Eerlijk is het armst

Steeds meer zelfstandigen komen in de armoede terecht. Zij ondervinden pijnlijk hard dat er erg veel vooroordelen bestaan over ondernemers in armoede. Dat bedrijfsleiders alleen op hun belastingaangifte onder de armoedegrens leven terwijl ze in werkelijkheid in het geld zwemmen, is zonder twijfel het hardnekkigste. Jammer is dat.

Een aantal kleine en minder kleine zelfstandigen bevestigt dit cliché nog altijd. Hun zwarte boekhouding veroorzaakt dat OCMW’s aan hun collega’s in moeilijkheden geen uitkering toekennen. Erg jammer is dat. Maar het meest jammer is toch dat het voor veel bedrijfsleiders in ons land nog steeds nodig is om met inkomsten en uitgaven te goochelen om het hoofd boven water te houden. De zware sociale lasten werken nog steeds als een loden bol die hen naar beneden trekt.

De zelfstandigenorganisatie Unizo pleit voor een soort van werkloosheidsuitkering voor zelfstandigen. Bedrijfsleiders laten terugvallen op een klassieke werkloosheidsuitkering zoals die van loontrekkenden is moeilijk haalbaar. Het is ook van het goede te veel. Ondernemen gaat nu eenmaal gepaard met het nemen van risico’s. Het maakt het niet eenvoudig op spannende momenten, maar het maakt even goed dat ondernemers het beste van zichzelf geven om hun bedrijf tot bloei te brengen. Dat ze de vruchten van hun harde werk willen plukken, is dus begrijpelijk. Ook wanneer het hun even minder voor de wind gaat. Hoewel onkunde soms aan de basis van een minder goed draaiende zaak ligt, hebben namelijk ook onvoorziene externe factoren vaak een onfortuinlijke invloed op bedrijven en hun oprichters. Denk aan wegenwerken of gezondheidsproblemen.

Het is dus geen faire optie om ondernemers die al werkgelegenheid hebben gecreëerd, te laten vallen zonder een tijdelijk vangnet voor hen te spannen. Het uitbouwen van de verzekeringsstelsels voor zelfstandigen mag daarom niet uitblijven. Lastenverlagingen moeten het bovendien de moeite waard maken om te kiezen voor de risico’s van legaal ondernemen. Een ondernemer die minder belastingen moet betalen, kan bovendien gemakkelijker investeren om zich te sterken tegen het economische klimaat. Of op een eerlijke manier geld opzijleggen om moei-lijke tijden zelf te overbruggen. De btw-verlaging naar twaalf procent in de horeca is een stap in de goede richting.

Om de armoede aan te pakken, is herverdelen volgens professor Bea Cantillon onontbeerlijk. Doordat er te weinig financiële middelen zijn , komt daarvan momenteel weinig in huis. En ja, er zullen altijd zelfstandigen zijn die liever geen cent aan de overheid gunnen. Al was het in sommige gevallen maar omdat hun personeelsleden liever niet officieel bij hen aan de slag gaan. Maar het is niet naïef om te geloven dat het ook anders kan. Het is immers wetenschappelijk aangetoond hoe een onfair hoge belastingdruk het vluchtgedrag uit solidariteit stimuleert. Een meer verteerbaar belastingbedrag zullen zelfstandigen met de glimlach afstaan voor meer solidaire maatregelen.

Ze werken zich arm, blz. 18

Door Sjoukje Smedts

Bedrijfsleiders laten terugvallen op een klassieke werkloosheidsuitkering zoals die van loontrekkenden is moeilijk haalbaar.