De spion die simkaart heet

Simkaarten zitten zowat overal, in sommige auto’s, in e-readers zoals de Kindle en zelfs in koffiemachines. Ze bieden de klant nieuwe, gekoppelde diensten aan. En ze verzamelen massa’s gegevens over ons doen en laten. Een business in volle expansie.

Simkaarten zitten lang niet meer alleen in onze gsm’s en smartphones. Geleidelijk sluipen ze de meest uiteenlopende voorwerpen binnen, zoals camera’s, auto’s, tablets, spelconsoles en pacemakers. Ze dienen om apparaten te koppelen aan telefoonnetwerken, zodat ze communicatief worden. Heel wat drankautomaten zijn bijvoorbeeld uitgerust met een simkaart die het verbruik doorseint naar de leverancier. Zo kan die de automaat bijvullen voordat hij leeg is.

Als een onderneming de verplaatsingen van haar werknemers in realtime wil nagaan, volstaat het dat ze haar auto’s uitrust met een simkaart. De werkgever kan dan onmiddellijk zien waar zijn teams zich bevinden, welke weg een bepaalde bestelwagen heeft gevolgd en hoelang hij heeft stilgestaan. Die technologie wordt al jaren gebruikt in de professionele sfeer. Pas onlangs doken gekoppelde voorwerpen – M2M of machine-to-machine – op bij particulieren. “M2M is een massamarkt aan het worden”, verklaarde onlangs Stephane Beauduin, de B2B-verantwoordelijke van Mobistar.

De consumentenmarkt is zo interessant vanwege zijn grote volumes. In de autosector is het potentieel enorm: in België rijden 5,4 miljoen personenwagens rond. Van sciencefiction is geen sprake: gekoppelde wagens bestaan al. Zo zijn sommige dure modellen, zoals de Touareg-terreinwagen van VW, uitgerust met verbindingen die het mogelijk maken het voertuig na diefstal te deactiveren.

In de autosector is er nog een interessante niche: de navigatiesoftware. Een toepassing als TomTom Live maakt bijvoorbeeld gebruik van de M2M-technologie om wijzigingen in de verkeerssituatie door te geven. Bij Renault is TomTom Live al beschikbaar op de helft van de nieuwe Clio’s en 90 procent van de nieuwe Scenics. In een volgende stap wil Renault een toepassingenmarkt ontwikkelen. R-Link is geënt op het model van de App Store van Apple. Van die onlinewinkel zal de autobestuurder, al dan niet gratis, applicaties kunnen downloaden.

De simkaart kan ook een heleboel gegevens over de auto inzamelen. Zowat alles wat in de boordcomputer zit, kan doorgeseind worden. Dat stelt de fabrikant in staat de wagen vanop afstand te diagnosticeren en oplossingen te suggereren aan de bestuurder.

Amazon

Informatie verzamelen is ook een van de specialiteiten van Amazon. Zoals veel andere onlineplatforms slaat de onlinesupermarkt een indrukwekkende hoeveelheid gegevens op over zijn klanten. Zo traceert Amazon tegenwoordig de minste handeling van de eigenaar van een Kindle. Amazon – en meteen ook de leveranciers van e-boeken – weten dus alles over hun leesgewoonten. Hoe snel lezen ze? Wat onderstrepen ze? Lezen ze het boek uit? En bestellen ze het vervolg als het om een boekenreeks gaat?

Amazon kan die informatie in realtime inzamelen, omdat de onderneming haar e-reader heeft omgevormd tot een heuse klikspaan. Zo weten de meeste gebruikers niet dat de Kindle 3G een simkaart bevat. De gebruiker betaalt zijn operator niets voor de 3G-verbinding, daar zorgt Amazon voor. Het stelt de onlinewinkel in staat zijn e-boekenpark te beheren en de waardevolle gegevens rechtstreeks op te halen. De Amerikaanse operator AT&T levert de simkaarten voor alle 3G-Kindles.

Ondanks het lage volume van de uitgewisselde gegevens – een e-book downloaden creëert een lager datavolume dan een video bekijken – zijn de telecomoperators geïnteresseerd en zoeken ze toenadering tot Amazon of AT&T, waarmee ze hopen roamingakkoorden te sluiten voor de miljoenen Kindles. “Alle operators zijn ten zeerste geïnteresseerd in Amazon”, bevestigt Rodolphe Frugès, die bij Orange verantwoordelijk is voor de M2M-activiteiten. De Franse groep is een van de grote wereldspelers. De ontwikkeling van die voor Orange toch ietwat speciale activiteit vindt plaats in België. De operator Mobistar, die voor de helft in handen is van de Franse groep, is uitgegroeid tot het internationaal competentiecentrum voor machine-to-machine van de groep. In 2012 ondertekende Orange via Mobistar internationale contracten voor 4,5 miljoen simkaarten.

1,6 miljard toestellen

Op wereldniveau hebben we het over duizelingwekkende cijfers: er zitten al 225 miljoen simkaarten verborgen in allerlei apparaten. Het aantal gekoppelde toestellen is nog aanzienlijker: bijna 1,6 miljard. De simkaart is maar één middel om toestellen met elkaar of een centrale server te verbinden. Andere soorten verbindingen zijn RFID (radiofrequentie-identificatie), Bluetooth en ZigBee.

In de M2M-business staan de telecomoperators centraal. Voorlopig zijn de inkomsten nochtans weinig significant. Mobistar bijvoorbeeld, dat in de groep Orange toch aan de spits staat in die niche, haalde er 13 miljoen euro mee binnen in 2011. Een peulenschil op een omzet van 1,6 miljard euro.

Om de inkomsten op die markt op te vijzelen, gaan de operators voor activiteiten die grote volumes opleveren. De autosector (gekoppelde wagens), de energie (intelligente meters) en de consumentenelektronica (Kindle) zijn zulke activiteiten. Orange heeft onlangs via Mobistar een overeenkomst gesloten met Nespresso. De kampioen van de chique koffie rust voortaan sommige van zijn machines uit met een simkaart van Orange. Die stuurt rechtstreeks technische informatie door, maar de sensor kan ook de frequentie van het gebruik en de soort verbruikte koffie opmeten. “We zamelen die gegevens niet in voor statistische doeleinden. Op dit ogenblik hebben we ook niet de bedoeling de dienst uit te breiden tot particulieren”, klinkt het bij Nespresso.

De intelligente stad

Andere dagelijkse gebruiksvoorwerpen zullen zich binnenkort wel bij de gelederen van de gekoppelde toestellen voegen. De technologiefreaks dromen ervan alles aan elkaar te koppelen, of toch bijna. Zo pakte Samsung vorig jaar uit met een gekoppelde stofzuiger die je dankzij een wifiverbinding op afstand kan bedienen.

Uiteindelijk zal de ontwikkeling van die gekoppelde toestellen afhangen van het belang dat de eindverbruiker hecht aan de applicaties, maar ook van de ontwikkelingskosten. De telecomoperators dromen van smart cities. In die steden van de toekomst zullen alle voorwerpen in de openbare ruimte met elkaar verbonden zijn: openbaar vervoer, verlichting, vuilnisbakken, bewakingscamera’s, verkeersborden enzovoort. Door alle gegevens samen te voegen, zal de hele openbare ruimte gemanaged kunnen worden. Een ziekenwagen zal dan bijvoorbeeld automatisch overal op zijn weg een groen licht tegenkomen.

Prachtig toch? “Dat hangt ervan af”, antwoordt Matt Hatton, directeur van de M2M-consultancy Machina Research. “Als het de bedoeling is het vervoer te plannen, geen probleem. Maar als het de bedoeling is aan politionele repressie te doen, wordt het al twijfelachtiger. Er zweeft nog een groot vraagteken over het beheer van al die gegevens.” En daar precies nijpt het schoentje: “Gegevens inzamelen is de reden van bestaan van M2M. Het is een van de elementen die het meest waardevol zijn voor die business. Niet enkel voor de onderneming die ze inzamelt, maar ook en vooral voor alle derden aan wie die gegevens kunnen verkocht worden.”

GILLES QUOISTIAUX

De technologiefreaks dromen ervan alles aan elkaar te koppelen, of toch bijna.