KBC-baas Johan Thijs vindt staatsbon oneerlijke concurrentie

KBC-baas Johan Thijs had op een persconferentie een duidelijke boodschap voor de politici: “Als het jullie te doen is om een betere return voor de burger, verlaag dan de roerende voorheffing niet enkel op de staatsbon maar ook op financiële producten met een gelijkaardig rendement”.

Ondanks het politieke reces blijft de discussie over de spaarrente actueel. De overheid lanceert binnenkort namelijk een staatsbon op één jaar. Tegen gunstige voorwaarden: met een verlaagde roerende voorheffing van 15 in plaats van 30 procent, en wie rechtstreeks bij de overheid de bon koopt hoeft geen effectentaks te betalen. Zo willen de politici de banken concurrentie aandoen en hen dwingen een hogere rente op de spaarrekeningen aan te bieden.

Lees verder onder de video

Johan Thijs, de CEO van KBC Groep, zegt dat de bank producten in portefeuille heeft die een vergelijkbare return als de staatsbon bieden. Hij heeft het dan over termijnrekeningen, beleggingsfondsen en tak23-levensverzekeringen, waarbij de opbrengst gekoppeld is aan een beleggingsportefeuille. Er vloeide de voorbije maanden veel geld van KBC-klanten naar deze producten.

Thijs betreurt dat KBC niet met dezelfde wapens kan strijden als de overheid: “De staatsbon geniet van een verlaagde roerende voorheffing en bij directe aankoop moet er geen effectentaks betaald worden. Als we willen dat er een level playing field is, en als het de overheid echt om de return voor de burger te doen is, zou ze dezelfde voorwaarden moeten mogelijk maken voor alle financiële producten met een vergelijkbaar rendement.”

Meer winst voor de bank

De discussie over de spaarrente is een gevolg van de forse renteverhogingen die de centrale banken de voorbije maanden doorvoerden in hun strijd tegen de inflatie. Die zorgen ervoor dat de banken meer rente-inkomsten realiseren, en hun winst omhoog schiet. KBC Groep realiseerde in het tweede kwartaal 966 miljoen euro nettowinst. Dat is een toename met 9 procent, zowel op kwartaal- als jaarbasis.

Een aantal economen en politici vinden dat de banken de hogere beleidsrente van de Europese Centrale Bank (ECB) te weinig doorgeven aan de spaarders. Dat debat woedt in andere landen van Europa. Zo voerde Italië recentelijk een overwinstbelasting op de banksector in. Eerder hadden Spanje en Hongarije al hetzelfde gedaan.

Volgens Thijs kun je echter de ene bank niet vergelijken met de andere, en ook niet het ene land met het andere. Hij wijst erop dat het in landen als Spanje en Italië een standaardpraktijk is om woonkredieten tegen een variabele rente te verkopen. Daardoor loopt de klant het renterisico, en niet de bank. Als de rente stijgt, moet de klant meer dokken.

Het voordeel van een vaste rente

“Het gevolg is dat al een miljoen Italiaanse gezinnen problemen hebben om hun lening af te betalen”, zegt Thijs. “In België daarentegen heeft meer dan 85 procent van de woonkredieten een vaste rente. Veel van die kredieten zijn de voorbije jaren tegen een zeer laag tarief afgesloten. Van dat lage tarief genieten de klanten gedurende de volledige looptijd van hun lening. Dat is een onmiskenbaar voordeel. Voor de bank is het een nadeel: wij moeten ons indekken tegen het risico, en dat heeft een kostprijs, en de marge is intussen gedaald onder 1 procent. Daarvan moeten alle kosten betaald worden.”

Thijs noemt het ironisch dat hij in gesprekken met analisten en investeerders veel vragen krijgt over waarom de bank niet meer kredieten met een variabele lening toekent. Dat zou KBC een pak meer inkomsten opleveren.

‘Als burger ben je toch beter af als je optimaal kunt profiteren van gunstige kredietvoorwaarden, dan als je spaarrente enkele basispunten stijgt’

Johan Thijs, CEO van KBC

De KBC-topman zegt voorstander te zijn van het Belgische systeem van vaste rente, omdat het beter is voor de klant. Maar het kan volgens hem maar functioneren als de bank niet te snel en te fors de spaarrente optrekt: “De nieuwe kredietproductie tegen hogere rentes vervangt maar heel geleidelijk het oude leningboek. Terwijl een verhoging van de spaarrente op de totaliteit van de spaardeposito’s op de balans slaat.”

Vrij vertaald: de spaarder moet een stukje rendement inboeten opdat de kredietnemer van een gunstig vast rentetarief kan genieten. Want ook in nominale termen is de kredietrente in België, in vergelijking met andere landen, niet hoog. Thijs wijst erop dat de marge op woonkredieten bij KBC momenteel drie keer lager ligt dan twee jaar geleden.

“Er staat gemiddeld 15.000 euro op een spaarboekje in België. De uitstaande bedragen aan hypothecaire leningen per gezin zijn daarvan een veelvoud. Dan ben je als burger toch beter af als je optimaal kunt profiteren van gunstige kredietvoorwaarden, dan als je spaarrente enkele basispunten stijgt”, besluit Thijs.

Koers krijgt klap

Ondanks de gestegen inkomsten en de sterke resultaten in het tweede kwartaal ging de koers van KBC op de beurs fors naar beneden. Het aandeel daalde donderdag met meer dan 5 procent. Dat komt vooral omdat de Europese Centrale Bank KBC verplicht om 8,2 miljard aan activa in een hogere risicoklasse onder te brengen. Dat impliceert dat de bank 1,2 miljard euro extra kapitaal zal bijhouden. Dat kapitaal is er, maar voor analisten telt vooral dat dit geld niet meer richting aandeelhouders kan vloeien.

KBC besliste wel om met een deel van zijn surpluskapitaal en de opbrengst van de verkoop van zijn activiteiten in Ierland de aandeelhouders te verwennen. De bank gaat voor 1,3 miljard euro eigen aandelen inkopen, waardoor de winst per aandeel toeneemt. Deze operatie moet tegen eind juli 2024 afgerond zijn. In november zal de bank een interim-dividend van 1 euro per aandeel uitkeren als voorschot op het totale dividend.

Voor het volledig jaar 2023 handhaaft KBC zijn voorspelling van 11,15 miljard euro inkomsten. De rente-inkomsten zouden wel 100 miljoen lager liggen. Dat bedrag komt overeen met het geld dat KBC derft doordat de ECB besliste dat de wettelijke minimumreserves die de banken bij haar parkeren, geen rentevergoeding meer zullen krijgen. Ook dat kan ervoor zorgen dat een snelle verhoging van de spaarrente er niet meteen in zit.

Lees ook: