De prijs van betaalbare kwaliteit

Kort en hevig: twee weken lang dompelt het KlaraFestival de hoofdstad in een bad vol klassieke muziek. Ticketverkoop, maar vooral sponsoring en overheidssubsidies moeten ervoor zorgen dat de jaarlijkse muzikale hoogmis kan doorgaan. We krijgen een blik in de portefeuille van zakelijk manager Sophie Detremmerie.

Eerst een hardnekkige onduidelijkheid uit de wereld helpen: hoe zit dat nu met de structuur van het Festival Van Vlaanderen? Dat is een koepelstructuur, een vzw die acht regionale vzw’s herbergt. Elke vzw organiseert een festival in een regio, rond een thema. Voorbeelden: Laus Polyphoniae in Antwerpen (polyfonie), MAFestival Brugge (oude muziek), Gent Festival en in Brussel het Festival van Vlaanderen Internationaal Brussel-Europa dat vooral door zijn KlaraFestival bekend is.

Dat KlaraFestival vindt dit jaar plaats van 1 tot 16 september. Onder de titel Imagine Paradise passeren meer dan dertig concerten de revue. Een groot deel daarvan vindt plaats in de prestigieuze Bozar, Flagey of De munt, andere in kleinere zalen zoals het Kaaitheater. Sinds 1 juni loopt de ticketverkoop. En dat betekent een razend drukke periode voor de staf van het Festival. Die zit in de schaduw van Bozar, zes hoog in de Ravensteinstraat. We vragen er aan zakelijk directeur Sophie Detremmerie hoe je zo’n festival georganiseerd krijgt. “Al sinds onze opstart in 2004 hebben wij een nauwe samenwerking met de VRT, vooral dan met Klara. Wij zijn het enige omroepfestival in ons land, en spiegelen ons graag aan het grote Britse voorbeeld, de BBC Proms. Klara registreert bijna al onze concerten, zendt er een groot deel live van uit, en geeft ze gratis door aan de EBU (European Broadcasting Union). Vorig jaar alleen al zorgde dat voor 230 extra internationale uitzendingen. Zo’n samenwerking maakt het ons mogelijk om snel en internationaal te groeien. ‘

Gratis

Meteen valt op dat de nauwe samenwerking met Klara met ‘gesloten portefeuille’ gebeurt. Detremmerie legt uit: “Het Festival betaalt alles wat de live-organisatie betreft, VRT betaalt alles voor de registratie. Dat ligt zo vast in de beheersovereenkomst.” Klara zelf zegt dat het niet anders kan, vertelt een bron bij de omroep ons: er is gewoon geen geld om aan het Festival te betalen. Detremmerie: “Het heeft ook een voordeel. Het feit dat er niets wordt betaald, geeft ons wat meer vrijheid om te programmeren wat en hoe we willen. Mochten we een zender aan onze zijde hebben die ons centen geeft, dan zouden we bijvoorbeeld geen muziektheaterproducties kunnen programmeren, omdat die moeilijk op de radio kunnen.” Blijft de vraag of het festival geen potentiële inkomstenbron laat liggen. Het lijkt er toch op dat de publieke omroep hier vooral de winnaar is, met pakken gratis content van topkwaliteit.

Het KlaraFestival zorgt voor 80 procent van de omzet van het Festival van Vlaanderen Internationaal Brussel-Europa. Die vzw-met-de-onuitspreekbare-naam organiseert naast het KlaraFestival onder andere Dorp op Stap (alle inwoners van vijf Vlaamse dorpen komen naar Brussel voor klassiek), Shanti! Shanti! (een Brussels kinderkoor) en de European Galas (concerten met toporkesten). Het Festival heeft een jaarbudget van 2,5 miljoen euro. Dat geld komt binnen langs drie kanalen: 12 procent uit ticketverkoop, 50 procent uit sponsoring en 38 procent uit subsidiëring. Vooral het relatief lage gewicht van de ticketinkomsten valt op. Detremmerie: “Dat is juist. Wij proberen onze concerten betaalbaar te houden. Het zit echt in ons DNA om klassieke muziek voor een zo breed mogelijk publiek toegankelijk te maken. Voor 69 euro krijg je een KlaraFestival Pass en heb je toegang tot alle concerten. In 2010 verkochten we daar 200 van, dit jaar hopen we op het dubbele. Gemiddeld komt iemand met zo’n Pass naar tien concerten.”

Geen tax shelter

Sponsoring zorgt voor de helft van de inkomsten (1,2 miljoen euro). “En daar zijn we best tevreden mee”, weet Detremmerie. “Zeker als je weet dat ons festival maar twee weken duurt, is het geen sinecure om sponsors aan te trekken.” Belgacom, Optima Financial Planning en de Nationale Loterij zijn de structurele KlaraFestival-sponsors sinds meerdere jaren. Alleen vindt de zakelijke leider het jammer dat er geen tax shelter voor cultuursponsoring bestaat, naar analogie met de filmwereld.

Overheidssubsidies wegen ook erg zwaar (38 %). Daar heeft de specificiteit van een Brussels festival natuurlijk veel mee te maken. Detremmerie: “Het grootste deel komt van de Vlaamse overheid: 580.000 euro structurele subsidie. Dat is een aanzienlijk bedrag, en we bereiden ons dossier voor de volgende structurele subsidieronde voor. Omdat ons festival dubbel zo goed als vroeger wordt, hoop ik op dubbel zoveel subsidies”, voegt ze er lachend aan toe. Andere geldschieters zijn de Vlaamse Gemeenschapscommissie, het Brussels Gewest en de Europese Gemeenschap.

Pure vzw

Aan de kostenzijde weegt de artistieke productie natuurlijk het zwaarst: 800.000 euro. “En dat is enkel het aandeel van het Festival van Vlaanderen Brussel. Ook de andere culturele partners investeren samen voor nog eens hetzelfde bedrag mee in het artistieke programma van het KlaraFestival, onder de vorm van een coproductie, meestal 50/50.” Een half miljoen euro gaat naar de personeelskosten (twaalf fulltime-equivalenten). “300.000 euro dient voor onze communicatie, en da’s eigenlijk weinig als je weet dat onze mediadeals zowat één miljoen euro vertegenwoordigen.”

Jaar na jaar boekt de vzw een zeer lichte winst. Break-even is het streefdoel, en dat wordt dus meestal gehaald. “Wij zijn een vzw in het diepste van onze gedachten”, weet Detremmerie. “Het is ons doel om klassieke muziek toegankelijk te maken, niet om winsten te boeken.” Om diezelfde reden breekt ze een lans voor overheidssubsidies. Niet te verwonderen: “Subsidies zijn noodzakelijk om culturele instellingen op het rechte pad te houden. Zonder overheidssteun word je al snel verplicht om te populariseren. Subsidies zijn dus de hoeksteen voor een breed cultureel aanbod. Bovendien kun je dankzij subsidies de toegang tot kunst betaalbaar houden.”

KlaraFestival loopt van 1 tot 16 september.

De ticketverkoop is vorige week gestart.

Info en tickets opwww.klarafestival.be en 070/210.217.

AART DE ZITTER

“Het is ons doel om klassieke muziek toegankelijk te maken, niet om winst te boeken”