Gentse start-up Smart Ends trekt naar de VS met slimme afvalbakken

Smart Ends maakt afvalinzameling efficiënter. De Gentse start-up heeft vooral succes in het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk, en trekt binnenkort naar de Verenigde Staten. “We richten ons vooral op de openbare sector, maar commerciële bedrijven ontdekken nu ook onze technologie”, zegt de Pakistaanse medeoprichter en CEO Noman Ahmed.

Smart Ends, opgericht in 2017, ontwikkelde een slimme afvalbaksensor die overvolle vuilnisbakken en een inefficiënte afvalverzameling tegengaat. Na een moeizame start slaagde de Gentse start-up erin om vooral in het buitenland voet aan de grond te krijgen. Daar zijn al 35.000 vuilnisbakken met vulniveausensoren in gebruik. Edinburgh is met 11.000 vuilnisbakken de grootste afnemer. In Frankrijk werkt Smart Ends samen met Suez Group, en zijn 10.000 afvalbakken uitgerust met zijn oplossing. In eigen land heeft Smart Ends een project in Hasselt en loopt er een aanbestedingsprocedure voor de stad Antwerpen.

“De openbare sector beslaat 30 procent van de markt, terwijl de privésector nog grotendeels onontgonnen terrein is”, zegt oprichter Noman.

Ahmed. “Ook voor de privé hebben we een waardevol aanbod.” Hij geeft het voorbeeld van een bedrijf dat tien afvalbakken heeft en waar een ophaalbedrijf twee keer per week langskomt. Het ophaalbedrijf stuurt iedere keer de rekening, ook al zijn de vuilnisbakken leeg. “Op basis van onze analyse bepalen we bijvoorbeeld dat een wekelijkse ophaling en zeven vuilnisbakken voldoende zijn. Die optimalisatie is aantrekkelijk voor bedrijven, omdat het leidt tot kostenbesparingen en efficiëntieverbeteringen.”

In eigen land werkt Smart Ends samen met het Lokerse Quatra, dat frituurolieafval van restaurantketens als McDonald’s, Burger King en KFC inzamelt. In Frankrijk, de Benelux en het VK heeft het bedrijf 130.000 inzamelpunten, waarvan er 3.000 uitgerust zijn met de sensoren van Smart Ends. Tweehonderd vrachtwagens brengen het afval naar de raffinaderij in Lokeren, waar er biobrandstof van wordt gemaakt. “Het is een mooi voorbeeld van circulaire economie”, zegt Noman Ahmed. “Quatra maakt gebruik van onze sensoren om het inzamelsysteem efficiënter te maken. Het haalt alleen afval op als het nodig is, waardoor het geld en tijd bespaart.”

Cameratechnologie

De grote troef van Smart Ends is dat het zowel hardware als software aanbiedt. “In tegenstelling tot de concurrentie zijn we niet afhankelijk van derden. We hebben volledige controle over het ontwerp, de productie en de toeleveringsketen. Bovendien ontwikkelen we verschillende sensoren, omdat er niet één type is dat voor alle vuilnisbakken werkt. Ook de afvalstromen zijn verschillend – papier, voedsel of medische producten – en afvalbakken staan zowel binnen als buiten, onder of boven de grond of variëren in grootte.”

Een nieuwe ontwikkeling is de cameratechnologie. Smart Ends streeft ernaar volgend jaar een paar duizend camerasensoren in te zetten. Die maken beelden van afvalcontainers en detecteren verontreinigingen. Als er bijvoorbeeld keramiek tussen het glasafval zitten, resulteert dat in een lagere kwaliteit van gerecycleerd glas. “Recycleerbedrijven zijn op zoek naar oplossingen om zulke verontreinigingen te detecteren en te verwijderen. Dat geldt ook voor bioafval, waarin soms metalen of plastic voorwerpen voorkomen. Nieuwe regelgeving van de Europese Commissie staat toe dat inzamelaars bioafval met meer dan 3 procent verontreining kunnen weigeren en boetes kunnen opleggen aan de afvalproducenten. Onze technologie zal de recyclingpercentages verhogen en bijdragen aan een gedragsverandering om beter te recycleren.”

Onze technologie zal de recyclingpercentages verhogen en bijdragen aan een gedragsverandering om beter te recycleren

Noman Ahmed, CEO Smart Ends

Het volgende product dat Smart Ends ontwikkelt, is een slim toegangscontrolesysteem voor vuilnisbakken, waarmee mensen worden afgerekend op basis van de hoeveelheid afval die ze weggooien. “Dat systeem kan helpen bij het voorkomen van illegaal dumpen, denk aan toeristen die de vuilnisbakken van bewoners gebruiken. De laatsten krijgen een badge waarmee ze de vuilnisbak ontgrendelen en betalen voor het gebruik ervan.”

Een dag in het park

Noman Ahmed geloofde van in het begin dat hij met zijn achtergrond en expertise in sensortechnologie een revolutie in de industrie kon ontketenen. De Pakistaan studeerde aan de ingenieursschool in Islamabad, maar wilde zijn vaardigheden verder ontwikkelen in het buitenland. Met een programma van de Europese Commissie studeerde hij in Louvain-la-Neuve en het Duitse Karlsruhe. Toen hij in België woonde, raakte hij gefascineerd door het Leuvense onderzoekscentrum imec. Hij kreeg er een baan aangeboden. “Hoewel ik boeiend onderzoek deed, voelde ik me niet voldoende verbonden met het bedrijfsleven. Ik stapte over naar Technicolor, dat wifi-gateways produceerde. Na enkele jaren vertrok ik naar Cisco in Kortrijk, waar ik een schakel werd tussen de technische teams en de klanten. Daar ontdekte ik mijn passie voor het uitleggen en verkopen van technologie.”

Na zes jaar bij Cisco voelde Noman Ahmed dat hij klaar was om een eigen bedrijf op te richten. Hij benaderde Imdad Laskar, die hem bij Technicolor had aangenomen, om zijn medeoprichter te worden. Samen gingen ze op zoek naar een probleem dat de moeite waard was om op te lossen. Het moment van inzicht kwam tijdens een dag in het park met zijn kinderen, waar hij geconfronteerd werd met overvolle vuilnisbakken. Hij besefte dat dit een groot probleem was dat met technologie kon worden opgelost, met een positieve invloed op het milieu en het sociale leven van de stadsbewoners.

De beginjaren waren moeilijk. Niemand toonde tussen 2017 en 2019 interesse in de ideeën van het tweetal. De eerste die in hun visie geloofde, was het innovatieagentschap Vlaio, dat hen een subsidie verleende om een minimaal levensvatbaar product te ontwikkelen. Daarna kreeg de accelerator imec.istart vertrouwen in Smart Ends. Die investeerde 250.000 euro in het project. Dat was vooral te danken aan de hardwarecomponent van de oplossing, die minder makkelijk te kopiëren is en beter beschermd wordt dan software. In 2019 had de start-up zijn eerste project in het Engelse Sheffield, waar het slimme sensoren in 2.000 vuilnisbakken plaatste.

Financiering

Ahmed dacht dat financiering het moeilijkste deel van ondernemerschap zou zijn, maar dat bleek niet zo: “Er is altijd geld beschikbaar, zelfs zonder externe investeerders. Door bootstrapping – zuinig omgaan met beperkte middelen en inkomsten genereren – kun je een bedrijf laten groeien zonder afhankelijk te zijn van durfkapitaal. Wij boden onze expertise twee tot drie dagen per week aan als consultants, niet alleen om onze rekeningen te betalen, maar ook om ons eigen bedrijf te financieren. Zo konden we 150.000 euro in Smart Ends investeren. Ik raad iedereen aan eraan te beginnen, desnoods deeltijds of na de werkuren. Op een bepaald moment moet je wel de knoop doorhakken en beslissen om voltijds voor de start-up te gaan. Anders zal het nooit werken.”

Toen Smart Ends klanten aan boord kreeg en inkomsten begon te genereren, stapten Noman Ahmed en Imdad Laskar naar de banken voor een lening. “Zelfs als je geen investeerders vindt voor eigen vermogen maar je kunt je product verkopen, dan is een banklening een haalbare optie”, zegt Ahmed. “Uiteindelijk hebben we 1,8 miljoen euro gefinancierd, zonder een meerderheidsbelang in het bedrijf op te geven.” Smart Ends realiseerde in 2022 een omzet van 1,4 miljoen euro. Dit jaar verwacht Noman Ahmed 2 miljoen euro aan inkomsten. De start-up maakt al twee jaar winst.

Smart Ends telt dertig medewerkers. Vanaf het begin deed het jonge bedrijf wat grote bedrijven als Cisco, Technicolor, Google, Microsoft doen, namelijk onderzoeks- en ontwikkelingsteams ontwikkelen in India, Pakistan, Bangladesh of China. “Als Pakistaan wist ik precies welke universiteiten ik moest aanspreken om interessante mensen te vinden”, zegt Noman Ahmed. “Er werken 25 mensen in ons kantoor in Pakistan, en vijf in België. De productie van onze sensoren gebeurt in China en Vietnam. Ze worden wereldwijd verzonden naar onze klanten. We trainen onze klanten hoe ze deze moeten installeren en de software moeten gebruiken.”