Laat maar waaien

Vijftien jaar gezwoegd en gesloofd heeft hij. En nu pas begint Jean-Pierre Dutry – dé pionier van windenergie in België – de vruchten te plukken van zijn inspanningen. Volgende week donderdag, op 22 juni, opent het energiebedrijf Turbowinds zijn nieuwe fabriek in Overijse.

“Het gaat ons eindelijk voor de wind,” zegt Jean-Pierre Dutry, voorzitter van Turbowinds. Helemaal verrassend is dat niet. Dankzij het Kyoto Protocol ter bestrijding van het broeikaseffect, de concrete maatregelen van Vlaams minister van Energie Steve Stevaert (SP) om hernieuwbare energiebronnen te stimuleren, en de stijgende olieprijzen stromen de orders vandaag binnen. De omzet verviervoudigde van 105 miljoen frank eind 1999 tot 450 miljoen frank in mei 2000.

Een van de meer aantrekkelijke orders kwam van de Limburgse intercommunale Interelectra. Die vroeg aan Turbowinds om tegen oktober 2000 elf van de 22 windmolens in Zeebrugge te vervangen door nieuwe installaties van het type T400 – machines met elk een jaarlijkse productie van 400 megawatt. Dat project zal zo’n 150 miljoen frank kosten.

Ook niet mis is de bestelling van Electrawinds voor vijf T600-windmolens. Een totale investering van 160 miljoen frank. Eind september worden de turbines, die gezamenlijk 3000 gezinnen van stroom kunnen voorzien, langs het Boudewijnkanaal in Brugge opgeleverd. In Eeklo, waar het gemeentebestuur op termijn grotendeels wil overschakelen op duurzame energie, laat Electrawinds eveneens een installatie van 600 kilowatt plaatsen.

Maar echt interessant wordt het windmoleneiland. C-Power – een samenwerking tussen Interelectra, Dredging International en Turbowinds – zal vijf kilometer uit de kust van Oostende een windmolenpark met een vermogen van 100 megawatt bouwen. C-Power beschikt nog niet over de nodige vergunningen omdat de wetgeving nog moet worden aangepast. Gaat het project door, dan is er zo’n 8 à 9 miljard frank mee gemoeid.

Dutry: “We zullen het energiecomplex koppelen aan andere activiteiten, zoals landbouw en recreatie. We onderhandelen met een aantal partners voor de inrichting van een viskwekerij, een mosselbank en toeristische rondvaarten naar een observatieplatform. Begin 2002 hoopt C-Power de eerste spade te steken.” Intussen heeft Electrabel midden mei wel een tegenzet aangekondigd door met een gelijkaardig initiatief uit te pakken in samenwerking met baggeraar Jan De Nul. Hun windmoleneiland komt op 12 kilometer uit de kust van Knokke-Heist.

In 1985 richtte Jean-Pierre Dutry samen met Paul Timmermans, toen gedelegeerd bestuurder van het Leuvense constructiebedrijf Comebati, en professor Charles Hirsch – hoofd van de dienst Stromingsmechanica aan de Vrije Universiteit Brussel ( VUB) – het innovatiebdrijf Turbowinds op.

Jean-Pierre Dutry stamt af van de Brusselse familie Dutry-Colson, die al zeven generaties het machinebedrijf Treco in Overijse bestiert. Sinds 1930 is de onderneming de exclusieve verdeler van Caterpillar in België en Luxemburg. Toen meer dan twee decennia geleden de oliecrisis uitbrak, zag Jean-Pierre Dutry onmiddellijk brood in alternatieve energie. Dutry: “Bovendien hadden wij enige ervaring in de sector. Al in 1904 exporteerde mijn grootvader de eerste windmolens van Amerikaans fabrikaat naar Congo. Ook ontwikkelden wij in de jaren zeventig samen met onderaannemer Comebati eigen stroomcentrales om in het Midden-Oosten onze werven van energie te kunnen voorzien. Toen we per toeval in Sardinië een eeuwenoude windmolen ontdekten, namen we contact op met de specialisten van de Brusselse universiteit. Zo ontstond Turbowinds.”

Vijf jaar later ontving de onderneming de eerste prijs Technologie Zonder Grenzen van het Verbond van Belgische Ondernemingen ( VBO) en een eervolle vermelding van de European Better Environment Awards for Industry. Toen het Truiense HMZ, dat het bekende windmolenpark in Zeebrugge bouwde, in 1995 in financiële moeilijkheden raakte, nam Turbowinds de activa en technici van dochter Windmaster over. Eind vorig jaar nam de Vlaamse Milieuholding ( VMH) een participatie van 5% in het familiebedrijf. “Maar bij windmolens zijn de wieken en de microprocessoren het hele eieren eten,” zegt Dutry. “Daarom kochten we twee maanden geleden 75% van ATV Entreprise uit Aix-en-Provence – een Franse specialist die vleugels in composiet maakt, versterkt met koolstofvezels. Bovendien gaf het ons de gelegenheid een uitvalsbasis bij onze zuiderburen te krijgen. In Frankrijk is de markt van alternatieve energie nog nagenoeg onontgonnen. Ten slotte lopen er onderhandelingen met een Belgisch elektronicabedrijf om in de groep te integreren. En misschien kunnen we eventuele BOOT-projecten – build, own, operate and transfer – financieren met een beursgang.”

Vandaag bezit Treco Invest,

de energieholding van Treco, zo’n 75% van Turbowinds. De rest van de aandelen is in handen van de VMH, Bank Degroof, de familie Timmermans en het personeel. Wereldwijd produceren de 450 windmolens van Turbowinds zo’n 14.000 megawatt. Op 22 juni opent het bedrijf zijn nieuwe ecologische complex van 2000 vierkante meter in Overijse. De vijftien medewerkers vinden onderdak in gebouwen die worden verlicht en verwarmd door het cogeneratiesysteem met warmtekrachtkoppeling van Treco Energy Systems, terwijl fotovoltaïsche zonnepanelen van het andere zusterbedrijf Soltech op het dak de noodverlichting voeden. De totale investering bedraagt 150 miljoen frank.

“Windenergie is de toekomst,” profeteert Dutry. “In vergelijking met Nederland (340 MW) en Denemarken (1441 MW) staat windenergie in ons land (6MW) nog in haar kinderschoenen. Maar daar komt nu verandering in. Volgens het recente elektriciteitsdecreet moeten de energieleveranciers tegen 2004 3% van hun stroom op basis van duurzame bronnen verkopen. Anders krijgen ze een boete van 5 frank per kilowattuur. Tegen 2010 hoopt de overheid het aandeel van hernieuwbare energie zelfs tot 10% te kunnen optrekken. Gekoppeld aan de ‘groene frank’ subsidie raakt de productie van milieuvriendelijke stroom – zoals zonne- en windenergie, waterkracht en biomassa – nu eindelijk van de grond in Vlaanderen.”

Nu de internationale strijd tegen het broeikaseffect in volle gang is, barst de markt open. Het Deense onderzoeksbureau BTM Consult voorspelt wereldwijd een groei van een vermogen van 14.000 MW in 1999 naar 47.512 MW in 2004 en 130.865 MW in 2009.

In Vlaanderen rekent

minister Stevaert op dertig nieuwe windmolens per jaar dankzij het elektriciteitsdecreet, dat nog voor de zomer door het parlement zal worden goedgekeurd. Volgens schattingen van de Organisatie voor Duurzame Energie ( ODE) bedraagt het potentieel in onze regio zo’n 3000 MW op zee. Begin oktober zal het Vlaams Instituut voor de Bevordering van het Wetenschappelijk-Technologisch onderzoek in de industrie(IWT) een inventaris van alle mogelijke locaties bekendmaken. Ondertussen moeten de nodige uitvoeringsbesluiten klaar zijn en kunnen de initiatiefnemers alle zeilen bijzetten.

eric pompen