KOK DOET WAT MOET

MEER VERANTWOORDELIJKHEID.

De paarse regering van premier Wim Kok zit niet stil. De trein van de modernizering van de sociale zekerheid raast in hoog tempo door Nederland. Leidraad : meer verantwoordelijkheid. Een kort overzicht.

Sinds nieuwjaar is de nieuwe algemene bijstandswet van kracht. De wet geeft een minimuminkomen aan iedereen die zelf onvoldoende middelen van bestaan heeft. Ook bepaalde kategorieën van werklozen vallen terug op deze regeling. Voortaan moeten bijstandstrekkers alle betaalde “passende” arbeid aanvaarden (met uitzondering van alleenstaande ouders met jonge kinderen en ouderen). Voor schoolverlaters is in principe alle werk passend.

Nog per 1 januari werd de maximumleeftijd voor de kinderbijslag beperkt tot 18 jaar (voorheen lag de limiet op 27 jaar).

Op 1 juli treedt de algemene nabestaandenwet in werking, te vergelijken met het Belgische overlevingspensioen. Voortaan krijgen mensen bij het overlijden van hun partner alleen nog een uitkering als zij voor 1950 zijn geboren. De redenering is dat vandaag vrouwen niet langer zo financieel afhankelijk zijn van hun werkende echtgenoot dan vroeger.

In het parlement is een nieuwe regeling voor uitkeringen wegens ziekte in bespreking. In die regeling moeten de werkgevers zelf één jaar lang 70 % van het laatste loon van de zieke werknemer op zich nemen. Voorheen betaalde de ziekteverzekering, na een periode van twee weken (kleine bedrijven) tot zes weken (grote bedrijven) loonwaarborg door de onderneming (te vergelijken met de huidige Belgische regeling). De bedrijven worden dus meer verantwoordelijk voor de kontrole op het ziekteverzuim van hun werknemers, wat misbruiken afremt. Ondernemingen zullen zich allicht privé gaan verzekeren tegen het risico van ziekteverzuim. Zij moeten anderzijds geen premies meer betalen aan de publieke ziekteverzekering. De facto gaat het hier dus om een privatizering.

De regering heeft zich voorgenomen midden dit jaar drie dossiers grondig aan te pakken : werkloosheid, pensioenen en gezondheidszorg. Inzake werkloosheid draait de diskussie omtrent het vergroten van de spanning tussen uitkering en arbeidsinkomen, onder meer door beide deels kumuleerbaar te maken. In de pensioensektor bepleit de liberale partner een verhoging van de pensioenleeftijd, terwijl de PVDA eerder opteert voor een extra-heffing op de hogere pensioenen. In de gezondheidssektoris iedereen gewonnen voor meer marktwerking en geprivatizeerde ziekenfondsen. Voor zorgbehoevende bejaarden werd de idee gelanceerd om die groep een zorgbudget toe te spelen, dat ze zelf naar believen kunnen besteden.

En de alternatieve financiering (een centraal tema in het Belgisch debat dat neerkomt op het verhogen van belastingen in ruil voor het verlagen van sociale bijdragen) ? Ruud Muffels, Nederlands expert inzake sociale zekerheid, is duidelijk : “Dat komt bij ons amper aan bod. Daar is geen draagvlak voor. Het Verbond van Nederlandse Ondernemingen heeft die boot goed weten afhouden.” De Algemene Sociale Bijdrage misschien (een bijdrage op alle inkomens waar de Belgische regering aan denkt) ? “Die diskussie speelt in Nederland niet. Wij hebben reeds veel volksverzekeringen, gefinancierd met fiskale heffingen,” aldus Muffels.