Stefan Duchateau: “Nieuwe stress-testen voor banken op juiste manier aanpakken”

De oproep om nieuwe stress-testen bij de banken te organiseren is zeker terecht maar moet men een overkoepelend toezicht op Europees vlak gepaard gaan. Het IMF merkt intussen op dat de diepgang van de recente financiële crisis voor een niet onbelangrijk stuk toe te schrijven is aan twee fenomenen die zich op vlak van de lokale toezichthouder bevinden , met name “regulatory forbearance” en het “too-big-to-fail” syndroom.

Stefan Duchateau: “Het eerste is in de pers wat onderbelicht gebleven maar heeft veelvoud aan schade veroorzaakt in vergelijking met de andere elementen die wel worden aangewezen en zeker ook als verklarende factor moet worden gebruikt voor het opvallende verschil in efficiëntie in het voorkomen van de gevolgen van de financiële crisis tussen verschillende landen.”

De bankencrisis was immers een quasi- globaal gegeven, maar toch zag men in sommige landen weinig of geen impact, terwijl in andere landen bijna alle bancaire activa moesten worden afgeschreven.

Stefan Duchateau: “De stelling van het IMF is opvallend scherp. Sommige toezichthouders lieten toe bepaalde speculatieve posities tegen een veel hogere waarde geboekt stonden, dan kon worden verantwoord uit marktprijzen of een modelmatige prijsbenadering. Toen de crisis steeds dieper ingreep werd deze situatie echter onhoudbaar en moest dan plots (i.p.v. geleidelijk) worden ingegrepen met massale kapitaalinjecties vanwege de overheid. Dit veroorzaakte een volkomen verlies aan vertrouwen, hetgeen opnieuw de Overheid verplichtte tot ingrijpen. De motivatie voor dergelijk gedrag laat zich makkelijk raden: Enerzijds wenst de toezichthouder paniek te vermijden , maar wenst anderzijds ook geen verantwoording te moeten afleggen waarom men in het verleden dergelijke speculatieve posities niet had opgemerkt. De gevolgen waren echter dramatisch.”

De waardering van de (lokale) bancaire activa bij de komende stress-testen wordt dus best overgelaten aan een objectieve, overkoepelende overheid (zoals de recent opgerichte Europese waakhond voor systeemrisico ?).

Stefan Duchateau: “Dit vormt een veel belangrijker probleem voor onze staatsfinanciën dan een potentiële ratingverlaging die alsnog kan afgewenteld worden. We doen hierbij zeker geen uitspraak over de kwaliteit van de kapitaalbuffers van de systeembanken maar wijzen enkel op de bijzondere impact die hiervan uitgaat op de Belgische economie.”