“Herstructureringen zijn nooit leuk”

Maar minder dan vijftien jaar nadat hij het stof van oude boeken blies, staat hij aan het hoofd van een van de grootste krantengroepen in België en is hij de baas van 1400 mensen. …

Maar minder dan vijftien jaar nadat hij het stof van oude boeken blies, staat hij aan het hoofd van een van de grootste krantengroepen in België en is hij de baas van 1400 mensen. Toegegeven, in zijn eerste werkjaren haalde Van Croonenborch nog twee “economische” diploma’s: Bedrijfseconomie en Bedrijfsbeheer, allebei aan de Ufsia-Managementschool in Antwerpen.

Van die geschiedkundige vorming blijft in zijn dagelijkse omgang met zijn werk en personeel weinig over. Nochtans staat hij bij de vakbonden niet meteen bekend als de keiharde onderhandelaar. Dat is meer iets voor zijn rechterhand _ bijgenaamd “de souffleur” _ Koen Baert. Al maakte die onlangs bekend het schip te zullen verlaten. Staalblauwe ogen en een filterloze Gauloises bij de hand, kende Van Croonenborch _ zelfs voor de sociale partners is het ondertussen familiair Jo _ al turbulente tijden bij de VUM. Met als hoogtepunt ongetwijfeld de journalistenstaking in juni. Niet langer geleden dan vorige week kondigde hij aan dat Vlaanderens grootste krantenuitgever ondanks een marktaandeel van 40% op de lezersmarkt, toch 14,87 miljoen euro (600 miljoen frank) moet wegsnijden. Met nuchtere eerlijkheid stelde Van Croonenborch: “Wij hebben ook last van hoge papierprijzen en een slabakkende advertentiemarkt. Maar er is meer aan de hand. In 2000 maakte onze krantendivisie ook al verlies. We hebben dus een kostenprobleem.”

Daarom werkt het management van de VUM nu aan een herstructureringsplan waarvan iedereen vermoedt dat het banen zal kosten, en misschien zelfs het definitieve einde van Het Volk zal inluiden. Maar met rationaliseringsplannen heeft Van Croonenborch wel ervaring. Hij is het die meteen bij zijn start in de Handelsdrukkerij Het Volk in 1995 herstructureringen moest doorvoeren. Voor die prestatie kreeg hij later ook de beloning, want in 1998 stootte hij als prille dertiger door naar het directiecomité van de VUM-groep. Hij kreeg de leiding over de hele grafische divisie, die zowel handelsdrukwerk als kranten drukte. “Herstructureringen zijn nooit leuk,” beklemtoont de topman. “Je zoekt een evenwicht en de inspanning loont pas op langere termijn.”

Ook bij het personeel kreeg Van Croonenborch respect voor de rentabilisering die hij bij de drukkerijtak wist door te voeren. Het resultaat van de operatie was dat de VUM-groep investeerde in een nieuwe pers en in de overname van twee drukkerijen, Sofadi en Les presses de l’avenir. Het is precies die verdienste die zijn blitzcarrière bekroonde met de post van gedelegeerd bestuurder, als opvolger van Guido Verdeyen.

Van Croonenborch leek niet echt voorbestemd om in het drukkersvak te gaan. Toeval speelde een grote rol. In afwachting van zijn legerdienst en tijdens zijn eerste aanvullende studie verdiende hij zijn eigen kost bij drukkerij Continental Printing. Daar zette hij zijn eerste professionele stappen als orderbegeleider en werd binnen het jaar directieassistent.

Na zijn legerdienst in 1990-’91 begon Van Croonenborch bij het grafische servicebureau Centurion. Hij werd in 1992 directeur van de Belgische tak van de multinationale groep, met een omzet van twee miljard frank en een hoofdkwartier in Londen. “Na drie jaar was ik erop uitgekeken, vooral omdat het internationale aspect geleidelijk wegviel,” zegt Van Croonenborch. Centurion was klant bij de VUM, waardoor hij al was opgevallen in de directiekamers op de Gossetlaan. Blijft natuurlijk het feit dat een overstap naar een grote krantengroep om er de scalpel te hanteren een serieuze sprong is. Was hij dan niet bang om onpopulair te worden? “Management heeft weinig met populariteit te maken. Het gaat erom de juiste beslissingen te nemen. Bij een herstructurering moet je jezelf altijd afvragen wat er moet gebeuren, en wat er kan gebeuren als je niets doet.”

Over de sociale partners met wie hij aan tafel zit, zegt Van Croonenborch dan ook: “Je bent veroordeeld tot elkaar. Iedere stakeholder heeft zijn eigen verantwoordelijkheid en moet die ook opnemen. Misschien dat op dat moment wel mijn geschiedkundige achtergrond komt bovendrijven. Je bent getraind om alles uit verschillende standpunten te bekijken. Maar bovenal moet je blijven praten.”

Begin dit jaar hertekende de VUM-groep ook zijn organigram. Daarbij werden de business units opgeheven en de functie van uitgever verbannen. Standaard-hoofdredacteur Peter Vandermeersch promoveerde tot journalistiek directeur van alle kranten. Vandermeersch zetelt op die manier ook in het directiecomité en kan zo mee de strategie op lange termijn sturen. Architect van het nieuwe organigram is Van Croonenborch. Maar is hij wel een krantenman? “Voor kranten heb ik natuurlijk altijd wel interesse gehad,” beklemtoont hij. “Ze zijn een mooi product omdat je ook maatschappelijk een rol hebt. Een krantenuitgeverij is bovendien tegelijk een systeemorganisatie met een productieapparaat en een dienstenbedrijf met kenniswerkers. En dat vind ik boeiend.”

Eerder probeerde de VUM de commerciële attitude van de werknemers aan te scherpen en op langere termijn kan dat werken, maar het medialandschap evolueert zo snel dat de VUM ook op korte termijn wat moest doen. “Herstructureren is niet prettig,” vat Croonenborch samen. “Maar als de exploitatiemarge krimpt, moet je jezelf afvragen: zijn onze activiteiten relevant en doen we ze kostenefficiënt?”

En ondanks de staking van het journalistieke personeel in juni is het duidelijk dat de topman op behoorlijk wat begrip kan rekenen. “We staren ons niet blind op personen,” zo meldt een vakbondsman. “Wij weten ook dat we al langer hadden moeten reorganiseren. Daarom niet op het vlak van besparingen, maar wel op het vlak van functioneren.”

Roeland Byl

“Management heeft weinig met populariteit te maken. Het gaat erom de juiste beslissingen te nemen.”