Ziek zijn is geen ramp meer

Op 1 januari krijgen de VS een systeem van ziekteverzekering voor iedereen. Obamacare heeft een bewogen geschiedenis achter de rug, maar komt er nu echt.

De Patient Protection and Affordable Care Act, bekend als Obamacare, werd al in 2010 goedgekeurd. Sommige kleinere bepalingen zijn al ingevoerd, maar de belangrijke zaken worden in 2014 van kracht. Ze veranderen de Amerikaanse gezondheidszorg grondig, zij het niet altijd zoals Barack Obama het bedoelde.

Miljoenen mensen die nog geen verzekering hadden, krijgen die nu wel. Onder hen heel wat armen en zieken. Tot nog toe konden de verzekeraars de zieken buitensporige tarieven aanrekenen of gewoon weigeren. Vanaf 2014 wordt dat verboden. De verzekeraars zouden echter imploderen mochten ze alleen maar goedkope verzekeringen verkopen aan zeer zieke mensen. Daarom biedt Obamacare een aantal zoethoudertjes en dwangmaatregelen die anderen er moeten toe aanzetten ook een verzekering te nemen.

Voortaan moet iedereen een verzekering nemen, of een boete betalen. Diegenen die zich geen verzekering kunnen veroorloven, worden geholpen met subsidies. De federale regering geeft meer geld aan staten die Medicaid, het gezondheidsprogramma voor de armen, uitbreiden. Voor mensen met een inkomen tussen 100 en 400 procent van de federale armoedegrens (11.490 dollar in 2013) voorziet Obamacare in een belastingkrediet om een verzekering te kopen op nieuwe shoppingsites, de zogenoemde health exchanges.

Een en ander loopt echter niet zoals gehoopt. De overheid ging ervan uit dat de staten hun eigen beurzen zouden opzetten, maar de meeste gouverneurs weigerden. Washington deed het dan maar in hun plaats. Softwareontwikkelaars haastten zich om ingewikkelde inschrijvingssystemen uit te werken. De lancering van de beurzen in oktober werd geplaagd door technische mankementen.

Bovendien bereikt Obamacare minder mensen dan gepland. Aanvankelijk was bepaald dat de staten Medicaid moesten uitbreiden, maar na een vernietiging van die bepaling door het Hooggerechtshof is slechts de helft van plan dat te doen. Het begrotingscomité van het Congres verwacht dat het aantal onverzekerden in 2014 met 11 miljoen daalt. Maar dan blijven nog meer dan 40 miljoen mensen onverzekerd.

Over heel wat onderdelen van de wet hangt nog een waas van onduidelijkheid. Zullen de mensen inderdaad de verplichte verzekering nemen? Of betalen ze liever de boete van 95 dollar?

Als jonge, gezonde mensen geen verzekering nemen in 2014, dan kunnen de gevolgen zwaar zijn. De verzekeraars blijven dan zitten met een ziektepool van patiënten. Dan kunnen in 2015 de verzekeringstarieven oplopen, wat het nog minder waarschijnlijk maakt dat jonge mensen zich inschrijven, wat de tarieven nog meer opdrijft..

Patiënt wordt consument

Een andere vraag is hoe Obamacare de gezondheidsuitgaven beïnvloedt. In 2011 gaven de VS 2,7 biljoen dollar uit aan gezondheidszorg, dat is 17,9 procent van het bbp. Het gemiddelde in de rijke landen van de OESO bedraagt 9,3 procent. De bestedingen in de VS zijn wel in een langzamer tempo toegenomen, deels wegens de recessie. Analisten verwachten dat ze sneller beginnen toe te nemen naarmate Obamacare de verzekeringsdekking uitbreidt, de bevolking vergrijst en de economie opleeft.

Er zijn echter factoren die de kosten kunnen beperken. Obamacare omvat voorzieningen om dokters te betalen voor degelijke — in plaats van omvangrijke — verzorging. De ondernemingen laten hun werknemers betalen voor een groter deel van hun gezondheidsuitgaven, waardoor de patiënten zich beginnen te gedragen als consumenten.

De auteur is correspondent gezondheidszorg van The Economist

CHARLOTTE HOWARD