Heeft Spector nog een toekomst?

Fotobedrijf Spector ligt onder vuur. Een nieuwe managementstructuur moet de meubelen redden.

De halfjaarcijfers van 19 september deden zelfs de trouwste aanhangers van Spector twijfelen aan de strategische keuzes van de bedrijfsleiding. Johan Mussche en Tonny Van Doorslaer willen alle consumenten van vrijetijdsproducten aanspreken, en meer doen dan filmpjes ontwikkelen alleen. Daardoor verbreedde de foto-ontwikkelaar zijn spectrum en is hij zijn focus kwijt. Of Spector toch nog een toekomst heeft, hangt af van het antwoord op drie vragen.

1. Zijn de slechte halfjaarcijfers een drama?

Spector bekende op 19 september een halfjaarverlies van 480 miljoen frank netto. En dat ondanks een stijging van de netto cashflow met 6%, en van de geconsolideerde omzet met 10% tot 13,8 miljard Belgische frank. Toch slaat de bedrijfsleiding geen rood alarm. “We hebben geen commercieel probleem, maar een kostenprobleem,” zegt chief operating officer (COO) Tonny Van Doorslaer. “Bovendien is de eerste jaarhelft bij Spector altijd slechter dan de tweede. We maken al sinds 1995 verlies in de eerste zes maanden van het jaar.”

Het slechte resultaat voor 2000 wijt Spector aan minder inkomsten door het slechte weer, aan de gestegen olie- en dollarprijzen (samen 60 miljoen frank) en aan de zware investeringen in digitalisering (88 miljoen frank). Maar zelfs na de verrekening van enkele andere belangrijke boosdoeners – 88 miljoen frank meeruitgaven aan personeel en 92 miljoen die de fotofinisher wegens de lage koers moest afboeken – gaapt er nog een gat van 160 miljoen frank.

Spector heeft zijn inkomstenplaatje compleet verkeerd ingeschat. Dat blijkt ook uit de vergeefse verlenging van de in 1996 uitgeschreven warrant. Van Doorslaer: “We hadden inderdaad een grotere omzetstijging verwacht.”

CeWeColor, Spectors belangrijkste onafhankelijke concurrent in Europa, boekte ondanks het slechte weer trouwens wel goede resultaten. “Maar het is en blijft een accident saisonnier,” denkt Maud Watelet, analiste bij het beurshuis Vermeulen Raemdonck. “Zolang de kasstroom goed is, is er geen probleem voor Spector,” bevestigt Watelets collega Geert De Mesure van Delta Lloyd Securities. “Als Spector de klip Photo Porst neemt ( nvdr – het Duitse bedrijf dat Spector eind 1996 overnam en zwaar verlieslatend is), wacht de onderneming een mooie toekomst.”

Volgens Van Doorslaer is de turn-around van Photo Porst halfweg: “De operatie – het vervangen van het zwakke Duitse management – is voorbij. Het bloeden is gestelpt, maar de revalidatie is nog bezig. In 2001 moet onze Duitse dochter opnieuw winst maken.” Voorlopig groeit de omzet van Photo Porst vooral in hardware, de fotoafdeling presteert onder de verwachtingen. “Wel jammer dat we geen uitgesplitste cijfers krijgen voor Photo Porst,” bedenkt De Mesure. “Zo kunnen we niet zélf inschatten hoe het met de Duitse Spector-dochter gesteld is.” Insiders zijn trouwens sceptisch over de Duitse avonturen van Spector: ze vrezen dat de prijsdruk in de Duitse fotomarkt het resultaat geen goed heeft gedaan, en vooral dat het management in Wetteren de internationale ervaring mist om daar een antwoord op te vinden.

2. Is een herstructurering de oplossing voor de problemen?

Spector herschikt zijn activiteiten. Dat maakte het bedrijf maandag bekend. De zeventien ontwikkellabs die tot op heden als aparte profit centers functioneerden, komen onder de leiding van één directeur en zijn drie secondanten, de regiomanagers. Die moeten de investeringspolitiek uitstippelen voor álle labs en de mogelijkheden tot synergieën onderzoeken. Bovendien moet de nieuwe managementstructuur de slechte prestaties van Spector in de grootdistributie verhelpen. Analisten juichen de hervorming toe. “De groei door acquisities had de hiërarchie en de structuur veel te complex gemaakt. Een centralisatie was levensnoodzakelijk,” zegt Watelet.

In de nieuwe structuur van Spector fungeren de labs als ontwikkelaar voor vier nieuwe bedrijfsdivisies. Aan de ene kant zijn dat de kanalen die zich rechtstreeks tot de verbruiker richten. Het gaat dan om de eigen Spector-winkels, de retailafdeling – onder meer Porst en Photo Hall – en de postorderafdeling. Aan de andere kant is er een divisie voor de grootdistributie, waar het directe contact met de consument niet bestaat en waarvoor Spector nu een aparte marketing wil uitwerken. De herstructurering moet Spector bovendien doorzichtiger maken en moet afrekenen met de chronische overcapaciteit waarmee het bedrijf door zijn inefficiënte decentralisatie kampt. Snijden in het personeelsbestand kan een volgende stap zijn. Al zegt Van Doorslaer: “Dat zal door het grote verloop bij Spector waarschijnlijk niet nodig zijn.”

In de kapitaalintensieve wereld van de foto-ontwikkelaars is overcapaciteit dodelijk. Door de enorme druk op de prijzen kan één slecht seizoen de cijfers gevoelig drukken. Een modern machinepark is duur, zeker nu digitale beeldverwerking ook daar zijn intrede doet. Om de kosten te recupereren, moet Spector zijn verwerkingscapaciteit optimaal enutten.

Stuurt het geherstructureerde management bij Spector binnenkort ook de communicatiepolitiek van het bedrijf bij? Verschillende analisten klagen daar immers over. Murielle David, analiste bij Bonnewijn Renwart: “We hebben het aandeel uit onze korf geschrapt nadat we op de officiële bekendmaking van de cijfers een veel somberder verhaal te horen kregen dan op de analistenmeeting twee weken eerder. De bedrijfsleiding had ons gewoon voorgelogen.” Ook Bank Dewaay haalde Spector intussen uit zijn korf.

3. Zit Spector op de juiste strategische koers?

Veel waarnemers geloven dat Spector de juiste strategische keuzes heeft gemaakt. Maar was het management voldoende gewapend om de uitgestippelde lijn te volgen? Spector bewoog zich tot 1996 in de ontwikkeling en verkoop van traditionele filmpjes. Het is niet onwaarschijnlijk dat die markt over dertig jaar niet meer bestaat. De heroriëntering, eerst naar de digitale fotomarkt, daarna naar de verkoop van pc’s, scanners, printers en zelfs mobiele telefoons (op hun toppunt waren die goed voor 12% van de omzet van Spector) was strategisch een enorme stap. Alleen heeft de karrenvracht overnames die nodig waren van Spector een klein aandeel met een grote schuld gemaakt.

“Dat komt omdat we zwaar geïnvesteerd hebben in bedrijven die op korte termijn weinig renderen,” zegt Van Doorslaer. Zo spendeerde de foto-ontwikkelaar de voorbije zes maanden ruim 88 miljoen frank aan de ontwikkeling van digitale diensten zoals Myphotosafe.com. Een mooi gadget, maar tot nader order vooral een kostenpost en geen winstgevende activiteit. “Wanneer ze dat wordt, blijft een groot vraagteken, maar de fotomarkt zál evolueren naar digitale fotografie. Je mag dus de trein in geen geval missen,” aldus Van Doorslaer.

“Daarom maken we ons ook op voor allianties.”

Prognoses van Credit Suisse First Boston onderschrijven de stelling van Van Doorslaer. Ze voorspellen een gestage, wereldwijde stijging in de verkoop van digitale camera’s, zonder dat die groei de markt voor analoge films aantast.

Ondanks die schijnbaar rooskleurige langetermijnvooruitzichten kelderde het Spector-aandeel, weliswaar deels als direct gevolg van de slechte resultaten, van 34 euro in augustus van dit jaar naar 19 euro begin deze maand. Vooral buitenlandse institutionele beleggers, die waren ingestapt toen Spector Photo Porst en Interdiscount overnam, zouden zich massaal hebben teruggetrokken. En met hen de analisten. Zo kwam op de vergadering van vorige maandag geen enkele buitenlandse analist opdagen. Een motie van wantrouwen tegen de bedrijfsstrategie?

roeland byl frank demets