In shock

In 1994 verloor PVD (Persagentschap Vervoer en Distributie) zijn quasi-monopolie. De omzet daalde en het nettoresultaat stuikte in elkaar. Een herstructurering, die een aantal taboes heeft doen sneuvelen, brengt weer hoop.

In de lange zielloze gangen van het Persagentschap Vervoer en Distributie (PVD, beter bekend onder zijn Franse naam AMP) scheuren de bellen van de directiekamers niet langer eenieders trommelvliezen. Dag Rasmussen, die maart jongstleden werd benoemd tot gedelegeerd bestuurder, heeft hen het zwijgen opgelegd. Het is Hachette, hoofdaandeelhouder van PVD, dat de 35-jarige Zweed aan het roer heeft geplaatst.

PVD dat de verspreiding van de nationale pers en van een aantal internationale uitgaven naar boeken- en krantenwinkels verzorgt, is lang gekenmerkt door immobiliteit. Hun dominante positie vooral in het Franstalige landsgedeelte stond garant voor een comfortabele positie. De boekenwinkels klagen over arrogante vertegenwoordigers, late leveringen, “hersorteringsfouten”. Maar wat baat het, ze kunnen niet zonder PVD…

PVD telt zes distributiecentra en drie regionale filialen (Luik, Oostende en Mechelen). Ze geven werk aan een 1000-tal werknemers en zijn dit jaar goed voor een omzet van 14 miljard frank via 340 miljoen (verkochte) kranten en tijdschriften. Het bedrijf is ook groothandelaar in boeken (25.000 Franse titels en 10.000 Nederlandse) en is exclusief verdeler van de Montblanc-balpennen dat zorgt in 1996 voor een complementaire omzet van 1 miljard frank. Om alle klanten, zo’n 5640 boekenwinkels, te kunnen bevoorraden, draait PVD 24 uur op 24.

Het personeel van PVD is uiterst trouw, en dat is niet onbegrijpelijk. Per veertien dagen wordt er 72 uur gewerkt, de ene week zijn dat vijf dagen, de volgende week vier. Het personeel heeft recht op een veertiende maand en heeft werkzekerheid. Geen enkele heeft nog het statuut van arbeider, maar is “bediende in de distributie”. De vakbonden hebben daarbij een uitzonderlijk sterk wapen : staking. Als PVD nog maar één dag zou staken, blijft heel België zonder geschreven pers.

Alles liep dus van een leien dakje, tot die noodlottige dag in oktober 1994 : de Internationale Uitgeversmaatschappij (IUM), en filiaal van de Nederlandse groep VNU, beslist om de verspreiding van de meeste titels zelf te verzorgen, met name de vrouwenbladen ( Flair, Rijk der Vrouw en hun Franse tegenhangers) en de TV-weekbladen ( TV-Ekspres, TeVe-Blad en Panorama). Alleen de titels van de groep The Press ( Gaël en Elga, Télémoustique en Humo) blijven voorlopig aan PVD toevertrouwd. Het verlies in omzet voor de Brusselse distributeur wordt geschat op 1,7 miljard. Jean-Louis Nachury, hoofd van Hachette Distribution Services (HDS) en voorzitter van de raad van bestuur van PVD, gaat in de verdediging. In 1992 wordt er naast gedelegeerd bestuurder Jean-Pierre Verbeeck een externe algemeen directeur (lees crisismanager) aangetrokken, Eric Sheridan. Tussen beide directeurs zou het niet altijd even goed boteren, zegt een aantal waarnemers. Maar de tijd dringt : eind ’94 noteert PVD een exploitatieverlies van 120 miljoen frank en kan het nog nauwelijks afsluiten met een positief resultaat.

SCHULDENBERG.

Eric Sheridan stelt een plan, PVD 2000, op en hij zet de bedrijfsauditoren van McKinsey aan het werk. Ze geven PVD een gepeperde opdracht : 350 miljoen frank besparen. “De shock die was veroorzaakt door het vertrek van IUM heeft ervoor gezorgd dat het voorstel al snel werd aangenomen,” zegt een trouw personeelslid van PVD. Een comfortabele afscheidspremie (cheques met zes nullen) veroorzaakt gedrum aan de uitgang en zo’n 150 werknemers willen vertrekken. Eric Sheridan werkt met de vakbonden ook een flexibiliteitsovereenkomst uit waardoor in theorie het befaamde “indelingsverlof” (één dag per veertien dagen) kon worden afgeschaft. De socialistische bond tekent, de christelijke niet.

Dag Rasmussen, die in 1991 in Brussel aankwam als beheerder van Press Shop, direct filiaal van PVD, vervoegt Eric Sheridan in 1994 om het plan in uitvoer te brengen. Hij vervangt nu Jean-Pierre Verbeeck die op pensioen gaat.

“Er zit beweging in,” zegt Pierre-Alain Thibaut, verkoopdirecteur van de groep Rossel. Vroeger discussieerde niemand met PVD en PVD discussieerde ook met niemand. Nu kunnen de uitgevers zelfs on line met de distributeur communiceren om interactief een aantal gegevens te wijzigen (bijvoorbeeld het aantal exemplaren van De Standaard voor de boekenwinkels aan de kust tijdens de paasvakantie), en kunnen ze precieze verkoopstatistieken opvragen.

Dag Rasmussen heeft een project van totale kwaliteit gestart. Nieuwelinge Colette André, ex- La Libre Belgique/La Dernière Heure, dirigeert een actieplan voor de verkooppunten, waarvan er enkele al in directe elektronische verbinding staan met PVD. Er is ook een dialoog opgestart met de uitgevers. PVD wil een complete marketingservice aanbieden, die gericht is op de koper, door de markt te analyseren. Het is een avontuur dat met vallen en opstaan gestart is en dat vooral de grote leveranciers irriteert, omdat ze PVD geen commerciële rol willen zien spelen voor de concurrerende titels.

ONDER MOEDERS VLEUGELS.

De ironie van het verhaal : IUM is braaf naar huis teruggekeerd. In september 1995, na een aardig aantal miljoenen verspild te hebben, heeft Media Press Center de distributie-activiteiten opgeheven. De uitgeversgroep had de kosten en logistieke moeilijkheden van het hele avontuur duidelijk onderschat.

En dankzij de uitbreiding van de markt van de encyclopedieën en van andere uitgaven die vergezeld gaan van cassettes of video’s, en dankzij het feit dat de Gazet van Antwerpen juni 1995 de distributie exclusief aan PVD heeft toegekend, is de omzet van de “pers” het afgelopen jaar gestabiliseerd. Met het recupereren van de IUM zou dat in 1996 zelfs tot aangename resultaten kunnen leiden.

C.S.

DAG RASMUSSEN Het bedrijfsproject PVD 2000 is de bijbel voor een ware culturele revolutie.