DE KIWI VAN DEMOTTE IS TE LICHT

Eind 2004 groeide politiek de consensus dat het kiwimodel een aanvaardbaar breekijzer was voor het ontsporende geneesmiddelenbudget. Meteen schreeuwde de farmaceutische nijverheid moord en brand. Ze richtte haar kritiek vooral op huisarts Dirk Van Duppen. Die is lid van de PVDA en bracht het Nieuw-Zeelandse model voor openbare aanbesteding van geneesmiddelen als eerste onder de aandacht. Hij wees op de voordelen van het besparingsmechanisme, maar werd door de industrie verketterd om zijn ideologische achtergrond. De teneur van de argumentatie was: een extreemlinkse jongen moet je niet geloven. Vorige week ondertekende minister voor Volksgezondheid Rudy Demotte (PS) nochtans een Koninklijk Besluit over hoe een openbare aanbesteding voor geneesmiddelen in ons land moet verlopen. De ‘foute’ huisarts kreeg dus gelijk.

Demottes palmares groeit. Hij hield in 2005 de uitgaven van de ziekteverzekering onder controle en giet nu ook de openbare aanbesteding van geneesmiddelen in een wettekst. Voor 1 januari 2007 moet de eerste geneesmiddelenveiling plaatsvinden. Il faut le faire, denkt de kiezer dan.

Vreemd is echter dat de farmaconcerns die destijds zo heftig reageerden, zich momenteel nogal gedeisd houden. Alleen de producenten van generische geneesmiddelen protesteren dat zij het kind van de rekening zullen worden. Dat komt omdat de Belgische versie van het kiwimodel een flauw afkooksel is van het model waarmee Nieuw-Zeeland miljoenen dollars bespaarde. Demotte argumenteert dat België het model moet aanpassen aan de Belgische context, omdat ruim 25.000 werknemers eten uit de hand van de geneesmiddelenindustrie. Eigenlijk bekent hij daarmee dat de lobbyisten van de traditionele farma-industrie hun slag hebben thuisgehaald.

Het resultaat is weinig bevredigend. De Belgische kiwi weegt te licht om nog doeltreffend te zijn. Dat komt omdat bij ons het systeem van openbare aanbesteding alleen zal worden toegepast op geneesmiddelen waarvan het octrooi is verstreken. Een eerste ‘veiling’ komt er voor de cholesterolverlagers. Die groep van geneesmiddelen is goed voor bijna 10 % van de uitgaven in het geneesmiddelenbudget. Een goede keuze, ware het niet dat van de vijf bestaande cholesterolverlagers alleen het patent van Pravastatine en Simvastatine al is vervallen. Daardoor blijven Lipitor en Crestor van respectievelijk Pfizer en AstraZeneca buiten de openbare aanbesteding. Die worden in België nochtans in meer dan de helft van de gevallen voorgeschreven, terwijl internationale studies aantonen dat slechts 10 % van de patiënten nood heeft aan de krachtiger cholesterolverlagers.

Opvallend is bovendien dat de geneesmiddelen waarvoor er nu een veiling wordt georganiseerd, de jongste twee jaar al met 74 % zijn gezakt in prijs. Die prijsdaling kwam er enerzijds door producten die hun prijs met de helft lieten zakken om tot een betere terugbetalingscategorie te behoren, en anderzijds dankzij de opkomst van de generische concurrentie. Het kiwi-lightmodel van Demotte dreigt nu juist die generische competitie te fnuiken, net op het moment dat de industrietak in België levensvatbaar wordt. Immers, 40 % van de omzet van de generische producenten wordt volgens de sectorfederatie bedreigd. Daarmee ontneemt de minister zijn opvolger een belangrijke hefboom voor een prijsbewust geneesmiddelenbeleid. Misschien is dat iets wat kiezers best onthouden.

Roeland Byl