Sommige dingen moet je met je eigen ogen zien om te geloven. Ik heb een experiment gedaan met 2000 ‘ decision makers‘. Ik heb een Excel-bestand gemaakt van tweeduizend lijnen en er het toeval op losgelaten. Op mijn erewoord, ik heb het maar één keer gedaan, en gewoon gekeken naar wat er te zien was, en ik nodig u uit het ook even te proberen.
Ik heb dus 2000 vertrouwelingen in dienst genomen. Ze mogen met mijn kapitaal van 100.000 euro een sterk fluctuerende business runnen, of met hun hefboomfonds mij slapend rijk maken. Maar wat mijn medewerkers niet weten, is dat ze gemanipuleerd zullen worden. Dat hadden ze moeten weten, want psychologen doen niet liever. Hun resultaat is namelijk louter toevallig. Ze denken dat het komt door hun noeste arbeid, door hun buikgevoel, door hun netwerking, door hun gesofisticeerde marketingplannen, en ik laat ze in hun waan, maar in werkelijkheid draait de roulette. Zullen ze dit ontdekken? Zult u dit ontdekken als ik u enkel de eindresultaten meedeel?
Tien keer moesten ze een beslissing nemen. Telkens bepaalt het toeval of het beschikbare kapitaal zal stijgen (tussen de nul en vijftig procent) of zal dalen (ook tussen de nul en vijftig procent). Mijn simulator is goed gemaakt, want gemiddeld, over alle medewerkers heen, verandert er niets aan mijn kapitaal. Het schommelt gemiddeld altijd rond de 100.000. Het bereikt een verontrustend dieptepunt van 98.814 in periode 7, en stijgt vrij spectaculair in de tiende en laatste periode tot 101.624. Ik vermoed dat dit komt omdat mijn medewerkers weten dat ik dan de bonussen uitdeel.
En nu laat ik op dit toeval de pers en businessprofessoren los. Wij zijn vooral geïnteresseerd in ‘winnaars en verliezers’, en vooral in de winnaars, want van hen kunnen we leren. Ik heb dus de louter toevallige resultaten van hoog naar laag gerangschikt, en in onderstaande tabel vindt u de toppers, mijn beste medewerkers.
Onze winnaar heeft zijn startkapitaal in tien periodes vertwintigvoudigd! De markt mag dan misschien wel aan schommelingen onderhevig zijn, maar dit kan nooit aan het toeval toe te schrijven zijn. Een grondige analyse van het succes van de heer Jean 456 leert ons dat hij achtereenvolgens ons kapitaal met 13 %, 49 %, 13 %, 35 %, 35 %, 32 %, 47 %, 49 %, 45 % en 40 % heeft verhoogd. Na een wat aarzelende start, waar Jean 456 zijn strategie nog moest bijschaven, heeft hij een consistente en fabelachtig hoge return opgeleverd. Toen we tijdens ons interview heel voorzichtig suggereerden dat er misschien ‘toch wel wat geluk mee gemoeid kan zijn’, antwoordde Jean, een eerlijk man overigens, dat zijn eerste 49 procent eigenlijk wel gedeeltelijk geluk waren, hij zat nog vast op het 13 procentniveau, maar nadien spraken zijn cijfers toch wel voor zichzelf: consistent hoog!
Als academicus heb ik ook de resultaten van de overige winnaars grondig geanalyseerd en ze stuk voor stuk geïnterviewd. Het meest opvallende, waar ik waarschijnlijk een boek zal over schrijven, is wat ik de 1700-dynastie noem. Drie van de vijf winnaars behoren tot deze dynastie: Sophie 1723, haar broer Claude 1715 en hun neef Ludo 1771. In hun interviews deden ze wel erg terughoudend over de reden van succes. Hun geheime formule houden ze overduidelijk liever in de familie. Ik heb hen uiteraard niet eens durven te suggereren dat het toeval hier een rol heeft gespeeld. Ik zie ook wel wat er te zien is, en de 1700-dynastie is sinds haar succes erg invloedrijk geworden.
Ten slotte, beste lezer, als u denkt dat het allemaal zo eenvoudig is, presenteer ik de ‘losers’ van mijn experiment.
Het zal u niet verwonderen dat er in deze lijst niemand voorkomt van de roemrijke 1700-dynastie, maar het valt wel op dat de 1100-knoeiers erg goed vertegenwoordigd zijn. Je ziet ook dat ervaring helpt. Magalietje 6 heeft typisch alle beginnersfouten gemaakt en het is uiteraard geen toeval dat 1700 zo’n hoog getal is! Ervaring telt in deze sector. Ten minste als je lessen trekt uit je fouten! Kijk naar het resultaat van Jean-Pierre 1551… Die is erin geslaagd om van mijn 100.000 nog welgeteld 1538 over te houden! Gaat die man het dan nooit leren? Toen ik hem opbelde voor een woordje uitleg, beweerde de man zelfs dat het allemaal toeval was. Typisch voor dat soort losers.
De auteur is partner-hoogleraar management aan de Vlerick Leuven Gent Management School.
MARC BUELENS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier