al snel enkele ideeën uit de bus. Sindsdien hebben we elke twee maanden een vergadering over de uitvoering van het contract.”

Uit deze contacten groeide ook een toepassing voor een nieuwe behandeling, waardoor de vensters van vliegtuigen dankzij een krasvaste deklaag minder snel slijten door stofdeeltjes in de lucht. Vanlandeghem betreurt uiteraard dat het dossier van compensaties voor de militaire versie van de Airbus in het slop raakte. Maar: “We hebben een voet in huis in Toulouse, zelfs los van compensatiecontracten. Wij realiseren iets dat ze nergens ter wereld vinden. Ook andere vliegtuigbouwers zoeken Oudenaarde op de kaart. Een voorzichtige prognose: over drie jaar realiseren we in dit segment een omzet van 15 miljoen euro.”

Hans Brockmans [{ssquf}], hans.brockmans@trends.be

“Wij realiseren iets dat Airbus nergens ter wereld vindt. Ook andere vliegtuigbouwers zoeken Oudenaarde op de kaart.”