Combinatieorders en obligaties voor orkanen

Voor de opkomst van de telegraaf waren er in de Verenigde Staten ongeveer dertien beurzen; daarna restte er eigenlijk slechts één beurs van belang. Voor de opkomst van internet waren er tientallen internationale, financiële markten. Hoeveel daarvan zullen het jaar 2010 halen? Toen vorige week werd aangekondigd dat de beurs van Londen zou fuseren met de beurs van Frankfurt, was dit eens te meer een voorteken van een golf van consolidatie op de financiële markten. Iedereen in de sector is zich ervan bewust dat het aantal beurzen in de toekomst zal verminderen en dat de overblijvers voornamelijk elektronische beurzen zullen zijn. Op de financiële markten zelf werd het ter ziele gaan van de transacties op de beursvloer reeds lang voorspeld. De waarde van de stoelen in de New York Stock Exchange (NYSE), de Chicago Board en de Chicago Mercantile Exchange zijn de laatste vijf jaar met liefst 30 tot 60% gedaald.

Grote markten zijn beter geschikt om liquiditeiten te genereren. Maar hoe groter het aantal markten, hoe complexer de marktsituatie. De moderne markten zouden dan ook geen schijn van kans hebben zonder de ondersteunende informaticatechnologie, die in een weggestoken kantoortje deze complexe toestand opvolgt en beheert. Op dit ogenblik wordt dat kantoortje echter belangrijker dan de echte beursvloer, alsof het een politieke revolutie betreft.

Vaarwel beursvloer.

Als de investeerders mogen kiezen, dan verkiezen ze de snelheid en het gemak van het elektronisch kopen en verkopen. De termijnbeurs van Parijs, Matif, is daarvan een goed voorbeeld. Toen daar het elektronische kopen en verkopen werd ingevoerd, bleef de handel via de beursvloer daarnaast gewoon doorlopen. De Matif-beurs veronderstelde immers dat de markt vroeg of laat zelf zou beslissen welke van de twee methodes de beste was. Vroeg of laat kwam nog een stuk eerder dan wie dan ook had kunnen voorspellen. Binnen de twee weken ging bijna iedereen over op het elektronisch verhandelen van effecten; binnen de acht weken werd de beursvloer van Matif gesloten door een totaal gebrek aan vraag.

De kelderende computer- en communicatiekosten zullen het gezicht van de financiële markten grondig veranderen. Eén ding is zeker, computers zijn in de praktijk veel flexibeler. Neem nu als voorbeeld de combinatieorders of de Boolean trades. Een investeerder kon een bestelling plaatsen in de trant van: “Ik wil mijn Microsoft-aandelen verkopen aan 75 op voorwaarde dat ik IBM kan kopen aan 110 en Intel aan 120.” Computers kunnen zulke opdrachten verwerken aan de hand van algoritmes waar dit voor een handelaar op de beursvloer absoluut onmogelijk is.

Exotiek.

We verwachten dat er steeds meer exotische effecten op de markt zullen verschijnen door de voortdurend dalende communicatiekosten. Om het even welke cashflow kan in effecten worden omgezet, of het nu gaat om een lening voor een tweedehandswagen, het leasen van een faxtoestel of de rechten op een stukje muziek. Zulke cashflows kunnen in een pakket worden gestandaardiseerd en aan kleine investeerders worden aangeboden, net zoals ook hypotheekleningen in effecten werden omgezet in de jaren tachtig. Om het even welke gebeurtenis is bruikbaar. Zo biedt Enron nu al een soort effecten aan die op het weer gebaseerd zijn. Binnenkort kan je tegen je dochter zeggen: “Natuurlijk vind ik het erg dat je huwelijksreceptie werd uitgeregend, schatje, maar kijk eens wat voor een winst we gemaakt hebben met de stormopties die ik kocht.” Obligaties van een aardbeving?

Rampenobligaties voor orkanen, windhozen en aardbevingen worden op dit ogenblik wijdverspreid opgenomen in de algemene herverzekeringsmarkt. Het is alleen een kwestie van tijd vooraleer dit soort effecten ook op de detailmarkt te verkrijgen zullen zijn, waardoor kleine investeerders een stukje van het risico kunnen delen van een gebeurtenis die plaatsvindt aan de andere kant van de wereld – of in hun eigen achtertuin. In Californië kan men zich dan bijvoorbeeld afvragen of men beter een woonverzekering neemt tegen een Californische windhoos dan wel de goedkopere obligatie van een Californische aardbeving.

Waar is de beurs?

Aangezien markten zich meer en meer on line afspelen, zijn fysieke locaties niet langer relevant. Waar is de beurs Londen-Frankfurt gelegen? Daar waar de computers toevallig staan opgesteld? Of daar waar de kaderleden het mooiste uitzicht hebben vanuit hun bureau?

Of misschien daar waar men van gedachten wisselt over een bepaalde transactie? Een van de oudste uitvindingen van de mens, de markt, is onherroepelijk aan het veranderen onder invloed van de nieuwste uitvinding, de computer.

Hal R. Varian