Migratie, regularisatie en tutti quanti

Een federaal compromis over de migratiekwesties vóór de verkiezingen van juni zou een mirakel zijn. ‘Rechts Vlaanderen’ en ‘links Brussel’ staan diametraal tegenover elkaar.

Wat zegt het regeerakkoord?

Grofweg geschetst, bevat het regeerakkoord drie punten over migratie. Ten eerste: migratie en regularisatie als middel om het tekort aan werkkrachten op te vangen. Ten tweede: de strijd tegen misbruiken bij gezinshereniging, studentenvisa, de verwerving van de Belgische nationaliteit en bij huwelijken. En ten derde: een rondzendbrief met drie criteria voor de regularisatie van illegalen en afgewezen asielzoekers. Die criteria zijn: meer dan vijf jaar in de procedure zitten, duurzame lokale verankering, werk.

Waar wringt het schoentje?

Bij de politiek overgevoelige rondzendbrief die de regularisatie wil objectiveren en zo niet langer overlaten aan de willekeur van de minister. PS en cdH willen de criteria voor regularisatie zo ruim mogelijk maken. Open Vld ziet dat allerminst zitten. Economische migratie drijft de tegenstellingen tussen de coalitiepartners niet in die mate op de spits, maar ook daarover bestaan verschillende inzichten. Rechts wil arbeidskrachten naar België halen omdat vacatures niet ingevuld geraken. Links zoekt het eerst bij het leger werklozen in ons land.

Waarom blijft dat schoentje wringen?

Omdat de verkiezingen eraan komen en de oppositie aan beide zijden van de taalgrens de Vlaamse en Franstalige regeringspartijen in tegengestelde richting duwt. Open Vld vreest een nieuw scenario zoals bij het migrantenstemrecht, dat haar stemmen kostte. LDD en Vlaams Belang staan klaar om electoraal te cashen als de Vlaamse liberalen toegeven.

Dat geldt evenzeer voor Ecolo in Franstalig België als PS en cdH toegeven. Het valt overigens op dat de kwestie vooral de geesten in Brussel beroert. Wallonië ligt er, net als Vlaanderen, minder wakker van.

Hoe dan ook, het dossier zit muurvast. De kwestie draait hoofdzakelijk rond de notie ‘duurzame lokale verankering’. Kennis van de streektaal en een job hebben, zijn doorslaggevend voor de bevoegde minister, Annemie Turtelboom (Open Vld). Vicepremier Joëlle Milquet (cdH) en minister van Integratie Marie Arena (PS) vinden ‘geschikt zijn voor werk’ een voldoende criterium.

Moet de betrokkene vijf jaar legaal in ons land verblijven of is het voldoende dat hij legaal het land is binnengekomen? Geldt de regeling voor één regularisatiebeweging of moet ze blijvend worden toegepast? Twee andere criteria waarover de ministers bakkeleien. En wat met regularisatie om humanitaire redenen?

Speelt de economische crisis een rol?

Ja. Met de stijging van het aantal werklozen zal de keuze voor buitenlanders slechter vallen in de publieke opinie. Nochtans zal de vergrijzing van de bevolking ons nopen om arbeidskrachten uit andere landen aan te trekken. Bovenop de activering van de werklozen.

Een recent rapport van de Europese Commissie benadrukte dat de instroom van werknemers uit de Midden-Europese lidstaten de lonen bij ons niet doet dalen. Polen mogen vanaf 1 mei zonder beperking in België komen werken. Voor Roemenen en Bulgaren houdt ons land de deur nog gedeeltelijk dicht tot 2012.

Wat nu?

Premier Herman Van Rompuy (CD&V) vroeg zijn kernkabinet tijd om het dossier in te studeren. Een gerechtvaardigde vraag, klinkt het. Blijft de vraag wat de eerste minister kan doen om het dossier te deblokkeren. (T)

Door Boudewijn Vanpeteghem