De balans van de week: Draghi viseert België, Reynders is opgelucht

Deze week in Europa: Draghi heeft Belgische huizenmarkt in het vizier, Vestager bijt half in het stof, Reynders kan voor zijn Europees examen beginnen te studeren en Charles Michels voorganger spreekt harde taal.

Op maandag was het een monetaire hoogmis in het Europees Parlement. Aftredend voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB) Mario Draghi verscheen er een laatste keer voor de parlementscommissie voor Economische Zaken. De Italiaan kreeg veel – en soms kritische – vragen van de Europarlementariërs over het monetaire beleid dat hij heeft gevoerd. Opvallend was hoeveel interpellaties begonnen met het zinnetje: “Dank u om in 2012 de euro te redden.” Alle kritiek en lofredes ten spijt, bleef de ECB-voorzitter zonder verpinken het lagerentebeleid en het soepele geldbeleid in de eurozone verdedigen. Op de vraag of er binnen de ECB stilaan geen diepe verdeeldheid heerst, antwoordde de centrale bankier dat, een enkele onenigheid daargelaten, iedereen mee aan boord zat.

Risico’s Belgische huizenmarkt

Twee dagen later moet de Italiaan zich in zijn espresso hebben verslikt, toen het Duitse ECB-directielid Sabine Lautenschläger haar vroegtijdige vertrek aankondigde. De enige vrouw in de zeskoppige ECB-directie kon de monetaire spilzucht van haar mannelijke collega’s niet langer aan en vertrekt twee jaar vroeger dan voordien. Lautenschläger staat bekend als een havik en is voorstander van een strak monetair beleid. Het recentste pakket ECB-maatregelen van twee weken geleden met nog negatievere strafrentes voor de banken en nieuwe obligatieaankopen, waren voor haar de druppel. De lidstaten moeten binnen de Europese Raad haar vervanger aanduiden.

Draghi verscheen ook als hoofd van de European Systemic Risk Board (ESRB), de risicowaakhond van de Europese financiële sector. In die rol gaf hij ons land een veeg uit de pan. Volgens de ESRB zijn de risico’s van de Belgische woningmarkt voor de algemene financiële stabiliteit te groot. Banken zijn te gul met woningkredieten en te laks in de voorwaarden die ze eraan verbinden. Daardoor zijn de schulden van de gezinnen te hoog om nog gezond te zijn. De ESRB maant de Nationale Bank als toezichthouder daarom aan maatregelen te nemen. Die heeft al laten verstaan dat ze die met de banksector aan het bespreken is.

Een zoveelste veldslag van Vestager

Dinsdag was een bitterzoete dag voor Europees Commissaris voor Mededinging Margrethe Vestager, na twee vonnissen van het Europees Hof over belastingrulings in Nederland en Luxemburg. Die rulings had Vestager in 2015 onwettig verklaard als verdoken staatssteun. In de Luxemburgse zaak over oneerlijke belastingvoordelen voor de autobouwer Fiat kreeg Vestager gelijk. Luxemburg zal 20 tot 30 miljoen euro aan misgelopen belastingen van Fiat vorderen. In een zaak in Nederland tegen de koffieketen Starbucks kreeg de Commissie geen gelijk van het hof.

Reynders opgelucht… tot volgende week

Didier Reynders heeft deze week de eerste horde in het Europees Parlement genomen en kan opgelucht ademhalen. De parlementscommissie voor Juridische Zaken, kortweg de JURI-commissie, nam deze week alle mogelijke belangenconflicten van de Commissie-Von der Leyen onder de loep. Voor Reynders was er geen vuiltje aan de lucht, dus kan de aanstaande Eurocommissaris van Justitie zich klaarstomen voor zijn examen voor de plenaire vergadering van het Europees Parlement volgende week. De JURI-commissie stelde wel haar veto tegen de Roemeense en Hongaarse kandidaat-commissarissen. Hoogstwaarschijnlijk zal Von der Leyen voor hen vervangers mogen zoeken.

Midden deze week kwamen het Europees Parlement en de Europese Raad, het vertegenwoordigend orgaan van de lidstaten, overeen dat de Roemeense Laura Codruta Kövesi het hoofd van de nieuwe Europese openbare aanklager wordt. In haar thuisland heeft Kövesi als openbaar aanklager haar strepen verdiend in grote corruptiezaken tegen Roemeense ministers, parlementsleden, zakenmensen, rechters en mediamagnaten. Het European Public Prosecutor’s Office (EPPO) zal zich vooral richten op financiële misdrijven zoals belastingfraude. Het zetelt in Luxemburg en moet vanaf eind volgend jaar in volle bevoegdheid zijn.

Tusk laat Trump zijn slagtanden zien

Donderdag sprak aftredend voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk in New York harde taal op de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (VN). Die stond in het teken van de klimaatopwarming. Met het einde van zijn termijn in zicht, voelde Tusk zich gesterkt om ongemeen hard uit te halen naar de Amerikaanse president Donald Trump, zonder hem bij naam te noemen. De boodschap tussen de lijnen kwam harder binnen dan de woorden zelf. Zo zei Tusk het niet eens te zijn met de “onoverkomelijke tegenstelling tussen patriottisme en globalisme”, woorden die Trump twee dagen eerder voor de VN had uitgesproken.

Aan het einde van zijn speech maande de Pool politieke leiders aan om te stoppen met liegen. “De waarheid verdedigen is niet hetzelfde als anderen ervan beschuldigen dat ze ‘fake news’ verspreiden. Eerlijk gezegd, het zou al heel wat zijn om zelf op te houden met liegen”, klonk het. Benieuwd of Tusks opvolger Charles Michel een even strikte lijn tegenover de Verenigde Staten zal aanhouden.