“CONGO VOOR 500 MILJOEN DOLLAR”

SYMPTOMATISCHE CONGO-BERICHTGEVING.

Een mythomaan dist voor de Belgische media een verhaal op – “Congo te koop voor 500 miljoen dollar” – waarvan met de ellebogen kan worden aangevoeld dat de fantast 1 november verwart met 1 april. Televisiestations, kwaliteitskranten tot en met het “duidingsmagazine” Actueel/de Wandelgangen van de VRT, pikken het op. Zonder de minste kritische noot. In juni 1997, toen Kabila nog maar pas in Kinshasa was geïnstalleerd, trok dezelfde stuntman (die zich voordoet als Congo/Zaïre-specialist en adviseur van oppositieleider Tshisekedi) de Brugse zakenman Johan Cools bij de mouw om hem te introduceren bij de zelfgeproclameerde nieuwe president van Congo en er zijn diensten aan te bieden. Maar Cools, die door De Morgen ooit werd opgevoerd als de link naar de Belgische zakenwereld, had zich al eens in een combine tegen Mobutu miljoenen laten ontfusselen en stuurde het personage wandelen. Sindsdien is de kerel een verbeten tegenstander van Kabila. En een “voorvechter” van het Congolese volk. Hij maakt dus een complot wereldkundig dat de machthebbers in Kinshasa de mijnbelangen van Congo voor een appel en een ei willen wegschenken. De witte ridder schuwt daarbij geen slinkse KGB-methodes.

Dat de Congolese regering radeloos op zoek is naar 500 miljoen dollar en liefst nog veelvouden daarvan, is evident. Dat de mijnconcessies de enige hefboom zijn, is dat eveneens (zie ook blz. 26). Dat een aantal hooggeplaatsten in Kinshasa daar een ” Agusta-kansje” zien liggen of dat het geld van pas komt om bondgenoten in een oorlog te betalen, is hoogstwaarschijnlijk. Maar dat de Congolezen zo idioot zouden zijn, dat ze in het opgezet spel trappen dat vorige week door de witte ridder werd opgevoerd, stinkt naar racisme ten aanzien van domme negers.

Veeleer is de kans groot dat de Congolezen opnieuw een staaltje hebben opgevoerd van een dusdanige subtiliteit dat de man die dacht hen een valstrik te spannen, er zelf is ingetuimeld. Op dezelfde manier waarmee Kimbulu, de ambassadeur van Mobutu, ooit de Waalse krant Le Peuple bij de neus nam: Le Peuple pakte uit met een namenlijst van de “200 doden van het bloedbad van Lubumbashi” – fictieve namen in het Lingala die de ambassade zelf had verzonnen en die in vertaling concreet klonken als “Piet kust mijn voeten”, “Charel de goedgelovige” enzomeer.

Het Congo-te-koop-verhaaltje past in de reeks monumentale blunders à la ” notaris X, X1, Di Rupo, Bloedbad van Lubumbashi.” In zijn pas gepubliceerd boek Le Facisme Blanc, Mésaventures de la Belgique schrijft filosoof Marcel Paquet: “De Belgische media spelen sinistere spelletjes: ze focussen op een boom om het bos te verbergen, vestigen de aandacht op feiten zonder betekenis of op pseudo-debatten rond pseudo-problemen… Zo verlammen ze elke gedachte, die herleid wordt tot spektakel.” Dit vernietigende oordeel geldt nog meer voor het Zaïre/Congo-spektakel in de Belgische media. De perversiteit van de desinformatie gaat zover dat wie daartegen ingaat, ervan wordt beticht aan “gekleurde of verdachte verslaggeving” te doen.