Ook werknemers riskeren boete voor zwartwerk
Sinds kort biedt de wet een stok achter de deur voor werknemers die in het zwart betaald worden.
Frederik (echte naam bekend bij de redactie) is de zaakvoerder van een klein installatiebedrijf in de bouwsector. Hij ziet zwart geld als een noodzakelijk kwaad. “Wij betalen een miniem deel van de lonen in het zwart”, zegt hij. “Werknemers willen niet belast worden op hun overuren, dus betaal ik die in het zwart. Doe ik dat niet, dan trekken ze misschien naar concurrenten die dat wel nog willen doen.” Vorig jaar zijn nochtans de belastingregels voor overuren in de bouwsector versoepeld.
Onder druk
Als fiscaal advocaat gespecialiseerd in fiscale geschillen herkent Philippe Renier die redenering. “De sukkelaars in dit verhaal zijn de zaakvoerders die door hun personeel onder druk worden gezet om hen een deel in het zwart uit te betalen”, zegt hij. “Het komt vaak voor in weinig aantrekkelijke sectoren of jobs, zoals industriële reiniging of wegenwerken. De werknemers eisen een bijkomende zwarte enveloppe om dat zware werk überhaupt te willen doen.
“Bij sommige bedrijven is dat ook een lange gewoonte, en dan is het moeilijk om te stoppen. Ik heb weet van een bedrijf dat onlangs tegen de lamp liep. De zaakvoerders waren blij dat ze eindelijk konden stoppen met die zwarte lonen.”
Ontradend signaal
Sinds kort biedt de wet een stok achter de deur voor werknemers die in het zwart betaald worden. “Vroeger werden alleen de bedrijven bestraft, met enorme boetes van 309 procent. Dat is teruggebracht tot 103 procent plus de bijkomende belastingheffing”, legt Philippe Renier uit.
“Maar anderzijds kunnen nu ook de werknemers belast en beboet worden als blijkt dat ze in het zwart betaald worden. Zij riskeren een extra aanslag plus een boete van 50 procent. Die zwarte lonen keren dan als een boemerang terug in hun gezicht. Dat is een belangrijk nieuw ontradend signaal naar werknemers.”
Sociale fraude
Zwartwerk gaat ook vaak gepaard met sociale fraude. Werknemers die volledig in het zwart betaald worden, hebben meestal geen contract en dus geen recht op allerlei sociale voordelen. “Sociale en fiscale fraude zijn communicerende vaten”, zegt Philippe Renier. “Daarom pakken de sociale en de fiscale inspectie dat probleem meestal in tandem aan. Wanneer de sociale inspectie tijdens een controle op zwartwerk botst, dan komt de fiscus erbij om naar zwarte omzet te speuren, en andersom.”
Wel verschillen de straffen tussen sociale en fiscale fraude. “Fiscaal is het een administratieve procedure. Maar de sancties die de fiscus oplegt, zijn soms zeer draconisch. Sociaal gezien zijn het inbreuken op het sociaal strafrecht. Die zaken gaan naar de arbeidsauditeur die al dan niet beslist om te vervolgen of om te schikken”, klinkt het.
Lees alles over ons dossier Zwartwerk in België
Zwartwerk in België: de mechanismen, de cijfers, de gevaren, de oplossingen
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier