Celebration

Walt Disney ontwierp zijn eigen Utopia en toeristen zijn er weg van.

Sluit vrijwilligers op in een prefabwoning, stop ze in een bus of zet ze op een onbewoond eiland en installeer overal camera’s. Laat de tv-kijker ze dag en nacht bespieden. Ziehier de essentie van wellicht het meest succesvolle idee in tv-land van de jongste jaren.

Celebration is in zekere zin de moeder van dit idee, zij het dan zonder camera’s. Celebration is een echt stadje in Florida, een eind van Disney World en Epcot Center.

Het was een droom van Walt Disney zelf, die een eigen Utopia wilde creëren. Hij liet de beste Amerikaanse architecten het land rondreizen om ideeën op te doen voor zijn ultieme droom: een ideale samenleving in een ideale omgeving. Meneer Disney heeft zijn Celebration nooit met eigen ogen mogen aanschouwen, maar zijn erfgenamen beschouwden de bouw ervan als het uitvoeren van een testament.

Ironisch genoeg moet u eerst via de City of the Damned en de Valley of Despair om in Celebration te geraken. Maar eens op de plek van bestemming zit u… Ja, waar zit u dan? Midden in een filmset die door echte mensen is gekraakt? Een surrealistische hallucinatie? De omschrijving van vleesgeworden American dream is misschien nog het best van toepassing.

De hoofdstraat lijkt als twee druppels water op Main Street in Disney World, de huisjes zijn allemaal even keurig, pseudo-Victoriaans, veel hout, kleine tuintjes; het centrum heeft een meertje, een retro bioscoopzaal waar je Marilyn Monroe zo ziet buiten komen, een postkantoor uit een western, een hotel, amper auto’s… Op het eerste gezicht een leuke postkaart maar dan blijken hier echte mensen te leven!

Uit alle hoeken van de VS komen zij om vrijwillig als een soort levend decor te fungeren. Zij werken bij de lokale kruidenier of op de bank want de hoge huren in Utopia moeten tenslotte worden betaald. En: zij hebben allemaal een contract met de Celebration Company, eigenaar en uitbater van het kleinood, waarin precies staat hoe een inwoner van Celebration zich moet gedragen. Geen rondscheurende auto’s met knallende uitlaten, geen loslopende honden, geen zattemanspartijen… Geen dit en geen dat. Alles is erop gericht de inwoners van Celebration in pais en vree te laten leven. Zo grenzen de tuintjes aan elkaar, kwestie van buren te verplichten elkaar gedag te zeggen als ze buitenkomen.

Dit fenomeen lokt duizenden toeristen, en hun vragen: “Wordt u betaald om hier te leven?” Na het ontkennende antwoord gaan ze door de ramen van huisjes binnengluren of aan rozen ruiken als zouden ze fake zijn. En soms – zo meldt de Celebration Company – blijven die toeristen hangen, gaan ze de droom bewonen.

marleen fynhoudt