Alternatieve financiering komt van de grond in België

De banken zijn terughoudend in de toekenning van langetermijn- en projectfinanciering. De kans is reëel dat ondernemende en creatieve financiers dat gat kunnen opvullen.

De banken zijn terughoudend in de toekenning van langetermijn- en projectfinanciering. De kans is reëel dat ondernemende en creatieve financiers dat gat kunnen opvullen.

De banken bereiden zich volop voor op de nieuwe kapitaal- en liquiditeitsregels die hen onder Basel III worden opgelegd. Die regels bepalen onder andere dat banken voor langetermijnkredieten een financiering op lange termijn moeten hebben, en die is duurder.

Bedrijfskredieten op lange termijn, en zeker projectfinanciering, dreigen het kind van de rekening te worden. De banken willen die leningen niet meer op hun balans. “De moeilijkheden beginnen vanaf een looptijd van vijf jaar”, zegt Geert Janssens, econoom van de denktank VKW Metena. “Banken stellen zich steeds terughoudender op. Een looptijd van meer dan zeven jaar is helemaal problematisch.”

Onvermijdelijk moet Europa, naar het voorbeeld van de Verenigde Staten, de weg op van een groter stuk financiering buiten de banken om. Belgische bedrijven zijn al druk op zoek naar alternatieve financieringsvormen. Heel populair is de financiering door ‘bevriende bedrijven en groepen’. Groeiende fenomenen zijn crowdfunding, waarbij middelen opgehaald worden bij het grote publiek, meestal via het internet of sociale media, en de financiering via klanten- of leverancierskrediet. Daarnaast kunnen grote bedrijven obligaties uitgeven, en kleinere een beroep doen op een private plaatsing of mezzaninefinanciering.

Ook projectfinanciering ligt bij de banken op de slachtbank. Dat is slecht nieuws voor een maatschappij die behoefte heeft aan nieuwe wegen, scholen, gevangenissen, zieken- en rusthuizen. Maar de banken zullen altijd een belangrijke rol blijven spelen bij grote projecten, ook al dragen ze de langetermijnfinanciering niet meer zelf. “Wij structureren de initiële financiering van het project, zoeken langetermijninvesteerders en coördineren”, zo ziet Lode Verstraeten, head of project finance van KBC het toekomstig model.
Die langetermijninvesteerders kunnen verzekeringsmaatschappijen, pensioenfondsen of institutionele investeerders zijn. Ook in België lijkt de markt rijp voor senior debtfunds of infrastructure debtfunds, die geld aantrekken bij vermogende families en institutionele investeerders en die investeren in projecten.

Lees meer over de rol van banken, schaduwbanken en alternatieve financieringsvormen in Trends van deze week.