Op kruistocht

In de luchtvaartsector proberen de maatschappijen via allianties te profiteren van schaalvoordelen. In de cruisewereld gaat het er iets agressiever aan toe: via overnames.

De luchtvaart is een van die sectoren waar de mondialisering al eind de jaren tachtig haar intrede deed. Via gezamenlijke marketing-, promotie-, reclame- en inkoopacties proberen de partners méér klanten binnen te halen én nieuwe markten te veroveren.

In de cruisebranche zijn de bewegingen van recentere datum. In de tweede helft van de jaren negentig kwam er een zeer beperkte concentratie. Het ging niet om strategische allianties maar om fusies en overnames, hoewel het doel hetzelfde bleef als in de luchtvaart: schaalvoordelen.

De grootste klapper kwam er zeer recentelijk in Oslo: Carnival Corporation en Star Line Cruises (SLC) namen Norwegian Cruise Line (NCL) over. Carnival – met uitvalsbasis Miami – is in de cruisewereld de absolute marktleider met een aandeel van afgerond 35%; Norwegian is de nummer vier.

Aan de overname ging een weinig opgemerkte, maar ongemeen hevige strijd vooraf. Die begon vorig jaar, toen Carnival een vijandig bod uitbracht op de in Oslo en New York genoteerde aandelen van de Noorse moederholding van NCL. De Amerikanen boden net géén 20% boven de beurskoers. Norwegian zocht meteen een witte ridder, en wel om een dubbele reden. In de eerste plaats vermoedden de Noren dat er bij Carnival nogal wat lijken in de kast zaten (onder meer milieuclaims) en de toekomst van het eigen bedrijf daardoor gehypothekeerd leek. Twee: het was allesbehalve duidelijk of de antitrustinstanties in Washington de deal zouden goedkeuren.

Norwegian dacht de witte ridder gevonden te hebben in Maleisië: Star Line Cruises. Eind vorig jaar kwamen de NCL-aandeelhouders er evenwel achter dat Star Line de geheimzinnige bieder was geweest op alle Norwegian-aandelen die op de beurs vrijkwamen. SLC bleek méér dan 50% van Norwegian in portefeuille te hebben en bracht daarop een openbaar bod uit op alle resterende, openstaande effecten. Carnival trok daarop zijn vijandig bod in, maar kwam nauwelijks twee weken later op die stap terug: de Amerikanen zetten een nieuwe prijs op het NCL-papier.

Begin februari vonden de twee rivalen dan toch een vergelijk en konden zij zich samen de nieuwe eigenaars noemen van Norwegian Cruise Line.

De andere rederijen reageerden gemengd op de grootste overname uit de cruisegeschiedenis. Sommige gaven toe dat er besprekingen lopen met concurrenten – potentiële partners -, andere denken dat ze door een expansieve groei op eigen benen een plaatsje onder de zon kunnen bezetten. En groei zit er zeker in de branche: de jongste zes jaar steeg de omzet met liefst 50%.

Marleen Fynhoudt