De vaudeville van het Vlaams overleg

Het Vlaams Economisch Verbond pleit voor een regionaal loonoverleg en Unizo heeft haar ‘derde weg’ voor dat overleg voorgesteld. Voorlopig dure woorden, want de vaudeville rond het Vlaams werkgelegenheidsakkoord toont hoe onvolwassen dat Vlaams overleg is.

Vorige week verwierp Unizo het herziene Vlaams werkgelegenheidsakkoord dat vakbonden en werkgevers eerder hadden gesloten. Afgelopen maandag deed het VEV dat ook. De Vlaamse regering liet weten dat ze tegen 19 maart zelf een initiatief zal nemen.

Maken we even een reconstructie. Vorig jaar ontstond er een steekspel waarbij vooral het VEV zich erg afkerig toonde van een Vlaams werkgelegenheidsakkoord. De Vlaamse werkgevers wilden eerst weten hoeveel geld de Vlaamse regering opzij kon leggen voor de uitvoering van een akkoord. Traditioneel bevat het Vlaams akkoord een resem maatregelen die niets kosten aan de werkgevers – om geen extra loket te vormen na de akkoorden op federaal, sectoraal en ondernemingsvlak – maar wel door de overheid worden gefinancierd.

Begin dit jaar speecht Vlaams minister-president Patrick Dewael ( VLD) op de nieuwjaarsreceptie van het VEV met als boodschap: “Maak een goed akkoord en ik vind er wel geld voor.” De werkgevers wisten niet meer waar ze het hadden met die onverwachte carte blanche. Deze uitgestoken hand kon moeilijk geweigerd worden. Vakbonden en werkgevers gingen aan tafel zitten en er werd nog in januari een werkgelegenheidsakkoord bereikt: aan werkgeverszijde in essentie de verlaging van de gewestelijke onroerende voorheffing, aan vakbondszijde vooral de creatie van opleidingscheques.

Klaar is kees, maar dat was natuurlijk te eenvoudig geweest. De partners hadden de kostprijs berekend op 75 miljoen euro. De Vlaamse regering zette zich ook aan het rekenen en kwam tot de slotsom dat het akkoord veel duurder zou uitvallen. Bovendien bleek dat de verlaging van de onroerende voorheffing technische problemen veroorzaakte.

Midden februari kwam Patrick Dewael terug op zijn aanvankelijke belofte. Het akkoord mocht niet meer dan 100 miljoen euro kosten. En dus moesten de partners weer aan tafel gaan zitten. Er kwam een herzien akkoord uit de bus, maar dat is nu door Unizo en het VEV afgekeurd. Met als gevolg dat straks de Vlaamse regering zelf de maatregelen uit het akkoord zal uitvoeren.

Dat is een aanfluiting van het overleg. Dat ieder zijn rol speelt. Waarom kon de Vlaamse regering niet meteen zelf deze maatregelen nemen? Waarom moest deze show worden opgevoerd? De regering kon perfect de geëigende overlegorganen gebruiken om de adviezen van de sociale partners te kennen.

Wanneer moeten VEV, Unizo en de vakbonden dan overleg plegen en akkoorden sluiten? Wanneer die akkoorden maatregelen bevatten die henzelf tot (al of niet financiële) engagementen aanzet. Om dan die akkoorden als volwassen mensen uit te voeren.

Wordt het Vlaams overleg dan toch geen extra loket? Neen, indien men bereid is om een ander loket (gedeeltelijk) te sluiten. Daarom zijn de voorstellen van VEV en Unizo voor een meer regionaal georganiseerd loonoverleg waarbij de federale tegenhanger wordt afgezwakt, erg zinvol. Maar dat VEV en Unizo dan wel eerst tonen dat ze grote mensen zijn en geen kinderen die met andermans knikkers spelen. En dat Dewael politieke spelletjes achterweg laat. De weigering van het Vlaams werkgelegenheidsakkoord is daarom een goede zaak.

Guido Muelenaer

Hans Brockmans n