Nauwere samenwerking is meest waarschijnlijke toekomst voor Europa

De toekomst Europa ligt volgens Stefan Hofrichter, Global Head van het Economics and Strategy Department, Allianz Global Investors (AlianzGI) in nauwere fiscale en politieke samenwerking en dit is ondanks politieke obstakels ook de meest waarschijnlijke ontwikkeling. Hofrichter publiceerde het rapport European Monetary Union (EMU): break-up or closer integration?

Om uit de huidige crisis te komen zijn het terugbrengen van overheidsschulden en doorvoeren van structurele hervormingen om de concurrentiekracht te vergroten niet voldoende. De eurozone moet ook de financiële architectuur hervormen en nauwer gaan samenwerken op politiek en fiscaal vlak.

Dit impliceert:

• Pan-Europees toezicht op banken die pan-Europees opereren, inclusief een depositogarantiestelsel. De meest recente besluiten van Europese politici gaan deze richting uit.

• Een (gedeeltelijke) Europese deling van de Europese schulden, bijvoorbeeld langs de lijnen van het plan ontwikkeld door de raad van economische experts van de Duitse regering. Dit zou met zich meebrengen dat landen een deel van hun zeggenschap over hun begroting kwijtraken aan Europa.

• De ECB als lender of last resort.

Alternatieve scenario’s zijn mogelijk

Er zijn al stappen in deze richting genomen, maar verdere integratie zal een moeilijk politiek proces zijn.

Alternatieve scenario’s zijn:

• (Deels) opbreken van de eurozone. Ook al zou dit gepaard gaan met instortende markten en forse economische krimp in Europa met naschokken voelbaar over de hele wereld, er bestaat een risico dat dit gebeurt wegens onder meer de opkomst van eurosceptische partijen in landen als Finland en Nederland.

• Doormodderen is geen levensvatbare optie want zou slechts uitstel zijn van integratie of opbreken van de eurozone.

• Integratie zonder structurele hervormingen en zonder afspraken over begrotingsdiscipline (‘Maastricht 2.0’) lijkt onwaarschijnlijk.