Wordt Iran Bush’ laatste wapenfeit?

Hoe waarschijnlijk is een aanval op Iran? Misschien moet de vraag wat verfijnd worden. Betreft het de hypothese van een Amerikaanse aanval op die verketterde Perzen of een ‘zuiver’ Israëlische raid? En als de Rubicon dan toch overschreden wordt, hoe zal men de interventie aan het brede publiek verkopen? Het verhaal van een Iraans kernprogramma kan opgewarmd worden, maar of dit na de vele leugens over buurland Irak zal volstaan, is nog maar de vraag.

Het zijn prangende vragen die ook de Nederlandse journalist Daan de Wit intrigeren. Hij waant zich alvast geen profeet. Aan voorspellingen waagt hij zich dan ook niet. Wel verzamelt hij feiten, een karrenvracht trouwens. In zijn boek De volgende oorlog – de aanval op Iran: een voorbeschouwing is het vergeefs zoeken naar voetnoten, maar het lijstje van de, naar verluidt, 1500 bronnen waarop hij zich baseert, kunnen op zijn website geraadpleegd worden (www.deepjournal.com). Zijn studiewerk resulteert in zeven oorlogsscenario’s, sommige wat onwaarschijnlijk. Want geef toe: de hypothese dat Barack Obama – in de veronderstelling dat hij over enkele maanden zijn intrek in het Witte Huis neemt – effectief zal toeslaan, is toch wat bij de haren gegrepen. Eén citaat moet deze hypothese kracht bijzetten. Alsof uit de verklaring van Barack Obama dat het zijn doel is “het gevaar van Iran te elimineren” kan worden afgeleid dat de man het in zijn hoofd zou halen zijn een Amerikaanse armada richting Teheran te sturen. Die uitspraak deed hij trouwens tijdens een lezing voor het American Israel Public Affairs Committee, zonder discussie de machtigste Joodse lobby in de Verenigde Staten, een organisatie die wel tuk is op anti-Iraanse retoriek. Misschien is dit soort voorbeelden wel de zwakte van het boek. Het verzamelen van 1500 bronnen is zonder meer een hele karwei, alleen ontbreekt vaak de juiste interpretatie.

Dit gezegd zijnde, is de aaneenschakeling van citaten en indicaties prikkelend. Ze leren ons dat in de wandelgangen van de macht behoorlijk wat figuren rondlopen met de blik kaarsrecht op Iran gericht. Bij sommigen, en dan gaat het heus niet enkel over onbetekenend klein grut, neemt dit zelfs obsessionele vormen aan. Ook de parallellen tussen de aanloop naar de inval in Irak en wat vandaag over Iran rondgestrooid wordt, stemmen tot nadenken. En toch, iets stelt ons gerust.

Irving Kristol, 88 en een van de vooraanstaande denkers van het Amerikaanse conservatisme, omschreef de neoconservatieven die de voorbije acht jaar het mooie weer maakten in Washington ooit als ” liberals mugged by reality“. Zowel in Irak als Afghanistan wordt iedereen met zijn neus op de feiten gedrukt, ook de neoconservatieven in wier gedachten deze operaties haast bijbelse proporties aannemen. Mogelijk is precies dit de beste garantie dat het allemaal zo’n vaart niet zal lopen. In het complexe apparaat van de politieke besluitvorming, net als bij het militaire establishment, worstelt men met een stevige kater luisterend naar de naam ‘realiteitszin’. Tenzij natuurlijk George Bush nog voor zijn vertrek eind december voor een verrassing zorgt, zijn opvolger voor voldongen feiten plaatst en de doos van Pandora helemaal opentrekt.

DAAN DE WIT, DE VOLGENDE OORLOG – DE AANVAL OP IRAN: EEN VOORBESCHOUWING, UITGEVERIJ LEMNISCAAT, 2008, 288 BLZ, 17,50 EURO

MVD