Wat iedereen aanvoelde, is nu wetenschappelijk bewezen. De geldstromen van noord naar zuid werken verlammend op de Waalse en Vlaamse economie. En nog geen klein beetje ook, zo toont onthullend onderzoekswerk van Vives aan.
“Verlaag de geldstromen in België van noord naar zuid met de helft, en de Waalse economie groeit 0,55 procent extra per jaar”, zegt Damiaan Persyn, researcher van Vives, de denktank van de KU Leuven voor economische beleidsvraagstukken, en auteur van recent studiewerk over transfers. “Vooral de armste provincies in België zouden een flinke duw in de rug krijgen. Henegouwen zou meer dan de helft sneller groeien. Ook de Vlaamse economie krijgt een boost van 0,38 procent extra groei per jaar als de uitgaande geldstroom met de helft wordt afgeroomd. Transfers remmen de Waalse, Brusselse en Vlaamse economie dus vrij hard af.”
Gespreid over een aantal jaren zijn de groeiverlammende effecten van de transfers enorm. Damiaan Persyn maakte een simulatie voor Henegouwen. Hoe zou het beschikbare inkomen van de gezinnen er geëvolueerd zijn, als in 1995 de transfers met een derde waren verminderd? Persyn: “Aanvankelijk daalt het beschikbare inkomen – een overgangsperiode was dus raadzaam.
Maar na 9 jaar zou de hogere economische groei ervoor gezorgd hebben dat het beschikbare inkomen dit inkomensverlies goedmaakt; ondanks de vermindering van transfers. De jaren daarna had Henegouwen al kunnen genieten van een hoger beschikbaar inkomen dan bij onveranderde transfers.”
Deze cijfers zijn niet het resultaat van het betere nattevingerwerk, maar zijn gebaseerd op een econometrische analyse van regionale transfers en groeicijfers in verschillende Europese landen. Dat gebeurde op basis van cijfers van Eurostat. “De cijfers voor België zijn wellicht een ondergrens. Het negatieve effect van transfers op de groei is in België hoger dan gemiddeld in Europa omdat hier bijvoorbeeld de werkloosheidsuitkeringen in de tijd onbeperkt zijn”, zegt Damiaan Persyn.
Beleidsconclusies liggen voor de hand
Het is voor het eerst dat empirisch en wetenschappelijk wordt aangetoond dat transfers verlammend werken op de economie van de ontvangende regio. De beleidsconclusies liggen voor de hand. Erik Buyst: “Het is geen kwestie van méér transfers, maar van andere transfers. Er moet veel beter op toegekeken worden hoe dat geld besteed wordt. Nu gaat het vooral op aan sociale uitkeringen. Dat is nobel, maar de Waalse economie heeft vooral nood aan investeringen in de economie. Het Waalse Marshallplan is daarom een stap in de goede richting. Onze studie is niet antagonistisch bedoeld, ze moedigt Wallonië aan om verder te gaan op de ingeslagen weg. Ik denk dat de Waalse leiders tot dezelfde conclusie als wij zijn gekomen.”
Voorlopig is het nog wachten op de eerste resultaten van het Waalse relancebeleid. De Waalse economie groeide de voorbije jaren ongeveer even snel als de Vlaamse, maar de welvaartskloof bleef even diep, terwijl die dringend dicht moet. Erik Buyst: “Convergentie in Wallonië is meer dan wenselijk. Dan worden de transfers een uitdovend verhaal, en dat zal Vlaanderen gerust stellen. Want vergeet niet, Vlaanderen kan op termijn de transfers niet meer betalen als gevolg van de vergrijzing. Zelfs als we de transfers nog zouden willen financieren, we kunnen ze niet meer financieren. De transfers remmen de groei in Vlaanderen te veel af, terwijl ook wij het geld nodig hebben om te investeren in de Vlaamse economie. We kunnen niet langer surfen op de cyclus van buitenlandse investeringen van de jaren zestig. We moeten nu zelf nieuwe bedrijven en sectoren uit de grond stampen.”
Daan Killemaes
Een uitgebreidere analyse leest u donderdag 6 mei in Trends
