Loonkostenhandicap kost 100.000 jobs

Volgens de recentste OESO-cijfers zijn in 2007-2008 de Belgische loonkosten per eenheid product 2,7 % sneller gestegen dan in onze drie buurlanden. Op basis van die cijfers berekende denktank VKW Metena dat de loonkostenhandicap voor de Belgische bedrijven met meer dan 3,5 miljard euro toeneemt. Ook in 2005-2006 zijn de Belgische loonkosten meer dan 2 % sneller gestegen dan in Frankrijk, Nederland en Duitsland. “Gemeten sinds 1996, het jaar van de invoering van de wet op de concurrentiekracht, ontspoorden de Belgische loonkosten in vergelijking met de buurlanden al met meer dan 5 %”, zegt Geert Janssens van VKW Metena. “Die ontwikkeling kostte de Belgische privésector meer dan 100.000 jobs.”

Daarbij komt nog dat België sinds 1987 een structurele loonkostenhandicap meedraagt die door de vakbonden nog altijd wordt ontkend. Volgens VKW Metena is die historische handicap met de drie buurlanden ondertussen opgelopen tot 13,4 %, wat neerkomt op 18 miljard euro. VKW Metena vindt de ontsporing ontluisterend, te meer omdat ook al in 2007, een jaar met een zeer matige inflatie van 1,8 %, de Belgische loonkosten per geproduceerde eenheid al 1,6 % sneller stegen dan bij onze buren (zie tabel Loonkostenevolutie per eenheid product).

Aangezien België een systeem kent van automatische loonindexering blijft de hoge inflatie de komende jaren zijn werk doen en dat zet de loondiscipline voort onder druk. “Voor dit jaar verwacht de OESO een bijkomende ontsporing van ongeveer 1 %. Vooral de gematigde loonkostenontwikkeling in Duitsland draagt bij tot die ontsporing, maar ook in Nederland en Frankrijk is de loonkostenontwikkeling sterk aan banden gelegd.”

Wat opvalt, is dat de loonkosten per eenheid product in Duitsland in 2005 en 2006 zelfs gedaald zijn. Nu voorspellen de meeste waarnemers dat de looneisen in het najaar in Duitsland toenemen. Verkleint de handicap daardoor niet? “Neen. Want ook bij ons zullen de looneisen niet afnemen. De nieuwe cijfers geven ook aan dat de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB) de loonkostenontwikkeling bij de buren andermaal heeft overschat. De CRB verdedigde zich in het verleden door te wijzen op een betere ontwikkeling van de arbeidstijd in België. Maar op langere termijn is dat effect verwaarloosbaar.”

De loonkostenontsporing laat zich ook voelen in de creatie van jobs. Door de te hoge loonlasten is de Belgische economie sinds 2004 meer dan 100.000 jobs misgelopen. Volgens VKW Metena moet dat cijfer zeker ook in verband worden gebracht met het zeer inflexibel arbeidsaanbod. “Het zou wel eens kunnen dat het gebrek aan loondiscipline niet losstaat van de grote arbeidskrapte. Gebrek aan arbeidskrachten drijft de loonkosten ook de hoogte in. Naast meer verantwoordelijkheids-gevoel bij de sociale partners is activering dan ook een dringende prioriteit.”

A.M.