PHILIPPE BODSON HEEFT EEN MISVERSTAND LIEF

“Wij zijn de echte verankeraars, wij zorgen voor de kontrole op de Belgische openbare nutsvoorzieningen, ” aldus Tractebel-topman Philippe Bodson vorige week in De Morgen. Philippe Bodson koestert een hardnekkig misverstand. Het probleem is dat zijn verwarring overslaat naar het debat over de eigendomsverhoudingen in de Belgische industrie. Om te beginnen, is er een breed verschil tussen de kontrole en de verankering van de openbare-nutsvoorzieningen.

Als Philippe Bodson meent dat een verankeraar iemand is die hard werkt voor zijn onderneming, dan heeft hij gelijk. Niemand zal zijn dynamisme en motivering in twijfel trekken. Daar gaat het echter niet om. Ook de boeiende manager die Philippe Bodson is, blijft een superkaderlid van een Belgische melkweg, verankerd in Parijs.

Het staat buiten kijf dat Tractebel de energiesektor kontroleert. Het Kontrolekomitee (KK), de publieke instelling die toeziet op de gas- en elektriciteitsvoorziening, is volgens energiedeskundigen zoals de Antwerpse professor Aviel Verbruggen, een maat voor niets. Tractebel-dochter Electrabel (gekontroleerd door het KK) faktureert zijn (hoge) kosten (onder meer gemaakt door bevriende bedrijven bij Electrabel) door aan de konsument en is de cash cow voor andere onderdelen van de energieholding, zoals Powerfin.

Tractebel, heer en meester over de produktie en distributie van energie, heeft een feitelijk monopolie, toegestaan door de Belgische overheid en de intercommunales. Het is dus geen verdienste dat Tractebel de kontrole heeft over de nutsvoorzieningen. Elke Europese konkurrent van Tractebel zo bewees de interesse van het Noorse Statoil en British Gas voor het te privatizeren Distrigas zou wàt graag en tegen een ernstige prijs de komfortabele positie van deze monopolist overnemen.

Is Tractebel Belgisch verankerd ? Neen, de holding is in handen van de franco-belgische as Suez-Generale Maatschappij. De topmensen van de energiegroep spelen een dubbelzinnige rol. Enerzijds doen zij hun best om de dagdagelijkse beslissingsmacht zoveel mogelijk naar zich toe te blijven halen. Dat zal hen lukken zolang ze goede tot uitstekende resultaten voorleggen. Dat zal hen niet lukken als ze voor de Franse hoofdaandeelhouders onvoldoende rendement halen en onvoldoende expanderen (b.v. via de akkwisitie van bestaande centrales overal ter wereld of kontrakten om nieuwe centrales te bouwen). Anderzijds beschouwen de toplui zich als stay behinds (in NATO-speak), “getrouwen” die na de bezetting achter de vijandelijke linies blijven en zich koest houden om in betere tijden opnieuw het bewind in eigen handen te nemen. Elke diskussie in Parijs over de afstoting van activa door Suez, wordt in Brussel, bijvoorbeeld bij Tractebel, gevolgd met gespitste oren.

De volgende maatregelen zouden van Tractebel/Electrabel nu al een meer verankerd bedrijf kunnen maken. Geen ideaal, maar een vooruitgang. Eén : de macht van de intercommunales moet liggen bij de gemeenten, zij dienen hun miljarden in te zetten voor hun eigen objektieven en mogen niet het slappe kindje zijn naast een sterke broer (Electrabel). Twee : splits het Kontrolekomitee, zodat de energiebedrijven in Vlaanderen een beleid voeren dat beter afgestemd is op de eigen noden van de Vlaamse ekonomie (door b.v. sneller op te schuiven naar Third Party Access, samenwerking met Nederland, afstoting van niet-essentiële aktiviteiten van Electrabel, b.v. de kabelbelangen, een scenario dat Philippe Bodson vandaag bespreekbaar acht). Drie : eis van verstrekkers van openbare-nutsvoorzieningen (zoals in de Verenigde Staten en Québec, zie ook bladzijde 46) dat hun personeel ook aan de top een betere afspiegeling is van de Belgische realiteit, dus nog steeds meer en snellere benoemingen voor Vlamingen.

Energie is een strategisch onderdeel van de ekonomie. Volgens de federale logika behoort energie tot de bevoegheid van de deelstaten. Is Luc Van den Brande bereid om voor de toepassing van deze logika bij de regeringsonderhandelingen zijn nek uit te steken ?

HBR