VAKANTIELEKTUUR (2). Een zomer vol spanning

Wie politieroman zegt, denkt aan Raymond Chandler, Dashiell Hammett, David Goodis, George Simenon, Léo Mallet of Agatha Christie. Maar wie worden de klassiekers van onze tijd ? Een speurtocht waarmee u deze zomer zoet blijft.

ALAIN DELAUNOIS

FOTO : MARNIX VAN ESBROECK

Politieromans die zich afspelen in Arizona en New Mexico vormen zijn handelsmerk. Tony Hillerman is noch antropoloog, noch Indiaan. Zijn personages zijn twee Navajo-speurders : Jim Chee, de jonge politieman en Joe Leaphorn, de verstedelijkte luitenant. Het kader : het Navajo-reservaat waar onverklaarbare misdaden en seriemoorden gepleegd worden. Leaphorn en Chee doen net zo goed een beroep op het instinkt en de tradities van de indianenstammen als op moderne politiemetodes. Als rode draad door elk verhaal loopt de identiteitskrisis waarmee de Navajo’s af te rekenen hebben. Stuk voor stuk aan te bevelen : Skinwalkers, Coyote Waits, A Thief of Time.

Enkele honderden kilometers lager op de kaart woont een schrijver met een kwasi onmogelijke naam. Paco Ignacio Taïbo II werd geboren in Spanje, maar heeft intussen de Mexicaanse nationaliteit. PIT II dompelt de politieroman in (sterke) tequila en beschrijft met brio en zwarte humor de nachtmerries van de Mexicaanse maatschappij. In Cosa fácil loopt hij vooruit op de aktualiteit door zijn detective Hector Balascoaran Shayne te laten zoeken naar een mytisch personage dat schijnbaar nog niet overleden is : Emiliano Zapata. Jawel, dezelfde held waarop de Indianen in de deelstaat Chiapas aanspraak maken, al werd de roman vijftien jaar geleden in het Spaans geschreven. PIT II legt de vinger op de wonde van de eigentijdse Mexicaanse maatschappij : machtsstrijd, korruptie van ambtenaren, malafide politiemannen en dito industriëlen die niet aarzelen tè hardnekkige syndikalisten te nekken.

Eveneens van Spaanse oorsprong, uit Barcelona namelijk, is Manuel Vasques Montalban, intellektueel en befaamd kroniekschrijver. Zijn detective Pepe Carvalho is wereldbekend. Een personage dat met de moord op Kennedy te maken zou hebben gehad, maar zich heeft omgeschoold tot gastronoom (in elk boek staan minstens tien keukenrecepten) en tot speurdersneus in het Spanje na Franco. Montalban, vlijmscherp, arrogant en grappig, vermengt graag politiek met de verdediging van ‘verloren’ zaken, wat zijn romans een biezonder ontgoochelende toon verleent. Een sterke aanrader is La Soledad del Manager, een verbluffende enquête rond de dood van een kaderlid van een multinationaal bedrijf, in verband gebracht met de destabilizering van de wankele Spaanse demokratie.

Niet zo ver van Catalonië bevindt zich de Franse mediterrane stad Marseille, tegenwoordig de plek waar al de problemen van de Franse maatschappij het sterkst zichtbaar zijn : immigratie, extreem rechts, politieke en financiële rotzooi, banden met de vastgoedsektor en met de mafia. Deze smeltkroes van allerlei zwendel vormt het decor waarin Jean-Claude Izzo zijn inspekteur Fabio Montale laat evolueren. De titel Total Kheops, eveneens de naam van een rap-groep, verwijst duidelijk naar wat Marius van Pagnol “un fameux pastis” (een fameuze rotzooi) genoemd zou hebben. Vooraleer hij als politieman met preventie belast wordt, geraakt Montale bijna zelf aan lager wal. Wat twee van zijn jeugdkameraden wel overkomen is. Die kunnen het niet voortvertellen, want beiden worden met kogels doorzeefd teruggevonden. De nonchalante inspekteur, tevens lekkerbek en jazzliefhebber, moet in zijn eigen verleden snuisteren. Montale is geen ‘flik’ zoals zijn kollega’s. Hij heeft vaak kontakt met Arabieren en wordt rechtstreeks gekonfronteerd met dealers, plaatselijke peetvaders… en met de sterke arm van de wet. Een biezonder bevlogen roman, die veel zegt over de situatie in de Franse metropool.

De onvermurwbare fans van Amerikaanse detectiveromans kunnen terecht bij James Crumley, veelschrijver en levensgenieter, een meester in het creëren van complexe intriges met krasse personages, flink met alkohol overgoten uitspattingen en trips in een hardrock decor. In The Mexican Tree Duck organizeert Crumley een magistraal gevecht in regel tussen Vietnamveteranen en oude hippies in een Amerika dat totaal in de greep is van privé-milities. Biezonder ingewikkeld, beladen met details maar desondanks goed leesbaar.

Dichter bij huis, in het perfide Albion, situeert de biezonder taalvaardige advokate Frances Fyfield haar verhalen in Londen, haar woon- en werkplaats. De Daily Mirror noemt haar een van de meest intelligente en intrigerende jonge auteurs van thrillers. Perfectly Pure and Good (Corgi Books) heeft een duivelse plot.

Alvast een hete zomer vol spannende lektuur toegewenst.