Hedendaagse muziek

Waar verjaardagen al niet goed voor zijn. De Amerikaanse componist John Adams is vijftig geworden, en dat wordt in Brussel gevierd met twee concerten. Eén daarvan dirigeert hij zelf.

Boegbeelden als Pierre Boulez of Karlheinz Stockhausen die in de eerste naoorlogse decennia het muzikale toneel betraden waarop ze vandaag nog steeds een vooraanstaande rol spelen, hebben de ‘hedendaagse’ klassieke muziek een droog, cerebraal en emotie-arm aura bezorgd. Deze “modernisten”, voortbouwend op de atonale en seriële verworvenheden van Schönberg, Berg, Webern en co slaagden er nooit in de kloof tussen de muzikale avantgarde en het publiek te dichten. Hun werken scoorden vaak hoog inzake muziektheoretisch belang, maar laag qua luistergenot.

De (Amerikaanse) minimalisten of repetitieven luidden zo’n dertig jaar geleden de eerste succesvolle aanval op dat modernisme in. En al waren de werken van Steve Reich, John Adams, Philip Glass en consoorten aanvankelijk al evenzeer manifesten als die van de modernen waartegen ze reageerden, ze kenden wel een veel grotere populariteit omdat hun loopjes, modules, herhalingen een puls, een ritme introduceerden dat dicht bij rock en pop aanleunde, en omdat de harmonie daterend uit de ‘oude’ tonale muziek weer een plaats kreeg. Philip Glass en Michael Nyman hebben zich intussen risicoloos genesteld in hun status van million selling artists, Steve Reich is logisch, doordacht blijven evolueren, John Adams is de man die meer de onvoorspelbare, eclectische toer is opgegaan al hoort hij het adjectief ‘postmodern’ niet graag, hij noemt zichzelf liever niet-catalogeerbaar, en denkt niet in termen van een artistieke ‘strategie’. Zijn muziek plundert, zo zegt hij, de trashcan van de muziekgeschiedenis. En daarin zit naast klassiek spul ook jazz de kleine Adams zat in de danstent van z’n grootvader ooit naast Duke Ellington of nog, country & western, rock, pop. Allerhande verwijzingen smokkelt hij binnen en vooral ook humor, want de klassieke traditie is veel te ernstig zo kan bij Adams al eens het geloei van een koe opduiken. Wat niet betekent dat hij een soort vaudeville-klassiek maakt om bij te schaterlachen.

Zijn Chamber Symphony, die het Ensemble Musiques Nouvelles o.l.v. Patrick Davin op 28 oktober in het Brusselse Conservatorium vertolkt, wordt door kenners bestempeld als een van de beste klassieke muziekstukken die de voorbije jaren werden geschreven. De overige werken die avond zijn alle van Amerikaanse hand (Charles Ives, Philip Glass, Steve Reich), net als bij het concert een dag eerder, met de Deutsche Kammerphilharmonie in werk van Ives, Copland, Glass, de Argentijn Piazolla. Dirigent is dan John Adams zelf, die voor de Belgische première van zijn Violin Concerto sterviolist Gidon Kremer meebrengt.

RAF PAUWELS

Informatie : tel.(02)511.34.33 ; tickets : tel. (02)507.82.00.

John Adams Putten uit de ‘trashcan’.