Aquafin: groen gas uit afvalwater

Aquafin zuivert het huishoudelijke afvalwater van 86 procent van de Vlamingen. Daaruit wint het bedrijf groene stroom en duurzaam gas. Als energieleverancier verkent Aquafin zo een nieuwe markt.

Elke Vlaming produceert dagelijks 150 liter afvalwater. Dat komt grotendeels terecht in de meer dan 300 rioolwaterzuiveringsinstallaties die Aquafin over heel Vlaanderen telt. Het bedrijf beheert de riolen van ongeveer een op de drie Vlaamse gemeenten. Het zet maximaal in op de tijdelijke opslag en de infiltratie van regenwater. Via onderzoek en innovatie zoekt Aquafin ook continu naar oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen, zoals de grondstoffenschaarste en de energiecrisis.

“We beschouwen afvalwater niet langer als een afvalstroom, maar als een bron voor duurzame grondstoffen en energie”, zegt innovatiemanager Maarten Raemdonck. “Uit slib, een restproduct van onze biologische waterzuivering, winnen we biomethaan op onze site in Antwerpen-Zuid. Dat duurzame equivalent van aardgas wordt in samenwerking met Fluvius in het aardgasnet geïnjecteerd. De komende drie jaar bouwen we drie extra installaties. Aquafin zal zo voldoende groen gas produceren voor 10.000 gezinnen en zijn eigen cng-wagenpark.”

Riothermie maakt het mogelijk om warmte uit afvalwater te winnen. “De warmte onttrekken we uit de rioleringsbuizen en de zuiveringsinstallaties. Met een warmtewisselaar halen we de energie uit het afvalwater”, legt projectmanager innovatie Christel Van Moer uit. “Die wordt via een warmtepomp opgewaardeerd om er vervolgens grote infrastructuren mee af te koelen en te verwarmen. Denk aan kantoren, overheidsgebouwen, zwembaden, grotere woongelegenheden en stedelijke warmtenetten.”

Klimaatdoelstellingen

Christel Van Moer: “We zijn blij met ons pionierswerk te kunnen meehelpen aan de verduurzaming van de energievoorziening. Onze innovaties dragen, dankzij de significante reductie van de CO2- en methaanuitstoot, ook bij tot de klimaatdoelstellingen van gemeenten en projectontwikkelaars. Bovendien tonen we aan dat energiewinning uit afvalwater niet alleen haalbaar is, maar ook economisch rendabel.”

Al sinds oktober 2021 produceert Aquafin groen gas in Antwerpen-Zuid. De geplande installaties in Dendermonde, Harelbeke en Gent zullen de productie nog gevoelig opkrikken. De eerste riothermie-installatie is in gebruik sinds augustus 2022. Ze verwarmt de eigen kantoren in Aartselaar, goed voor zo’n 400 werkplekken en gemeenschappelijke ruimtes. Er lopen ook contacten om zwembaden, scholen, kantoren en woongelegenheden uit te rusten met groene warmte en koeling.

Samen met zijn technologiepartners en gemeenten streeft Aquafin naar een leefomgeving in harmonie met water. “De ecologische impact is bij al onze projecten een essentieel aspect in de beslissingsmatrix”, zegt Maarten Raemdonck. “Voor nieuwe toepassingen voeren we een levenscyclusanalyse uit. Die bekijkt de CO2-voetafdruk over de volledige keten. We proberen ook altijd onze maatschappelijke bijdrage te maximaliseren.”