Van Peteghem ontkent dat grootbanken niet mogen concurreren met staatsbon: ‘Alleen zijzelf houden concurrentie tegen’

Verschillende media koppen dat er een herenakkoord bestaat onder de grootbanken om tijdens de inschrijvingsperiode van 24 tot 31 augustus niet te concurreren met de eenjarige staatsbon. De bankenkoepel Febelfin ontkent het bestaan van zo’n akkoord en minister van Financiën van Peteghem (cd&v) stelt dat het Agentschap van de Schuld al zeker niet bij zo’n mogelijk gentlemen’s agreement is betrokken.

Nadat het Agentschap van de Schuld dinsdag de rente van de eenjarige staatsbon had bekendgemaakt, repten verschillende banken zich om met concurrerende termijnrekeningen de rente te overtreffen. Het gaat onder meer om Argenta, AXA Bank en Deutsche Bank. Dat zijn allemaal banken die de staatsbon niet aan klanten aanbieden en vervolgens met andere producten opboksen tegen de nettorente van 2,81 procent. Die ligt hoger dan de rente op spaarrekeningen.

Sommigen valt het op dat het stil blijft aan de kant van grootbanken als KBC, Belfius en BNP Paribas Fortis, die de staatsbon wel uitgeven. Wie wil investeren in de staatsbon, kan van 24 tot 31 augustus intekenen bij een van de grootbanken of rechtstreeks bij het Agentschap van de Schuld.

Verschillende media berichten dat het niet toevallig is dat grootbanken nu niet met concurrerende producten komen voor de staatsbon. Er zou sprake zijn van een herenakkoord om geen producten met hogere rente aan te bieden voor het einde van de inschrijvingsperiode van de staatsbon. Een clausule in het contract met de banken verbiedt de uitgifte van concurrerende kasbons, maar het Federaal Agentschap van de Schuld benadrukt dat die clausule niet slaat op spaarrentes.

Mogelijk onderzoek

Als de grootbanken afspraken hebben gemaakt om met hun rentes niet te concurreren met de nieuwe staatsbon, dan zou dat “problematisch” zijn. Dat zegt de auditeur-generaal van de Belgische Mededingingsautoriteit (BMA), Damien Gerard, woensdagmorgen aan Belga. “Een mogelijk gentlemen’s agreement van het type dat wordt beschreven, zou problematisch zijn”, reageert Gerard. “Serieuze aanwijzingen daarvoor zouden leiden tot het openen van een onderzoek”, benadrukt hij nog.

‘Er bestaat geen overeenkomst met het Agentschap van de Schuld waardoor banken hun spaarrente niet zouden kunnen verhogen. De enige die dat tegenhouden zijn zijzelf.’

Vincent Van Peteghem (CD&V), minister van Financiën

Minister van Financiën Vincent Van Peteghem ontkent alvast dat er een gentlemen’s agreement bestaat tussen de banken en het Agentschap van de Schuld, waardoor banken tijdelijk hun spaarrente niet zouden verhogen. Een van de argumenten voor deze eenjarige staatsbon was juist om banken aan te moedigen hun spaarrente te verhogen. Van Peteghem ergert zich er al langer aan dat de spaarrentes van banken te ver afwijken van de hoge beleidsrente. Indien banken onderling afspraken hebben gemaakt om niet te concurreren met de staatsbon, dan is dat onwettig, benadrukt de minister.

“Met stijgende verbazing stel ik vast dat banken de regels maar al te graag interpreteren zoals het hen goed uitkomt. Er bestaat geen overeenkomst met het Agentschap van de Schuld waardoor banken hun spaarrente niet zouden kunnen verhogen”, reageert hij woensdag. “De enige die dat tegenhouden zijn zijzelf. Wanneer dus zou blijken dat ze onderling hebben afgesproken om de rente niet op te trekken, dan is dat tegen de wet. Punt. De belangen van de spaarder staan voor mij voorop. Dat is exact wat we doen met de staatsbon.”

‘Geen afspraken’

Ondertussen heeft ook de bankenkoepel Febelfin gereageerd. Volgens Febelfin is er “geen sprake van afspraken inzake commercieel beleid, en dus over rentetarieven tussen de banken”. “Dat is trouwens niet toegelaten volgens het concurrentierecht, en dus absoluut niet aan de orde.”

De contracten van de dertien banken die de staatsbon aanbieden, waaronder de vier grootbanken, met het Agentschap van de Schuld bevatten wel een clausule waardoor die tijdens de inschrijvingsperiode de rente op hun kasbons niet mogen aanpassen, bevestigt Febelfin. “Dat is een standaardclausule, die al jaren door de overheid wordt opgelegd bij het uitgeven van staatsbons.” De clausule is niet van toepassing op spaarrentes.

“Het is aan elke bank individueel om, in lijn met hun commercieel beleid, de rente op hun spaarrekeningen of hun termijnrekeningen te bepalen, ook tijdens de inschrijvingsperiode van de staatsbon”, besluit Febelfin.

Uitleg vereist

De oppositiepartij N-VA wil wel tekst en uitleg van minister van Financiën Vincent Van Peteghem over de vermeende afspraken van de grootbanken om de rente op spaarboekjes niet te verhogen tijdens de uitgifte van de eenjarige staatsbon. Als dat klopt, “dan worden trouwe spaarders belazerd”, vindt Kamerfractieleider Peter De Roover. Hij gaat vol in de aanval.

“Op deze manier dient de staatsbon niet om de banken wakker te schudden, zoals de regering beweerde, maar om de lege staatskas te spekken.”

Voorlopig speelt er vooral een welles-nietesdiscussie tussen de bankenfederatie enerzijds en sommige media en de oppositie anderzijds. De staatsbon dreigt – nog voor de start van de inschrijvingen – uit te draaien op een pre-electorale show. Een voorspelling die dinsdagavond al te lezen was op Trends.be.

Lees ook: