Jappie de baggerboer

J an-Pieter De Nul (55) heeft een broertje dood aan politiek. Vorige week donderdag betaalde de gedelegeerd bestuurder van de gelijknamige baggergroep uit Aalst een ‘schadevergoeding’ van 16 miljoen dollar aan de Indonesische regering om zijn twee schepen – de Vasco da Gama (de grootste sleephopperzuiger ter wereld) en de Alexander von Humboldt – vrij te kopen. Zes maanden geleden legde Jakarta de baggerboten aan de ketting wegens diefstal van zand. Een schande, repliceerde de enige echte patron van Jan De Nul onmiddellijk in de krant. “Wij hebben geen gram gestolen en zijn door de plaatselijke rechtbank vrijgesproken. In een nota van 20 januari 2003 bevestigt de Indonesische procureur-generaal dat de douane nooit enige sporen van smokkel heeft kunnen vinden. Bovendien lag de plicht om de volumes aan te geven niet bij ons, maar bij de lokale concessiehouders. Maar die partij liet de regering ongemoeid.”

Toch betaalde De Nul het losgeld, niet minder dan 15% van de totale aanschafwaarde. De schepen zijn immers van cruciaal belang voor het bedrijf om aan de megacontracten voor het nabijgelegen Singapore te voldoen. Sinds 2000 schreef deze Aziatische stadstaat voor niet minder dan 5 miljard euro aan baggerwerken uit. De Nul sleepte de hoofdbrok, goed voor een opdracht van 1,2 miljard euro, in de wacht.

Ondanks de link met zijn schoonzus (gewezen Spirit-voorzitster Annemie Van de Casteele) botst de eigenzinnige baggerboer ook in eigen land geregeld met de overheid. Zo veroordeelde de correctionele rechtbank van Dendermonde Jan-Pieter en Dirk De Nul in januari 2002 tot drie jaar cel – waarvan twee weken effectief – wegens omkoping van een belastinginspecteur. Volgens de rechter bouwden en betaalden zij de villa van Willy Goedgezelschap in Oostduinkerke. De broers gingen tegen het vonnis in beroep. Indien de uitspraak gehandhaafd blijft, dreigt de Vlaamse groep haar maatschappelijke zetel te verhuizen. Bestuurders mogen namelijk geen strafblad hebben, en het is moeilijk denkbaar dat Jan-Pieter niet langer in de raad van bestuur zou zetelen.

Jappie, zoals de zoon van de stichter gemeenzaam genoemd wordt, houdt de teugels van het familiebedrijf immers stevig in handen. Aangezien hij zowel eigenaar als enige topman is, kan Jan-Pieter snel beslissen en moet hij alleen aan zichzelf rekenschap afleggen. Zijn broer Dirk leidt de bouwpoot van de groep, maar rapporteert vanuit die functie rechtstreeks aan de gedelegeerd bestuurder. Jan-Pieter lacht met de idealistische principes van deugdelijk bestuur. Pottenkijkers in zijn bedrijf duldt hij niet. Met de regelmaat van de klok laat hij zelfs e-mails van zijn medewerkers uitprinten om ze in het weekend even te controleren. Rechtstreekse telefoonnummers krijg je niet. Je komt altijd bij de telefoniste van het bedrijf terecht. Communicatie met de buitenwereld wordt tot een minimum beperkt. Slechts af en toe – zoals bij de inhuldiging van een nieuw baggerschip – spreekt hij enkele woorden tot de pers. Cultuur is aan hem niet besteed, maar risico’s nemen zit deze ondernemer in het bloed.

En dat werpt vruchten af. Dankzij een ijzeren hand en forse investeringen in tijden van laagconjunctuur (meer dan 500 miljoen euro het afgelopen decennium) groeide De Nul op eigen kracht uit tot de derde grootste baggerfirma ter wereld. Vandaag realiseren de 2000 medewerkers van de Vlaamse groep een geconsolideerde omzet (GO) van 627,6 miljoen euro met een nettowinst (NW) van 22 miljoen en een cashflow (CF) van 83,6 miljoen (balans 2001). De resultaten van de jaren daarvoor waren nog beter: respectievelijk GO 564-NW 64-CF 116 in het jaar 2000 en GO 418-NW 73-CF 124 miljoen euro in 1999. Met een brutomarge van 17% komt De Nul volgens een analyse van HSBC Investment als meest rendabele baggeraar uit de bus.

Nog altijd bezit de familie 100% van de aandelen. Met een vermogen van 434,63 miljoen euro staat de familie De Nul op de veertiende plaats in de geactualiseerde lijst van de 200 rijkste Belgen – een uitgave van economisch journalist Ludwig Verduyn. Ondanks het kapitaalintensieve karakter van de sector heeft De Nul steeds zijn onafhankelijkheid weten te bewaren. Tijdens de recente baggeroorlog leek de overnamehonger van marktleider Boskalis de twee Vlaamse concurrenten Deme en De Nul tot een samenwerking te dwingen. Theoretisch vullen beide bedrijven elkaar goed aan, maar tussen deze spitsbroeders heeft het nooit goed geboterd. Hun mentaliteit is te verschillend. Deme is de dochter van het Antwerpse beurshuis Ackermans & van Haaren – waar financiële motieven en een brede structuur heersen -, terwijl De Nul alles in eigen bedrijf investeert en de filosofie van hit and run hanteert.

Bij de tewaterlating van een sleephopper in 2001 haalde Jan-Pieter fel uit naar zijn concurrent: hij wou nog liever in handen vallen van een Nederlandse concurrent, dan in zee te moeten gaan met Deme. Ook in de strijd om een groots windmolenpark voor de Vlaamse kust zijn beide kemphanen elkaars opponenten. Alleen om de 38 wrakken in de Westerschelde te ruimen (een contract van 45,8 miljoen euro) zitten de twee groepen sinds eind vorig jaar in hetzelfde consortium, CWV.

Naast baggerwerken (goed voor 70% van de omzet) is De Nul ook actief in de bouw- en de milieusector. Zo saneert dochter Envisan de stortplaats van de Kroatische hoofdstad Zagreb, een opdracht van 1,34 miljard frank. In 1999 voegde Jan-Pieter de mest- en afvalverwerker MAV uit Gent aan zijn imperium toe. Samen met Electrabel beschikt De Nul over een concessie om voor de kust van Knokke-Heist een offshore windmolenpark van 100 MW aan te leggen ( Seanergy). Raming van de kostprijs: 200 miljoen euro. Ten slotte maakt De Nul nog deel uit van Aquiris, het consortium van de Franse nutsreus Vivendi dat het nieuwe waterzuiveringsstation van Brussel-Noord bouwt (een project van één miljard euro).

Zoals collega Verduyn in zijn boek opmerkt: wie nu nog de neiging heeft te spotten met de familienaam van Jappie, mag het vergeten.

Eric Pompen [{ssquf}]

Met ijzeren hand en forse investeringen groeide Jan De Nul op eigen kracht uit tot de derde grootste baggergroep ter wereld.