De waarzeggers van Bangalore

Wat kan een Russische databank van miljoenen octrooien en patenten voor uw producten en technologie betekenen? Het Ieperse Creax, dat een belangrijk filiaal in het Indische Bangalore heeft, belooft uw ontwikkeling te kunnen verbeteren.

Simon Dewulf, chief executieve officer (CEO) en oprichter van Creax, opteerde bewust voor Bangalore. De Indiase technopolis belichaamt het nieuwe India. Op de koele hoogplateaus van Zuid-India stijgt het stadje boven de chaotische en armtierige taferelen van het klassieke India uit. In de jaren tachtig maakte Bangalore immers resoluut de sprong naar de kennismaatschappij.

Bangalore negeerde de tussenstappen van industriële ontwikkeling en heeft dus een hoog ” Triz-gehalte” _ het ontwikkelingsconcept dat centraal staat in Dewulfs start-upbedrijfjes. Er is weinig traditionele industrie en het sterk uitgebouwde Indiase militair-industriële complex ontpopte er zich tot hightech. Daarrond clusterden geleidelijk softwareontwerpers van wereldklasse. Naast het schrijven van eigen software voor Creax-België, is Creax-India onder meer bezig met patentanalyses. Door enkele industriële evolutietrappen over te slaan, zullen producten van Rolls-Royce, Pilkington en Sara Lee sneller naar hogere ontwikkelingsstadia evolueren. Dankzij Triz en CreaTRIZ, een reeks softwarepakketten van Creax die hier geschreven worden.

“We nemen een aantal octrooien van de klant en plaatsen die in een Triz-matrix,” aldus Simon Dewulf. Triz staat voor Teorija Resjenie Izobretatel’skich Zadatsj, wat in het Russisch zoveel betekent als Theorie voor Inventief Probleem Oplossen. “We achterhalen waar hun producten op de evolutieladder staan en kijken wat de volgende stap is. Ons softwareprogramma leidt naar reeds bestaande oplossingen of patenten voor specifieke producten of probleemstellingen. Zo blijft men niet binnen zijn eigen kennisarsenaal kijken, maar kan men ook lateraal inzichten combineren. CreaTRIZ maakt alle mogelijke combinaties en selecteert de meest bruikbare principes voor de probleemstelling.”

“Het is het grootste creativiteitsonderzoek ter wereld, waarvan alle resultaten tot 1996 vrij beschikbaar zijn en waarop wij verder bouwen. En toch is Triz een blinde vlek aan onze universiteiten,” vertelt Dewulf. Aan de meest notoire Indiase universiteiten en in Rusland wordt Triz wel onderwezen. Dewulf hoefde zijn IT-team dus niet eerst in te wijden in Triz, wat wel het geval is wanneer hij met zijn Triz-model bij Belgische KMO’s aanklopt.

Grote multinationals als Boeing, Kodak, Ford, General Motors, Motorola, Procter & Gamble, Siemens en Unilever zijn de jongste jaren vertrouwd geraakt met Triz. Bij ons is het bekend bij Bekaert via Invention Machine. Samen met Idiation is Invention Machine een van de twee Amerikaanse bedrijven die Triz-software voor probleemoplossingen aanbieden. Creax is naar eigen zeggen de enige Europese softwareontwikkelaar op basis van Triz. Zegt Jan Seynave, verantwoordelijke voor Innovatie en Kennismanagement bij de staaldraadproducent: “Triz is een goede methodologie. Wat Creax doet, is Triz via software gebruiksvriendelijk maken, zodat je niet én een Triz-expert én nog eens een software-expert nodig hebt. Als Creax die drempels wegneemt, is dat een mooie vooruitgang.”

Evolutietrends herontdekken

Triz werd tussen 1958 en 1985 door sovjetgeleerde Genrich Altshuller ontwikkeld na 1500 manjaar onderzoek op ongeveer 2,5 miljoen succesvolle patenten uit de hele wereld. Altshuller vond dat miljoenen octrooien in wezen gefundeerd zijn op een veertigtal basisprincipes. Op grond daarvan ontwierp hij een soort tabel van Mendelejev, toegespitst op evolutietrends voor technologische creativiteit en het oplossen van industriële problemen.

“Uitvindingen zijn slechts nieuwe toepassingen van bestaande principes. Wij herontdekken, in plaats van dingen uit te vinden,” zegt Dewulf filosofisch. De Triz-methodologie maakt het mogelijk om uit alle industriële processen (van staalproductie over chemie en farmacie tot het ontwerp van huishoudapparaten of het op de markt brengen van meer gesofisticeerde voedingswaren) technische evolutietrends te distilleren. Creax ontwikkelde ook software waarin Triz-evolutiestappen worden vertaald naar managementtechnieken. Zo schrijft Creax een managementcursus, waar onder meer consultantsbureau Ernst & Young en advocatenkantoor Allen & Overy op intekenen.

“Overal en telkens opnieuw keren dezelfde problemen en oplossingen terug. Zodra je het evolutiepatroon hebt achterhaald, zijn de volgende evolutietrends voorspelbaar,” aldus Simon Dewulf. “En met een mathematische, quasi absolute zekerheid bestaat de kans dat iemand ergens op deze planeet een gelijkaardig probleem of designconflict als het uwe al heeft opgelost. Elke technologie is dus voorspelbaar. CreaTRIZ is een routeplanner die productontwikkelaars toelaat het best mogelijke denkproces te volgen. Bijgevolg is het mogelijk om bestaande patenten van concurrenten te omzeilen door meteen naar een volgend ontwikkelingsniveau te springen. Of je kan preventief de eigen octrooien versterken.” Dat laatste gebeurde in opdracht van ABN Amro, toen de Nederlandse bank een kapitaalsparticipatie overwoog in het Antwerpse R-Plus, dat medische handschoenen recycleert.

Instituut voor Creativiteit

Simon Dewulf trok op zijn zeventiende naar Moskou om er Russisch te leren, ontdekte er Triz, studeerde voor ingenieur materialenleer aan het Londense Imperial College, waar hij een doctoraat voorbereidt over creativiteit in wetenschap, productontwikkeling en kunst. Hij raakte in de ban van het creativiteitsgebeuren, ontdekte de European Association for Creativity and Innovation, het Amerikaanse Creative Problem Solving Institute (CPSI) en The European Triz Association, waarvoor hij op 13 september in Ieper een voordracht houdt.

Met een onderzoekscontract van Imperial College op zak startte Dewulf begin vorig jaar in Ieper Creax op. Contacten met de Britse bedrijfswereld vanuit het Imperial College brachten de eerste klanten aan, die de opstartkosten in Bangalore dekken. “Het is de bedoeling om Europese bedrijven het potentieel van de Triz-methodologie te laten ontdekken. En dat via onze CreaTRIZ-softwarepakketten. Voor een starter is India een paradijs: hooggekwalificeerde en gemotiveerde informatici, en voor de prijs van één heb je een team van acht. Dat maakt een ruime diversiteit van specifieke kwalificaties mogelijk. In België is zoiets onbetaalbaar.”

Maar Dewulf ziet het ruimer: in Bangalore start hij met een Instituut voor Creativiteit, en dat komt er ook in Ieper. Er worden cursussen creativiteit gegeven en tools aangeleerd om ideeën te genereren volgens het Triz-concept. Creax heeft zes werknemers in Ieper, 50 in Bangalore. Jaarcijfers zijn er nog niet, “maar we draaien bijna break-even,” zegt Dewulf. Creax kon in de opstartfase gebruikmaken van de faciliteiten van Sail: “Het Sail-concept van Jo Lernout en Pol Hauspie om in de wereld Vlaamse spraaktechnologie uit te dragen, sprak ons enorm aan,” vertelt hij. Maar er is geen Triz-analyse nodig om te waarschuwen voor mogelijke nefaste evolutietrends, weet hij: iets verderop in de Ieperse polder staan de L&H-gebouwen van Flanders Language Valley.

Terwijl we bij Creax-India buitenstappen, valt ons oog op een aankondiging voor een spreekbeurt van Ramesh Balsekar, oud-bankier en professor-emeritus van de London School of Economics. Balsekar verkondigt tegenwoordig de Advita}-filosofie: “Alles, ook het menselijke geest-lichaammechanisme is voorgeprogrammeerd”. Niettemin is het handig om, zeker in de zakenwereld, inzicht te hebben in de weg die nog te gaan valt: herproduceerbare processen betekenen immers meer stuurbaar risico.

Erik Bruyland

Voor een starter is India een paradijs: hooggekwalificeerde informatici, en voor de prijs van één heb je een team van acht.

“Uitvindingen zijn slechts nieuwe toepassingen van bestaande principes.”