Regeringscrisis is niet het grootste probleem

Trends wilde weten hoe buitenlandse investeerders denken over de aanslepende politieke crisis in ons land. Het buitenland maakt zich nog geen ernstige zorgen. Maar: in de concurrentieslag om investeringen proberen onze buurlanden de onzekerheid wel uit te spelen.

“Zolang de uitgaven onder controle blijven, en de burgers belastingen betalen, is er niet zoveel aan de hand”, analyseert Chris Price, Belgiëanalist voor het kredietagentschap Fitch. “Zelfs een periode van een tot twee jaar zonder regering kan voor ons, als het parlement en de administratie de nodige bewarende maatregelen nemen. Bijvoorbeeld op het vlak van de begroting.” Marcel Claes, chief executive American Chamber of Commerce in Belgium (Amcham), is minder optimistisch: “Er gebeurt te weinig promotie en prospectie omdat er geen actieve regering meer is. En de bestaande investeerders krijgen veel vragen vanuit het moederhuis.”

Officieel is er weinig aan de hand, menen de meeste waarnemers. Al reageren de meeste buitenlandse overheden zeer terughoudend. De Franse ambassade verkoos geen commentaar te geven, en op de Nederlandse ambassade wordt benadrukt dat de Belgisch-Nederlandse relaties er geen hinder van ondervinden. Grote dossiers zoals de IJzeren Rijn zitten in ambtelijke handen, die processen lopen gewoon door. Ja, er is wel veel interesse bij het Nederlandse publiek, maar investeerders haken voorlopig niet af. Dat wordt beaamd door Dick Dresselhuis, algemeen directeur van de Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg. “Het feit dat u mij belt, bewijst dat je dit niet zomaar kan wegwimpelen. Maar ik zou het zeker niet dramatiseren. Voor het bedrijfsleven is het business as usual.”

Fa Quix, directer van de Fedustria, de beroepsorganisatie van de textiel- en meubelsector, relativeert eveneens, en wijst erop dat ons land zes regeringen rijk is, waarvan er vijf – met belangrijke bevoegdheden – wel degelijk werken. Ook Belgiëanalist Price is niet bezorgd, op voorwaarde dat de diverse overheden het gevoerde budgettaire beleid niet loslaten. Want de begroting was de voorbije jaren min of meer in evenwicht en de staatsschuld daalde voldoende snel. Tegen 2012 verwacht het ratingbureau een begrotingsoverschot van 1 tot 1,5 %, zoals de regeringsonderhandelaars al beloofden. En zelfs als die doelstelling niet wordt gehaald, dan zal Fitch pas zijn positie herzien als het begrotingstekort zou oplopen tot meer dan 1 %, klinkt het.

Toch blijft de opdracht duidelijk, meent Luc Fabry, de Vlaamse economische vertegenwoordiger in Parijs: “Zo snel mogelijk een regering.” In de strijd om buitenlandse investeringen naar ons land te halen, is de huidige situatie zeker geen goed verkoopsargument. “Wij merken dat het door onze concurrenten – de buurlanden, zeg maar – wordt gebruikt als een argument om erop te wijzen dat de politieke situatie een stuk stabieler is in hun land.”

Luc Everaert, afdelingshoofd van het Europees departement van het Internationaal Monetair Fonds (IMF): “Dit is niet goed voor de reputatie van België. In Wash- ington heerst er niet echt onrust, maar eerder onbegrip. Een cultuurverschil is normaal geen reden om niet tot een regering te komen.” Toch hield het ratingbureau Fitch altijd al rekening met een mogelijke opsplitsing van België, weet Price. Zegt hij: “Eigenlijk verbaast het ons al jaren hoe goed de Belgische structuur standhoudt. We denken dat het vraagstuk Brussel ervoor zorgt dat geen enkele deelstaat het land wil opblazen.”

Negatieve reacties

Ook Marcel Claes van Amcham waarschuwt: “Ik heb al enkele negatieve reacties gekregen. De politieke crisis begint nu toch te wegen. De bestaande investeerders krijgen veel vragen vanuit het moederhuis. Voor nieuwe investeerders is het nog delicater. Ik ken momenteel geen dossiers die zijn afgesprongen, maar er zijn ook weinig acute dossiers. En dat is op zich erg. Geruchten als zou men de notionele intrestaftrek in vraag stellen, doen nog meer twijfelen.”

Quix merkt op dat de vorige regering nog andere positieve maatregelen heeft genomen: lastenverlaging voor nacht- en ploegenarbeid, goedkoper maken van onderzoekers, invoering van de btw-een- heid, … “Wat in de onderhandelde deelakkoorden staat voor een nieuwe regering is niet zo positief voor de bedrijven: er zijn geen concrete voorstellen voor lastenverlagingen, maar wel nieuwe sociale uitgaven. Als de crisis nog wat aansleept, zullen veel bedrijfsleiders met heimwee terugdenken aan de voluntaristische premier Guy Verhofstadt”, aldus Quix.

Ook volgens Hans-Joachim Maurer, directeur van de Duits-Belgisch-Luxemburgse Handelskammer, is de regeringscrisis niet het grootste probleem. Hij wijst eerder op de Belgische productiekosten, en dan vooral de loonkosten, die al menig Duitse investeerder twee keer hebben doen nadenken over een eventuele investering in België.

De angel zit dus niet zozeer in de huidige politieke toestand, wel in het feit dat daardoor een aantal dringende problemen niet worden aangepakt. Het grote probleem, vindt Everaert, is dat de aanpak van de uitdagingen op lange termijn – de vergrijzing en modernisering van de Sociale Zekerheid – opnieuw wordt uitgesteld. “Hoe langer men wacht, hoe pijnlijker de maatregelen in de toekomst.”

Door L.D. / L.H. / D.K. / G.M. / W.R.