5.000 euro premie voor elektrische auto’s: ‘Vlaanderen subsidieert de Chinese auto-industrie’

Vlaanderen wil particuliere kopers met een premie van 5.000 euro warm maken voor elektrische wagens, naar het voorbeeld van de zakelijke markt. Als we dat breder bekijken, schieten we onszelf in de voet met die subsidie, merkt professor Rudy Aernoudt (UGent) op.

5.000 euro voor de aankoop van een nieuwe elektrische auto en 3.000 euro voor een tweedehandse. Dat zijn de bedragen die te lezen waren in een persbericht nadat Vlaams minister-president Jan Jambon maandag zijn septemberverklaring had gegeven. Vlaanderen subsidieert kopers van elektrische auto’s als die maximaal 40.000 euro kosten. Jaarlijks verminderen de bedragen tot de subsidie in 2026 stopt.

Als het om salariswagens gaat, is de elektrische wagens al langer de favoriet, dankzij het voordeel van alle aard. De nieuwe subsidie van de Vlaamse subsidie heeft als doel ook de gezinnen te overtuigen. 90,4 procent van de nieuw ingeschreven elektrische auto’s is een bedrijfswagen, bleek uit cijfers van het eerste kwartaal van 2023 die de sectorvereniging Febiac deelde. Het past in het kader van de Europese Green Deal en de plannen om tegen 2035 de verkoop van auto’s met een verbrandingsmotor te stoppen.

‘Een elektrische wagen is in feite een batterij op vier wielen, want de batterij is goed voor 40 procent van de kostprijs. Tegelijk heeft China 77 procent van de batterijmarkt in handen’

Rudy Aernoudt (UGent)

Maar Professor Rudy Aernoudt, gespecialiseerd in corporate finance en European enterprise policy, uit grote twijfels bij de premies die de Vlaamse regering wil uitbetalen. “Wat de Vlaamse regering niet ziet, is dat we de Chinese industrie subsidiëren. Een elektrische wagen is in feite een batterij op vier wielen, want de batterij is goed voor 40 procent van de kostprijs. Tegelijk heeft China 77 procent van de batterijmarkt in handen.”

Aernoudt pleitte er al voor eerst de batterijproductie in Europa op te krikken voor we massaal overschakelen naar elektrische auto’s.

Goedkope Chinese auto’s

China is niet alleen de koploper in de productie van batterijen voor elektrische auto’s, maar Chinese automerken voeren ook steeds effectiever concurrentie met Europese autofabrikanten. Waar Chinese merken moeite hadden om een verbrandingsmotor te maken met dezelfde kwaliteit als een Duitse, is dat obstakel weggenomen met de veel eenvoudigere elektromotoren. Dat legde autojournalist Yves Wouters van Autofans onlangs uit aan Trends.

Chinese merken zijn niet alleen van belang op de Chinese markt, die jarenlang door Europese merken werd gedomineerd. Ze vinden door dat succes ook hun weg naar onze markt. Dit jaar maakten al meerdere merken hun komst naar België bekend. Alleen al in september kwamen Zeekr – een merk van de Chinese autoreus Geely – en het luxemerk Hongqi naar België.

“In de komende maanden zullen nog veel meer Chinese merken naar België komen. Dat zijn bedrijven die we de komende maanden rechtstreeks gaan subsidiëren”, vindt Aernoudt. “De subsidie geldt voor wagens die maximaal 40.000 euro kosten. Maar kijk ook naar de gemiddelde prijs van een Chinese elektrische auto. Die bedraagt 48.000 euro, ten opzichte van 68.000 euro bij een Europese wagen.”

Tekenend is dat in de maand waarin twee Chinese merken hun komst naar ons land bekendmaken, Volkswagen heeft laten weten dat het to midden oktober geen elektrische auto’s van de band laat rollen in zijn fabriek voor elektrische wagens in het Oost-Duitse Zwickau. De aanleiding is de zwakke vraag. In Zwickau worden uitsluitend elektrische wagens gebouwd voor het kernmerk Volkswagen, voor Audi en voor Cupra. Er werken meer dan 10.000 mensen. Volkswagen maakte eerder deze maand nog bekend dat er in de fabriek 269 mensen werden ontslagen.

Oneerlijke concurrentie

De Europese Commissie opende onlangs een antisubsidieonderzoek naar elektrische voertuigen die in China worden geproduceerd. Ze vermoedt dat de Chinezen de markt verstoren door hun productie dermate te subsidiëren dat ze hun auto’s tegen goedkopere prijzen op de Europese markt kunnen slijten. Dat maakte voorzitter Ursula von der Leyen woensdag bekend in haar State of the Union. Die aankondiging werd met ongenoegen onthaald in China.

‘De Inflation Reduction Act voorziet in premies voor de aankoop van elektrische auto’s, maar alleen voor specifieke modellen. Op de lijst vindt u alleen Amerikaanse auto’s en Europese auto’s die Amerikaanse technologie bevatten’

Rudy Aernoudt (UGent)

“Het valt op dat er – in tegenstelling tot bij de Vlaamse overheid – op Europees niveau wel een zeker bewustzijn is ontstaan onder leiding van de Franse president Emmanuel Macron. Maar Frankrijk is niet het enige land dat het begrepen heeft. In de tekst van de bijeenkomst van Europese Raad van 5 oktober, onder Spaans voorzitterschap, staat te lezen dat we even afhankelijk worden van Chinese batterijen als van Russisch gas sinds de oorlog met Oekraïne. Dat is de nagel op de kop.”

Als we aan Aernoudt vragen hoe onze overheid dan wel de overstap naar elektrische auto’s kan stimuleren, verwijst hij naar het Amerikaanse voorbeeld. “Kijk naar de Inflation Reduction Act. Die voorziet in premies voor de aankoop van elektrische auto’s, maar het geldt alleen voor een specifieke lijst van automodellen. Op die lijst vindt u alleen Amerikaanse auto’s en Europese auto’s die Amerikaanse technologie bevatten. Dat kan als protectionistisch worden gezien, maar ik noem het een spel spelen met gelijke regels.”

Lees ook: