Sparen bij deze internetbank brengt ruim 3 keer meer op dan bij Belfius of KBC, maar is ze ook even betrouwbaar?

Wie een jaar lang spaart bij een internetbank, haalt maar liefst drie keer meer rendement dan bij een traditionele bank. Dat blijkt uit het jaarlijkse rapport van Spaargids. “Het is frappant dat we geleerd hebben om snel van energieleverancier te veranderen, maar ons spaargeld blijft een leven lang geparkeerd bij dezelfde bank”, reageert professor economie Jan Bouckaert (UA). Maar is een internetbank een even logische en  betrouwbare keuze als een grootbank?

Elk jaar onderzoekt Spaargids welke spaarrekeningen het meeste rendement hebben gehaald. Als u een jaar lang 10.000 euro op een spaarrekening van de internetbank Santander liet staan, bracht het 161,90 euro op, tegenover 51,62 euro bij Belfius. Belfius is dan nog de grootbank die het meeste rendement bood, want bij de meeste traditionele banken ligt het jaarrendement vier tot vijf keer lager. Bij de klassieke rekening van KBC haalde u 48,54 euro en de gewone spaarrekening van BNP Paribas Fortis was goed voor 30,13 euro rendement.

Er kwam in 2023 weer dynamiek in de markt. De verschillen in vergoeding tussen de diverse banken en spaarrekeningen namen opnieuw toe en vergelijken werd opnieuw interessant. Globaal lagen de spaaropbrengsten een stuk hoger dan de voorbije jaren. Het is van 2015 geleden dat er meer rendement op een gewone spaarrekening te rapen viel. Dat heeft alles te maken met de stijging van de rente, die ook lenen fors duurder maakte dit jaar.

Bankswitching beperkt

“Hoewel de Belg bekendstaat als een trouwe spaarder, is er toch een drempel die hem ervan weerhoudt om de overstap te maken naar een internetbank”, merkt Jan Bouckaert op, professor economie aan de Universiteit Antwerpen. “Daar zijn verschillende verklaringen voor. Allereerst zijn er veel vooroordelen – sommigen terecht, andere onterecht – die mensen ervan weerhouden om de stap te zetten. Men vreest voor veel administratief gedoe en verwacht dat het verschil in rendement niet de moeite waard is.”

Het rendement maakt het de moeite waard, maar het klopt dat het administratieve proces om van spaarrekening te veranderen nog altijd lastig is. Sinds enkele jaren bestaat voor zichtrekeningen een systeem genaamd Bankswitching, waarbij de nieuwe bank de overstap zelf afhandelt. Dat systeem heeft de sector zelf ingevoerd om de overstap voor klanten makkelijker te maken. Het deposito wordt daarmee overgedragen en de oude rekening wordt automatisch stopgezet.

Bankswitching bestaat ook voor spaarrekeningen. Volgens cijfers van de sectorvereniging Febelfin die De Tijd onlangs kon inkijken, deden dit jaar 23.558 Belgen een aanvraag om van spaarrekening te veranderen via Bankswitching. Dat waren er 40 procent meer in vergelijking met 2022. Dat klinkt als een succes voor het systeem, maar in werkelijkheid ondersteunen slechts veertien banken het systeem en geen van hen prijkt in de top drie van meest rendabele spaarrekeningen.

Overheid concurreert

Dat is opmerkelijk, want het lijkt sterk in het voordeel van die banken om Bankswitching te ondersteunen. “Bankswitching werkt inderdaad ook voor sommige spaarrekeningen, maar alleen bij banken die ook een zichtrekening aanbieden in België”, zegt een woordvoerder van Santander Consumer Bank in een reactie aan Trends. “Santander is nieuw in België en op dit moment bieden we enkel een spaarrekening aan.”

Zowel de nieuwe als de oude bank moet Bankswitching voor spaarrekeningen ondersteunen opdat de overstap in werking kan treden. Het geeft de beperkingen aan van het systeem. Om volledig zelf de overstap van een spaarrekening af te handelen, zijn heel wat afzonderlijke handelingen vereist. Daarnaast lopen spaarders het risico om een grote jaarlijkse getrouwheidspremie mis te lopen, wanneer ze beslissen op te stappen net voordat die wordt toegekend.

‘Ook voor internetbanken geldt de depositogarantie. Zelfs al gaat de bank failliet, dan garandeert de overheid de deposito’s tot 100.00 euro aan spaargeld per klant’

Professor Jan Bouckaert, UA

Dit jaar uitten zowel de meerderheid als de oppositie hun onvrede over de beperkte verhoging van de rente bij grootbanken. Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) schreef eerst een open brief aan de sector en uiteindelijk ging de overheid zelf de concurrentie aan met de grootbanken door de eenjarige en fiscaal voordelige staatsbon te lanceren, die volgend jaar een vervolg krijgt. Dat is trouwens niet zonder risico, benadrukte professor Herman Matthijs al aan Trends. De vraag die veel critici stelden, is of de overheid er niet beter aan doet om kleine spelers een duw in de rug te geven en de markt zijn werk te laten doen.

Even betrouwbaar

Een ander probleem in ons land, net als in veel andere Europese landen, is de lage financiële geletterdheid van de burgers. “Het is frappant dat we geleerd hebben snel van energieleverancier te veranderen, maar ons spaargeld blijft een leven lang geparkeerd bij dezelfde bank. Het zou een goede zaak zijn als de overheid dit meer in handen neemt”, merkt professor Bouckaert op. “Hier geldt natuurlijk onbekend is onbemind. Vraag de man in de straat wat Santander is, en hij weet niet waar je het over hebt. Dat komt ook neer op die financiële geletterdheid. Santander is bij ons misschien een internetbank, maar het is ook een Spaanse systeembank, die minstens even groot is als de grootste Belgische bank.”

Ook als gevolg van die beperkte financiële geletterdheid worden internetbanken soms onterecht onveilig geacht. “Nochtans beantwoorden ze aan dezelfde financiële regels. Er geldt bijvoorbeeld eveneens een depositogarantie tot 100.000 euro. Dat wil zeggen dat zelfs wanneer de internetbank over de kop gaat de overheid de deposito’s van klanten garandeert tot 100.000 euro aan spaargeld per klant”, aldus Bouckaert.

Grootbank oppermachtig

Het blijft voor traditionele banken ook makkelijker om klanten te werven in vergelijking met internetbanken. In veel gevallen sparen de ouders voor hun kinderen vanaf de geboorte, waarna die kinderen op termijn een zichtrekening beheren bij diezelfde bank. Dat is vaak een traditionele bank.

Soms veranderen kinderen wel van bank op het moment dat ze een woonkrediet afsluiten, maar vaak zijn het ook de grootbanken die hypothecaire kredieten aanbieden. Aan de hand van bundelverkoop wordt een klant stevig aan een bank gebonden. Om een lagere rentevoet te verkrijgen, wordt de klant aangespoord om meteen verzekeringen en een spaarrekening af te sluiten. Tot voor kort kon een klant bovendien niet onder die verzekeringen uit, maar dankzij een recente wet van PS-vicepremier Pierre-Yves Dermagne is die rol van bundelverkopen op zijn minst beperkt. Na een derde van de looptijd van de lening kunnen klanten overschakelen op een goedkopere lening. Dat geldt tenminste voor nieuwe kredieten.

Gevolgen van digitalisering

Er is wel een belangrijke opsteker voor de internetbank, en dat is de toenemende digitalisering. De tijd dat in elk dorp een geldautomaat en een kantoor van de bank beschikbaar waren, is voorbij. “De digitalisering zal een steeds grotere rol spelen. Belfius en KBC verdwijnen steeds meer uit het gezichtsveld en worden zo hybride banken”, vat professor Bouckaert samen. Daarmee verliest de traditionele bank een voordeel ten opzichte van de internetbank.

Volgens informatie van de sectorvereniging Febelfin waren er eind 2022 3.224 bankkantoren en 5.199 geldautomaten in ons land. Tegen eind 2025 zakt dat aantal naar 2.369 kantoren en 4.061 geldautomaten. De regel luidt dat in elke gemeente minstens één geldautomaat overblijft.

Sparen in 2024

Wie in 2024 naar de meest rendabele spaarrekening wil overschakelen, kan het best opnieuw vergelijken, want heel wat banken hebben de voorbije maanden hun tarieven aangepast. Bij ongewijzigd beleid levert een inleg van 10.000 euro in 2024 300 euro op bij de NIBC Getrouwheidsrekening, 285 euro bij Santander Consumer Bank Vision+ en 280 euro bij MeDirect Essential Sparen, berekende Spaargids.

Lees ook: