ChatGPT is de doodsteek voor het cv

Artificiële intelligentie en ChatGPT hebben een toenemende invloed op het personeelsmanagement van bedrijven en wervingsbureaus. Door het ernstige tekort aan arbeidskrachten versterken ze het belang van vaardigheden en soft skills in de keuze van een kandidaat.

Artificiële intelligentie (AI) is de jongste jaren langzaam maar zeker ons leven binnengeslopen. Voorbeelden zijn de automatische creatie van een afspeellijst op Spotify, de weergave van de wachttijd voor je bagage na aankomst op Brussels Airport, de beste route die wordt voorgesteld door een gps-achtige app en spraakgestuurde luidsprekers. AI, die aanvankelijk werd gevoed door data die door mensen werden aangeleverd, blijft leren naarmate ze wordt gebruikt. Was ze oorspronkelijk analytisch van aard, dan heeft ze nu een generatief aspect. Hét voorbeeld is ChatGPT. Die generatieve AI, die gestructureerde inhoud kan leveren op basis van de gestelde vragen en de beschikbare informatie, is al maanden in het nieuws. Ze veroorzaakt problemen voor docenten die papers en proefschriften moeten nakijken, leidde tot een staking van Amerikaanse scenarioschrijvers en wekt bij journalisten dezelfde angst op voor een omwenteling in hun manier van werken.

De vaardigheden van morgen zullen anders zijn. Zachte vaardigheden, die essentieel zijn voor relaties tussen mensen, zullen nog belangrijker worden.
Sébastien Delfosse, ManpowerGroup Belux

Bedrijven gebruiken AI in hun organisatieprocessen, onder meer in human resources. De hr-dienstenverlener Manpower heeft een studie uitgevoerd naar de invloed van AI op hr, als onderdeel van zijn traditionele barometer 2023, waarvoor het 38.833 openbare en privébedrijven in 41 landen ondervroeg. Daaruit blijkt dat 10 procent van de Belgische bedrijven de technologie al gebruikt in hun rekrutering. 21 procent heeft onlangs bepaalde AI-elementen geïmplementeerd en 18 procent is van plan dat in de komende twaalf maanden te doen. Los van de rekrutering gebruikt 28 procent van de Belgische bedrijven ChatGPT, 29 procent heeft tools die draaien op analytische, zelflerende AI, en 26 procent gebruikt virtual reality en toepassingen van het metaverse.

“Het gaat dan bijvoorbeeld om intelligente chatbots die antwoorden op veelgestelde vragen van werknemers, voorspellende tools die het welzijn van teams analyseren of die voorstellen doen voor opleidingen en loopbaanontwikkeling”, verklaart Sébastien Delfosse, de algemeen directeur van ManpowerGroup Belux. “Virtual en augmented reality zijn al goed ingeburgerd in opleidingen, om virtuele klaslokalen te creëren of nieuwkomers te trainen in het technische beheer van machines.”

Niet minder, maar andere banen

Zullen AI en ChatGPT banen kosten? Niet in Belgische bedrijven, blijkt uit de studie van Manpower. Slechts 15 procent van de werkgevers gelooft dat die nieuwe technologieën een negatief effect zullen hebben op de omvang van hun personeelsbestand. Tegelijkertijd verwacht bijna 60 procent een positieve impact van AI op de vaardigheden van hun werknemers (upskilling en reskilling) en hun betrokkenheid.

“Dat komt overeen met de cijfers in de andere onderzochte landen”, bevestigt Sébastien Delfosse. “De Internationale Arbeidsorganisatie gelooft ook dat AI en ChatGPT geen banen zullen vernietigen. Dezelfde angst leefde toen de robotisering haar intrede deed, maar uiteindelijk heeft die geen banen vernietigd. Amazon, een pionier in de robotisering in magazijnen, is zelfs een van de grootste werkgevers ter wereld. Er is wel een nuance: AI kan wel een negatief effect hebben op de jobinhoud. De echte uitdaging voor hr is de werknemers te ondersteunen en hen te trainen om met de AI-machine te werken, en hun de vaardigheden te geven die nodig zijn om toegevoegde waarde te bieden in de tijd die vrijkomt door AI. De vaardigheden van morgen zullen anders zijn. Zachte vaardigheden, die essentieel zijn voor relaties tussen mensen, zullen nog belangrijker worden.”

Alle betrokkenen bevestigen dat ChatGPT de digitale aanpak van rekrutering en hr aanzienlijk vereenvoudigd heeft. “In al onze afdelingen schrijven we vacatures met ChatGPT”, zegt Lieven Van Nieuwenhuyse, chief digital officer van House of HR. “We trainen al onze medewerkers om ChatGPT te gebruiken. De tool is magisch, zolang je hem de juiste instructies of prompts geeft. Prompt engineer is een baan met toekomst. De impact op hr is enorm. Het is een even grote revolutie als de komst van het internet. En dat geldt ook voor teambeheer.”

De impact van AI op hr is enorm. Het is een even grote revolutie als de komst van het internet’ Lieven Van Nieuwenhuyse, House of HR

House of HR ontwikkelt een applicatie voor loopbaanbeheer op basis van ChatGPT, maar voor die operationeel wordt, moet die nog worden gevoed met gegevens en cv’s. “De applicatie zal mensen helpen de juiste beslissingen te nemen op het gebied van opleidingen en/of opeenvolgende banen”, legt Van Nieuwenhuyse uit. “Op basis van jouw informatie en de geanonimiseerde gegevens van duizenden andere mensen voorspelt het systeem wat je bijvoorbeeld moet doen om over vijf of tien jaar mijn functie te bekleden.”

Ook een andere hr-dienstenverlener, Partena Professional, is op die trein gesprongen. Het test zijn app Perform AI intussen bij enkele grote klanten. “Die heeft verschillende functies”, verklaart innovatie- en implementatiemanager Jonas Pollet. “Op basis van de gegevens, de vaardigheden en de functie van de sollicitant kan de app een manager een reeks precieze vragen aanbieden die hij kan stellen tijdens een gesprek met de sollicitant. Het doel is de manager nieuwe ideeën en perspectieven te bieden, om sollicitatiegesprekken relevanter en dynamischer te maken en de manager in staat te stellen zijn of haar vragen te verfijnen, om de gezochte vaardigheden te testen.”

De sollicitatiebrief is dood en begraven

Bij Partena Professional ontwikkelt de hr-taskforce ook een toepassing om met de hulp van ChatGPT sneller en efficiënter te kunnen reageren op het miljoen vragen over arbeidsrecht en cao’s die het bedrijf jaarlijks van zijn klanten krijgt. Tot nu is het percentage correcte antwoorden 50 procent. Het idee is niet het antwoord te sturen zoals het wordt aangeleverd, maar om te fungeren als werkbasis voor de consultant.

House of HR test in een deel van de groep ook tools voor na het gesprek met kandidaten. “Whisper, een andere app in het OpenAI-sterrenstelsel, neemt het gesprek op en geeft de tekst perfect weer. We hebben het zelfs geprobeerd met het West-Vlaams”, lacht Lieven Van Nieuwenhuyse. “In combinatie met ChatGPT kunnen we zo een interview met een kandidaat opnemen en meteen diens vaardigheden en soft skills analyseren. Natuurlijk blijven alle non-verbale elementen en de expertise van de rekruteerder meetellen. We testen het hulpmiddel in een deel van de groep. Als het resultaat oplevert, implementeren we het overal.”

Al die apps bieden rekruteerders een stortvloed aan informatie, maar wat is de meerwaarde? “De sollicitatiebrief is dood en begraven”, stelt Sébastien Delfosse. “Het cv zal aan belang verliezen. De nadruk komt te liggen op interpersoonlijke vaardigheden en professionele en emotionele competenties. Bij uitbreiding wordt het eisen van een diploma een probleem. Dan mis je kandidaten met vaardigheden en diversiteit. Flexibiliteit is nodig, vooral in tijden van schaarste. De combinatie van mens en AI biedt de kans een einde te maken aan indirecte of onbewuste vooroordelen. De machine zal een grotere diversiteit in de ingehuurde profielen mogelijk maken.”

Ethisch kader

Zal dat alles hr minder menselijk maken? Daar wordt wel degelijk rekening mee gehouden. Veel experts wijzen erop dat niet technologieën de samenlevingen veranderen, maar wel de manier waarop mensen ze gebruiken. AI bereikt haar volledige potentieel alleen met menselijke expertise en menselijk beoordelingsvermogen. Omgekeerd laten de eerste onderzoeken zien dat de machine het gevoel van autonomie vergroot en de waarde verhoogt van mensen die er verstandig mee omgaan.

“Onze hr-taskforce had vier missies”, legt Jonas Pollet van Partena Professional uit. Een ervan was een strikte gedragscode op te stellen voor het gebruik van AI in het bedrijf en werknemers bewust te maken van de problemen die daarbij komen kijken.” Sébastien Delfosse voegt daaraan toe: “Dat was des te belangrijker omdat we beseften dat veel van onze medewerkers ChatGPT al op eigen initiatief gebruikten voor hun werk. We gebruiken nu een bedrijfsversie, die in het hele frontoffice beschikbaar is. We zorgen er ook voor dat de machine geen vooroordelen creëert.”

Ook bij House of HR is dat een aandachtspunt. “In mijn trainingen dring ik sterk aan op het anonimiseren van gegevens”, stelt Lieven Van Nieuwenhuyse. “ChatGPT is niet van ons, en we hebben een morele, wettelijke en ethische plicht om de mensen van wie we de gegevens gebruiken, te beschermen.”

Lees ook: