Consolidatie in de maak?

Dat het Franse Carrefour ‘onze’ GB volledig overnam, was groot Belgisch nieuws, maar op het Europese distributieschaakbord was dat geen echt belangrijke zet. Daar worden andere feiten als ‘decisief’ gebrandmerkt. Zoals de start, enkele weken geleden, van het eerste van tien Wal-Mart Supercentres in Groot-Brittannië, waar de Amerikaanse wereldmarktleider Wal-Mart vorig jaar al de Asda-keten inlijfde. Ook voor Duitsland heeft de reus uit Bentonville, Arkansas, grote plannen. Daar wil Wal-Mart, naast de huidige 95 vestigingen die het de voorbije jaren door overnames verwierf, 50 nieuwe winkels inplanten. Geruchten als zou Wal-Mart gesprekken voeren met de referentie-aandeelhouders van het Duitse Metro (‘s werelds nummer drie, na Wal-Mart en Carrefour) werden door Metro met klem tegengesproken. Waarna een nieuw bericht meldde dat het Britse Tesco geïnteresseerd zou zijn in de Real-keten van Metro. Voorts schijnt het Britse Marks & Spencer, dat in zijn winkels kleding en voeding combineert, te azen op een alliantie met een retailer op het Europese vasteland.

Staan we in de Europese retail aan de vooravond van De Gote Consolidatie die men enkele jaren geleden al verwachtte? Een vraag voor Rudi Maerschalck, die als partner bij PricewaterhouseCoopers bevoorrecht getuige is door zijn jarenlange consultantservaring in de Europese distributiesector.

RUDI MAERSCHALCK (PRICEWATERHOUSECOOPERS). Het voorbije jaar zijn er al een aantal grote verschuivingen geweest. Tussen april ’99 en maart 2000 telden we 14 zeer grote acquisities in de distributie (de kleinste daarvan sloeg op 1,8 miljard euro), waaronder drie in Europa: de overname van Asda door Wal-Mart, de fusie van de Fransen Carrefour en Promodès, en het 50%-belang dat het Nederlandse Ahold nam in het Zweedse Ica. Mijn indruk is dat de rest van 2000 en 2001 op het vlak van concentratie in Europa weinig te zien zal geven. Daar zijn drie redenen voor.

Ten eerste noteren de meeste Europese retailers momenteel aan lage beurskoersen, zodat ze wellicht niet diep in hun zakken kunnen tasten – ook al zouden hun aandeelhouders dat misschien wensen. Als er al wat beweegt, zie ik dat in het hypermarktsegment gebeuren, tussen Franse, Duitse, Engelse spelers.

Ten tweede: op dit ogenblik is Japan de plaats waar het grootste marktpotentieel zit. Het is niet zonder reden dat Carrefour daar straks zijn eerste drie vestigingen opent. En we verwachten daar ook een aantal Amerikanen te zien opduiken – je mag naast Wal-Mart ook een Kroger en een Home-Depot niet over het hoofd zien.

Ten derde: er is enorm veel beweging rond de e-marketplaces op internet. Er zijn er twee grote aan distributeurszijde, Worldwide Retail Exchange en Global NetXchange, en een aan producentenzijde, Transora, waarin nu al 70% van het volume van alle fast moving consumer goods geconsolideerd zit. In theorie kan procurement langs die internetmarktplaatsen grote efficiëntiewinst opleveren – al moet dat in de praktijk nog waargemaakt worden. De grote Europese spelers concentreren zich nu dáárop, eerder dan op overnames om schaaleffecten te bewerkstelligen.

De drie opgesomde elementen lijken mij de consolidatie in Europa te zullen vertragen… tenzij Wal-Mart nógmaals als katalysator optreedt door een acquisitie te doen. Dan zal men zich verplicht voelen om te reageren.

Trends. Worden rond die internetmarktplaatsen geen te grote verwachtingen gecreëerd? De aankoopcombinaties die de distributeurs tien, vijftien jaar geleden opzetten, namen immers geen hoge vlucht.

Het verschil is dat er nu enorm wordt geïnvesteerd in die e-marketplaces. En er worden echt topmensen naartoe gehaald. Ze móeten gewoon slagen.

Hoe ziet u het Belgische plaatje evolueren?

Een Colruyt bijvoorbeeld weet zich als lokale speler tegenover het internationale geweld veilig te stellen door zijn goede, specifieke formule, door nauw samen te werken met lokale fabrikanten en door zich een imago op de versmarkt te creëren. Delhaize ‘De Leeuw’ zie ik ook niet als mogelijke overnameprooi: ze gooien het sterk over de internationale boeg, en lijken me in staat voldoende kapitaal te verwerven om dat waar te maken. Voor de andere, kleinere spelers, zie ik in de toekomst alleen een langzaam verlies op de markt. De grootste verrassing de komende jaren verwacht ik van GB, dat nu 100% van Carrefour is. Daarin schuilt een stukje goudmijn.

Waarom zou de neergang die GB de voorbije tien jaren beleefde, onder Carrefour omgekeerd kunnen worden?

GB zat met drie grote problemen. Primo: ze hadden goeie commerciële plannen, maar de implementatie ervan verliep enorm moeizaam. De integratie van de franchisenemers onder GB Partner, de remodelling van GB Super en GB Maxi blijken nu eindelijk op de goede weg te zitten; dat tonen de cijfers. Dus die zorg is van de baan.

Secundo: de operationele, logistieke, financiële en andere processen bij GB zaten en zitten zeer complex in elkaar, met telkens aparte regels en kanalen voor de verschillende formules et cetera. Dat is historisch gegroeid. Carrefour zal daar korte metten mee maken en zeggen: ‘zo werkt het bij ons’. De organisatie wordt lean, werkt sneller en met minder kosten. Uiteindelijk vertaalt zich dat in hogere marges of lagere prijzen.

Tertio: GB was en is een organisatie met een grote inertie. Ook daar kan Carrefour tegenaan gaan. Het staat immers in een andere machtsverhouding tegenover de vakbonden – onder meer omdat een actie bij GB bijvoorbeeld niet langer kan uitdijen naar andere GIB-dochters. Carrefour kan ook NV-technisch de dingen totaal anders gaan organiseren, opsplitsen, eventueel bepaalde afdelingen afstoten – of daarmee dreigen.

Het zal wrang klinken in Belgische oren, maar nu GB in Franse handen is, denk ik dat het potentieel er wél is.

raf pauwels