Wat betekent de regering-De Wever voor uw portemonnee?

De regering-De Wever wil de geschiedenisboeken ingaan als een regering die moeilijke beslissingen neemt om de betaalbaarheid van onze welvaartsstaat te beschermen. In het regeerakkoord staan maatregelen die op zowat alle groepen van de samenleving impact zullen hebben. We proberen hieronder een overzicht te bieden.

“Iedereen gaat zijn bijdrage moeten doen”, reageerde Marc Coucke in het VRT-programma De Afspraak op de plannen in het regeerakkoord om een meerwaardebelasting van 10 procent in te voeren. “Verrassend veel ondernemers zeggen: als dat de bijdrage is die we moeten leveren om het land weer op orde te krijgen, om Griekse toestanden te vermijden, om te voorkomen dat de financiële markten zich tegen België keren, om te kunnen blijven ondernemen,… fair enough. Iedereen gaat zijn bijdrage moeten doen.”

Op welke activa die meerwaardebelasting van toepassing zal zijn, is nog niet 100 procent duidelijk. Er is sprake van “financiële activa, inclusief crypto”. Vallen verzekeringscontracten onder financiële activa? Vallen beleggingsfondsen er wel onder, want op obligatiefondsen is er met de Reynderstaks nu al een meerwaardebelasting? En zo ja, waarom is er dan een aparte heffing van 5 procent voor zogenoemde DBI-fondsen? Is fysiek goud een financieel actief? En zelfs voor cryptomunten die wel expliciet vermeld worden, is nog niet alles duidelijk.

We beginnen met het goede nieuws voor de hardwerkende Vlaming. Het regeerakkoord belooft dat werkende mensen vanaf 2027 netto meer zullen overhouden.

Meer nettoloon voor werknemers

Daarbij gaat bijzondere aandacht naar diegenen die werken voor “een laag tot gemiddeld loon” of “een bescheiden loon (onder de mediaan)”. In 2022 bedroeg het mediaanloon van een voltijds tewerkgestelde werknemer 3.728 euro bruto per maand, volgens Statbel. Als u uw loonbriefjes erbij haalt, dan weet u meteen of u bij de groep hoort die het meest te winnen heeft.

Hoeveel deze werknemers er precies bij krijgen – en wanneer – staat niet in het regeerakkoord. Wel staat er expliciet in dat het verschil tussen werken en niet-werken altijd meer dan 500 euro netto per maand moet bedragen. Dat verschil kan natuurlijk ook opgetrokken worden door de uitkeringen niet meer mee te laten stijgen met de stijgende levensduurte (geen indexering) en al helemaal niet met de welvaart (geen welvaartsenveloppe).

In ronkende verklaringen van regeringspartners vinden we overigens wel terug hoeveel meer we netto mogen verwachten. “Dankzij cd&v tot 1.200 euro meer netto op je loon”, klinkt het bijvoorbeeld bij de centrumrechtse coalitiepartner. “Dankzij onze fiscale hervorming zal tegen het einde van de legislatuur een alleenstaande werknemer 1.200 euro meer netto kunnen overhouden. Bij een werkend koppel loopt dat op tot 1.900 euro per jaar.”

Minder mogelijk in cafetariaplan

Tegenover een hoger nettoloon staat wel dat werknemers in de toekomst een minder groot deel van hun verloning in een cafetariaplan kunnen steken: de brutoloonruil wordt beperkt tot maximaal 20 procent van het jaarlijkse brutoloon. Die cafetariaplannen worden vandaag vermarkt als een manier om netto meer over te houden, en dus minder belastingen en/of sociale bijdragen op loon te betalen.

Voor de minimumlonen zou bruto gelijk worden aan netto, lezen we verder. Het gewaarborgd gemiddeld minimummaandinkomen (GGMMI) bedraagt sinds begin februari 2.111,89 euro. Voor werknemers met een loon boven het minimumloon zou gewerkt worden met een verhoging van de belastingvrije som.

Voor het inkomstenjaar 2025 is het basisbedrag van de belastingvrije som nu al 10.910 euro. De regering wil ook elk kind “zo veel mogelijk gelijk behandelen” en daarom zal de toeslag op de belastingvrije som “gemoderniseerd” worden. Per kind zullen ouders dezelfde toeslag krijgen, tot een bepaald plafondbedrag. Vandaag verhoogt de belastingvrije som met 1.980 euro voor één kind, met 5.110 euro voor twee kinderen, met 11.440 euro voor drie kinderen en met 18.510 euro voor vier kinderen. En elk kind dat daar nog bovenop komt, levert nog een toeslag op de belastingvrije som van 7.070 euro op. “Daarnaast wordt de toeslag op de belastingvrije som voor alleenstaande ouders enkel toegekend aan werkelijk alleenstaande ouders”, lezen we ook nog.

De regering-De Wever voegt er nog aan toe dat ook een verlaging van de bijzondere bijdrage sociale zekerheid en een versterking van de sociale werkbonus de koopkracht van de werknemers ten goede zal komen. De bestaande collectieve bonussen, zoals CAO90 en winstpremie, zullen “vereenvoudigd” worden en “het toepassingsgebied meer geharmoniseerd”. Die wijzigingen mogen niet leiden tot hogere lasten, “noch voor de werkgever, noch voor de werknemer”, klinkt het.

Nog een klein cadeautje voor werknemers: wie tien jaar gewerkt heeft, zal één keer ontslag kunnen nemen mét een werkloosheidsuitkering. Tot nu toe kunnen werknemers enkel een uitkering krijgen wanneer ze ontslagen worden. Maar de werkloosheidsuitkeringen worden wel beperkt in de tijd.

Ondernemers houden netto meer over

“Ook ondernemen moet blijven lonen”, lezen we in de tekst van het regeerakkoord. We gaan slaan en zalven, lezen we tussen de lijnen.

Vanaf 2027 komt er een nieuwe aftrek voor ondernemers. Die zal voor zelfstandigen in hoofd- en in bijberoep mogelijk maken “een eerste schijf” van de winsten en baten af te trekken (zonder expliciete vermelding van een bepaald bedrag). In 2029 wordt dat bedrag opgetrokken, volgens het regeerakkoord.

Tegelijkertijd wordt het minimumloon dat bedrijfsleiders zichzelf moeten uitkeren, om te genieten van het verlaagd tarief in de vennootschapsbelasting, opgetrokken tot 50.000 euro. Van die 50.000 euro mag nog maar maximaal 20 procent uit voordelen alle aard bestaan. Die maatregelen zouden de wildgroei aan managementvennootschappen moeten tegenhouden.

Voor de ondernemers belooft het regeerakkoord voorts “een stevige administratieve vereenvoudiging” en “maatregelen in het belang van hun competitiviteit”. De regering belooft tijdens de “gehele legislatuur” kleinere taksen af te schaffen en administratieve formaliteiten te schrappen of bij te sturen “via een wet lagere kosten”. Daarnaast moet “een betere sociale bescherming” worden gegarandeerd, “onder meer door de dekking bij ziekte te verbeteren”, staat er onder de hoofding zelfstandigen en kmo’s.

Nog dit jaar belooft de regering-De Wever de premietaks voor de pensioenovereenkomst voor zelfstandigen (POZ) te schrappen, net zoals de taks op bankgeschriften. Vanaf 2026 zullen “de kleinere federale registratierechten en andere taksen” sneuvelen. Belastingplichtigen zullen via My Enterprise kosteloos wijzigingen aan het KBO kunnen doen, terwijl ze nu bijvoorbeeld circa 100 euro neertellen voor een adreswijziging of een verandering van de activiteiten.

Pensioenen van ambtenaren, werknemers en ondernemers

Gepensioneerden die nog iets willen bijverdienen na een volledige loopbaan van 45 jaar of na de wettelijke pensioenleeftijd, zullen net als werknemers en ondernemers minder belastingen betalen. De regering belooft “een eenvoudige bevrijdende heffing van 33 procent, die voordeliger is dan vandaag”.

Aan het wettelijk pensioen of de eerste pijler worden tal van hervormingen doorgevoerd. Zo wordt het ziektepensioen voor ambtenaren afgeschaft en komt er een bonus-malussysteem, waardoor langer werken extra pensioen zal opleveren en korter werken financieel bestraft zal worden. Daarnaast groeien de drie pensioenstelsel dichter naar elkaar toe. Het woord harmonisering komt regelmatig terug in de bladzijden over pensioenen.

Beruchte 80 procentregel

Die harmonisering komt er ook bij het aanvullend pensioen of de tweede pijler voor zelfstandigen. “De verschillende stelsels voor zelfstandigen (VAPZ, IPT, POZ) worden geharmoniseerd en vereenvoudigd. Daarbij wordt ook de 80 procentregel hervormd.”

Door een strengere interpretatie van de 80 procentregel door bepaalde belastingcontroleurs is er in 2022 onzekerheid en onduidelijkheid ontstaan en zijn zelfstandigen minder beginnen storten in de systemen voor het aanvullend pensioen. Het is met andere woorden nodig die 80 procent voor eens en voor altijd te definiëren op een manier die werkbaar is voor iedereen. Die 80 procent slaat op de optelsom van het wettelijk pensioen en het aanvullend pensioen, die niet hoger mag uitkomen dan 80 procent van de laatste normale brutojaarbezoldiging. Voor een beginnende zelfstandige is het echter onbegonnen werk om te voorspellen hoe hoog zijn inkomen aan het einde van zijn carrière zal zijn. Die zelfstandige weet dus niet hoeveel hij opzij mag zetten voor zijn pensioen aan het begin van zijn carrière.

“Het maximale bijdragepercentage van het klassieke Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ) stijgt van 8,17 naar 8,5 procent vanaf 2026”, klinkt het verder nog in het regeerakkoord. “Het maximale bijdragetarief voor de sociale VAPZ wordt overeenkomstig aangepast.” Onder het motto: alle beetjes helpen. Want experts zegden het al eerder in Trends: “Met een VAPZ spring je nog niet ver.”

Voor de derde pijler van het pensioen ofwel het pensioensparen komt de regering met een vage belofte. “We nemen maatregelen om het nettorendement voor (pensioen)spaarders te verhogen door zowel de instap- als de beheerskosten te beperken”. Het hogere plafond voor pensioensparen verdwijnt en wordt geïntegreerd in het klassieke pensioensparen “binnen een budgettair neutraal kader”. Dat doet vermoeden dat er misschien een paar euro bij het lage plafond bij kan komen, maar zeker niet meer dan dat. Maar heel weinig mensen maken gebruik van het hogere plafond.

Belastingen

Een heleboel uitzonderingen, aftrekposten, vrijstellingen en verminderingen in de personenbelasting zullen verdwijnen. Het gaat om een lange lijst, die begint bij de belastingvermindering in het kader van beleggingen in ontwikkelingsfondsen voor microfinanciering. We komen de belastingvermindering voor rechtsbijstand tegen. De belastingaftrek van giften gaat van 45 naar 30 procent.

De federale interestaftrek voor de niet-eigen woning wordt geschrapt. Voor nieuwe aktes werd het voordeel vorig jaar al geschrapt. Het was oorspronkelijk de bedoeling dat de federale intrestaftrek voor lopende leningen met onmiddellijke ingang zou verdwijnen in de aangifte van de personenbelasting. In de Kamer antwoordde minister van Financiën Jan Jambon (N-VA) op een vraag dat mensen wel nog de intresten kunnen aftrekken in de eerstvolgende aangifte (inkomstenjaar 2024), maar daarna dus niet meer.

Er is met de meerwaardebelasting een fiscale koterij van epische proporties bijgebouwd, maar er worden ook vele koterijen afgebroken. De vele sportclubs en verenigingen in ons land die hoopten op een nieuwe bijkluswet, zijn eraan voor de moeite. Zij zullen verder moeten blijven knoeien zoals ze bezig waren.

Opvallend is dat het gelobby van de IT-sector wel vruchten heeft afgeworpen. De regering-De Wever lijkt zinnens de beslissing van de vorige regering omtrent auteursrechten gedeeltelijk terug te draaien.

Energiefactuur

Voor klimaatonvriendelijke producten schrapt de regering-De Wever de verlaagde btw. De btw voor de levering en installatie van een verbrandingsketel op fossiele brandstoffen wordt verhoogd van 6 naar 21 procent in het kader van renovaties. De btw op steenkool gaat van 12 naar 21 procent.

Van een echte taxshift van elektriciteit naar fossiele brandstoffen is nog geen sprake. Voor de eigenaars van warmtepompen die al jaren zitten te wachten op een verlaging van de elektriciteitsfactuur, zitten maar weinig concrete beloftes in het regeerakkoord. “De regering zal de impact van de invoering van ETS2 bestuderen en de modaliteiten onderzoeken van een taxshift op energieproducten, zodat die kan bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelstellingen. De regering zal deze taxshift vervolgens uitvoeren zonder de gemiddelde factuur van de gezinnen en ondernemers te verhogen.” ETS staat voor Europese Emissiehandelssysteem. Onder ETS2 moeten energieleveranciers voor elk ton CO2-uitstoot van hun klanten één emissierecht moeten kopen. Trends berekende eerder al dat dit 1.200 euro per jaar kan kosten voor gezinnen die benzine tanken en op aardgas hun woning verwarmen.

Telecomfactuur

De telecomprijzen in ons land moeten op dezelfde hoogte komen als in onze buurlanden, belooft het regeerakkoord. Treinreizigers moeten tijdens hun volledige treinreis een stabiele internet- en telefoonverbinding hebben. Telecombedrijven zullen ook verplicht worden hun klanten het meest voordelige tariefplan voor te leggen voor hun verbruikerspatroon. Daarnaast staan ook de ambities opgesomd voor de verdere digitalisering onder meer.

Lees verder: