Bouwen aan ecotopia

Hoewel steden eerder lukraak tot stand lijken te komen, worden sommige al duizenden jaren lang ontworpen. Of het nu was voor verdediging, schoonheid of praktisch nut, stedenbouwers hebben altijd al hun ideeën gehad over waar het in een stad om zou moeten draaien. Eeuwen geleden was een slotgracht of een gekanteelde omwalling een must, tegenwoordig is groen in de mode. Terwijl een aantal steden trachten milieuvriendelijker te worden, liggen er op de tekentafel andere die volledig groen moeten worden.

Het meest ambitieuze project is Masdar City in Abu Dhabi, dat ontworpen werd door Foster+Partners. De stad zal draaien op hernieuwbare energie en ze werd ontworpen om nul CO2 en nul afval te produceren. De eerste fase van het ontwerp moet normaal in 2009 afgesloten worden.

Tegen 2010 zal Masdar 2000 mensen kunnen huisvesten, maar uiteindelijk zal ze 50.000 inwoners tellen. Het grootste deel van de elektriciteit in de stad, zal afkomstig zijn van zonne-energie. Hernieuwbare energie zal ook een ontziltingseenheid aandrijven die drinkbaar water zal leveren.

De aanleg van de stad wordt een krachttoer van integratie, met een fusie van technologieën, systemen en beleidslijnen. Manieren vinden om minder energie en water te verbruiken vormde een essentieel onderdeel van de planning. Dankzij een vernuftig meetsysteem zal een inwoner van Masdar zich op elk moment bewust zijn van hoeveel energie, water en koolstof hij of zij verbruikt in vergelijking met de doorsnee-inwoner.

Maar er steekt meer achter dat beeld van Ecotopia. Om Masdar te doen slagen, is een enorme hoeveelheid planning, controle en zelfs beperking van de individuele vrijheid nodig. De stad zal beslissingen treffen die inwoners van andere steden zelf nemen. Auto’s zullen niet toegelaten worden en een zaak opstarten zal evenmin vanzelfsprekend zijn. De commerciële activiteiten worden beperkt tot diegene die ‘waarde toevoegen’ aan de stad. Kan zo’n paternalistische stad wel goed werken? Sociale factoren zijn cruciaal om steden draaiende te houden.

Elk aspect van Masdar werd nauwkeurig ontworpen. Dat zal sommige mensen aantrekken en anderen afschrikken. Een van de opvallende kenmerken is dat de stad ommuurd is. De muren zijn er om de stad af te schermen van de snerpende, hete wind uit de woestijn. Elke fashionista weet dat, als men maar lang genoeg wacht, sommige designs, of dat nu broeken met brede pijpen of minirokken zijn, terugkeren. En deze trendy stad gaat zich als vanouds tooien met muren.

DE AUTEUR IS CORRESPONDENT WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE VAN THE ECONOMIST.

Natasha Loder