ANDRE LEYSEN. HET MYSTERIE

In 1975 was André Leysen, toen reeds 47 jaar, volslagen onbekend buiten het Antwerpse scheepvaartmilieu. Met een geruchtmakend omslagverhaal in zijn eerste publikatiejaar maakte Trends van André Leysen een Bekende Belg. André Leysen loste toen de banden met de dagdagelijkse zee- en transportaktiviteit en leidde Ibel, de kleine holding (portefeuillewaarde op 30 juni 1975 : 879 miljoen frank) van de groep Cobepa (38 %), de Nationale Investeringsmaatschappij (9 %) en Antwerpse kringen waaronder de familie Leysen. De belangen van Ibel situeerden zich in de haven, de scheepvaart (Ahlers), het transport (Ghemar), het onroerend goed en de financiële sektor. Met BAC en Cobepa kontroleerde Ibel elk voor één derde Vibem, een holding met 10 % van Gevaert. Onder de kop “De werkgever wordt machteloos” sprak Leysen zijn kapitalistische geloof uit. André Leysen een ietwat martiale man, schreven we toen had tijdens een hongerkuur 12 overtollige ponden kwijtgespeeld, wat zijn strijdlust had aangescherpt : “Het wordt hoog tijd dat de ondernemers van alle landen zich verenigen en openlijk het systeem waarin ze geloven en dat zijn deugdelijkheid heeft bewezen gaan verdedigen. ” Leysens variant op proletariërs aller landen, verenigt u. Hoe zag de nieuwe holdingman de macht van de Belgische financiële groepen, klopte het dat ze de Belgische ekonomie kontroleerden ? André Leysen antwoordde : “In zekere mate wel, hoewel de toekomstige aktiemogelijkheden van de holdings niet mogen overschat worden. U weet dat de kapitaalmarkt is uitgedroogd omdat men bij gebrek aan een behoorlijke vergoeding geen kapitaal meer kan aantrekken. Als de kapitaalmarkt uitdroogt, moet men naar overheidsinitiatieven gaan. De holdings, met uitzondering van de elektriciteitsmaatschappijen die een rendement van 7 % geven, keren maar 3 tot 5 % op hun huidige koers uit. Als je rekening houdt met de inflatie weet je meteen dat de belegger in de laatste drie jaar een negatieve rente op zijn aandelen gekregen heeft… De belegger wordt bovendien kopschuw gemaakt door de verkettering van de ondernemingen en van de winst. Ook door de sociale partners wordt de winst aangevallen. Ik begrijp dat niet. De vakbonden zouden zich, integendeel, over grotere winsten moeten verheugen. Zij zouden erover moeten waken dat een groot gedeelte van de winst, na de vergoeding van de aandeelhouders, voor produktieve investeringen gebruikt wordt. Ik heb onlangs een Duitse vakbondsleider horen zeggen dat de winsten moesten stijgen om ze voor produktieve investeringen te gebruiken. Dat was een zeer verstandige opmerking. “

Duitsland en André Leysen hebben mekaar steeds gebiologeerd en gesteund. Na jarenlange zakelijke en maatschappelijke suksessen in binnen- en buitenland (Agfa Gevaert, VBO, Bayer, VUM, Treuhand) publiceerde de Vlaamse topmanager in het voorjaar ’95 “Achter de Spiegel”, een egodokument over zijn familiale milieu en jeugdkollaboratie met de nazi’s. Met een mengeling van waardering en geprikkeldheid werd de episode ’40-’45 geakteerd. Op de biecht volgde geen publieke diskussie tussen oude kameraden, historici en opinieleiders. André Leysen had zich daaraan verwacht. De vraag of hij een trendsetter of een volgeling van alle heersende regimes is, blijft zonder antwoord.

ANDRÉ LEYSEN IN 1985 Bekende Belg na omslagverhaal tijdens eerste publikatiejaar van Trends.