Hoe kiest u als belegger de juiste makelaar?

De eerste stap voor beginnende beleggers is het openen van een effectenrekening. Zodra daar geld op staat, kunt u beginnen. Zo’n effectendossier kunt u vaak bij uw vertrouwde bank openen of bij een beursmakelaar. We onderzochten de voor- en de nadelen van de verschillende tussenpersonen.

Maak van bij de start een weloverwogen keuze voor een broker. Een beleggingsportefeuille verhuizen van de ene naar de andere kost tijd en geld. Bij sommige kunnen de transferkosten oplopen tot 150 euro per lijn op de effectenrekening. Een lijn is zoveel als de naam van een effect. Als u 100 aandelen van één bedrijf hebt, dragen die allemaal dezelfde naam en tellen die aandelen als één lijn in het effectendossier, zelfs als u ze op verschillende tijdstippen hebt gekocht.

De strijd om de kleine belegger

ING België heeft onlangs de kosten voor kleine transacties op Euronext Brussel, Parijs en Amsterdam verlaagd van 0,5 tot 0,35 procent voor klanten die de Self Invest-app gebruiken. Het minimum per transactie zakte ook van 20 naar 1 euro. Daarmee maakte de bank orders van enkele honderden tot enkele duizenden euro’s interessanter. Bent u klant bij ING België en wilt u uw teen in de beursvijver steken, dan kan dat zonder al meteen een arm of een been aan transactiekosten kwijt te zijn. Als u bijvoorbeeld voor 350 euro één aandeel van Sofina wilt kopen, betaalt u met de Self Invest-app 1,23 euro transactiekosten.

Let op: ongeacht de broker gaat er bij elke aandelentransactie ook nog eens 0,35 procent of 1,23 euro beurstaksen af. De staat rekent met andere woorden evenveel aan voor die transactie als ING België. Als het aandeel van Sofina volgend jaar 370 euro waard is, hebt u dus geen 20 euro winst op zak, maar slechts 14,96 euro door alle kosten en belastingen.

Een andere grootbank, Belfius, lanceerde afgelopen zomer Re=Bel, een beleggingsapp waarmee de klanten voor 3 euro per order tot 2.500 euro in Belgische aandelen kunnen handelen. Voor iets grotere transacties op de beurs van Brussel biedt Belfius dus een betere deal dan ING België. Stel dat u 20 aandelen van AB InBev in één keer wilt kopen voor 57 euro per aandeel, of 1.140 euro in totaal. U bent dan goedkoper af bij Re=Bel dan bij Self Invest. Bij ING België betaalt u 4 euro om diezelfde transactie via de Self Invest-app door te geven.

KBC heeft met Bolero al jaar en dag een doe-het-zelfplatform. Het tarief ligt met 7,5 euro voor orders tot 2.500 euro iets hoger dan bij Re=Bel en Self Invest. Het tarief ligt wel in de buurt van de 6 euro die Re=Bel aanrekent voor transacties tot 2.500 euro op de beurs van Parijs en Amsterdam. Bovendien rekent Bolero evenveel aan als Re=Bel voor orders in Amerikaanse aandelen en orders van 2.500 tot 10.000 euro op Euronext Brussel, namelijk 15 euro. Voor nog grotere orders is Bolero goedkoper dan Re=Bel en Self Invest.

Voor een eerlijke prijsvergelijking moeten we behalve met het makelaarsloon ook rekening houden met het bewaarloon en de kosten voor een zichtrekening. Om de Self Invest-app van ING België te kunnen gebruiken, moeten klanten eerst een ING Lion Account openen. Die kost 1,9 euro per maand, maar is wel gratis voor jongeren tot 25 jaar. Daarnaast rekent ING België, anders dan KBC en Belfius, in zijn beleggingsapp elke maand 0,0242 procent bewaarloon aan voor aandelen, met een minimum van 0,3025 euro per lijn.

In de Re=Bel-app kunt u een order ingeven en aanduiden van welke Belfius-rekening het geld moet komen: van de gratis Beats Pulse-rekening of van een spaarrekening. Bij Bolero moet u geld overschrijven naar de beursrekening. Dat kan van een rekening bij KBC of van een rekening bij een andere bank.

BNP Paribas Fortis is de enige grootbank die nog geen charmeoffensief voor de kleine beleggers is gestart, maar de bank kondigt wel aan dat ze de dienstverlening binnenkort zal aanpassen om “interessanter te zijn voor kleine transacties”. Een order ingeven via de app of via onlinebanking kost 0,8 en 0,6 procent, met een minimum van 24 en 18 euro per transactie. Tel daar nog minimaal 4,84 euro bewaarloon per lijn per jaar bij, en dan weet u dat BNP Paribas Fortis niet de goedkoopste is voor de kleine doe-het-zelfaandelenbelegger. Met Lucy heeft de grootste bank van het land sinds juni wel een beleggingsrobot in huis die kleine bedragen automatisch richting zes beursgenoteerde fondsen (trackers) van de bank stuurt.

Afzijdige middelgrote banken

Na de overname van AXA Bank België is Crelan de op vier na grootste bank van het land. Ze zet niet in op beursverrichtingen. Klanten die willen beleggen, worden richting gestructureerde beleggingsproducten, levensverzekeringen of fondsen gestuurd. In de tarievenlijst van AXA Bank België staat een makelaarsloon van 0,5 procent voor de Euronext-markten, met een minimum van 25 euro per order.

Argenta en Deutsche Bank deden zo’n tien jaar geleden wel inspanningen om kleine beleggers op hun wenken te bedienen, maar doen dat vandaag veel minder. Bij Argenta kost een order op Euronext Brussel 0,5 procent van het bedrag dat u belegt, met een minimum van 20 euro. Als u slechts enkele honderden euro’s per order belegt, is dat ondoenbaar. In november 2010 verlaagde Argenta nog de transactiekosten voor kleine beursorders van 15 naar 5,59 euro. Een bewaarloon kwam daar niet bij kijken. Deutsche Bank rekende toen nog 6 euro aan voor transacties op Euronext Brussel, vandaag 7,5 euro. Het bewaarloon steeg bij Deutsche Bank van 8 euro per lijn per jaar naar 12 euro, met een maximum van 300 euro per effectenrekening. Dat was vroeger slechts 80 euro.

Bij Deutsche Bank gingen de prijsstijgingen geleidelijk, terwijl Argenta in september 2019 plots terugkwam op de lage kosten voor beursverrichtingen. “Onze beleggingspropositie focust op beleggen binnen een adviesrelatie, waar Argenta de klant in woord en daad bijstaat”, legt een woordvoerder uit. “Vandaar dat we ons richten op beleggingsfondsen.” Voor verschillende fondsen werden de instapkosten of -drempels verlaagd om beleggen toegankelijker te maken.

België vs. buitenland

Als u kiest voor een Belgische partij of een partij waar uw geld op een Belgische rekening staat, zoals Keytrade Bank of MeDirect, heeft dat als voordeel dat u die rekening niet hoeft aan te geven aan het Centraal Aanspreekpunt (CAP) van de Nationale Bank. U hoeft in uw belastingaangifte ook niet aan te vinken dat u een buitenlandse rekening heeft, u hoeft de inkomsten die voortkomen uit tegoeden op die buitenlandse rekening niet aan te geven en u hoeft ook geen vragen van de belastingadministratie te beantwoorden over verschillen tussen wat u hebt aangegeven en de informatie die de belastingadministratie automatisch over uw rekeningen in het buitenland krijgt.

De Belgische klanten van prijsbreker BUX moeten elk kwartaal de beurstaksen die ze verschuldigd zijn zelf doorstorten naar de fiscus. Voor een broker die zich opwerpt als de app waarmee beleggen kinderspel wordt, is dat een groot mankement. Bij de Belgische spelers en sommige buitenlandse spelers zoals DeGiro, Lynx en Mexem worden die taksen automatisch afgehouden en afgerekend met de Belgische fiscus.

Bij de buitenlandse brokers moet u wel nog de opgestreken dividenden in de aangifte van uw personenbelasting vermelden. De Belgische roerende voorheffing op dividenden van buitenlandse bedrijven wordt dan verrekend met de afrekening van de personenbelasting. Bij de Belgische banken en brokers wordt de Belgische roerende voorheffing meteen bij de dividendbetaling afgehouden, boven op de buitenlandse bronheffing die de bedrijven zelf inhouden en doorspelen aan de fiscus.

Verder staan de Belgische banken en brokers onder toezicht van de FSMA. De cash valt onder de Belgische depositogarantie tot 100.000 euro per bank en per klant. De effecten vallen onder het Belgische beleggerscompensatiestelsel tot 20.000 euro per bank en per klant. Dat wil zeggen dat de Belgische overheid garant staat voor uw geld als de bank omvalt. Uw geld staat op de balans van de bank. Uw effecten blijven altijd uw eigendom en staan niet op die balans. Enkel bij fraude of diefstal kunnen uw effecten weg zijn. Daarvoor dient de compensatie van 20.000 euro.

In alle lidstaten van de Europese Unie zijn zulke beschermingsmechanismes opgezet en ook het toezicht zou in de hele unie op punt moeten staan. BUX valt onder het Nederlandse toezicht en de Nederlandse bescherming. DeGiro zeilt sinds de overname door Flatex onder Duitse vlag. Via Lynx en Mexem komt uw geld op een Ierse rekening. Lynx en Mexem zijn allebei introducing brokers voor Interactive Brokers, een soort lokale etalage voor het beleggingsplatform van een van de grootste brokers ter wereld. Lynx werkt met een Nederlandse licentie in België en Mexem met een Cypriotische.

We kunnen er niet onderuit dat bepaalde buitenlandse brokers troeven hebben die de Belgische niet hebben, zoals de lage tarieven en de mogelijkheid om in stukjes van Amerikaanse aandelen te beleggen. Beginnende beleggers hebben niet altijd 2.500 euro om één aandeel van Amazon te kopen. Door het aandeel in stukjes te breken, wordt het toegankelijker voor een breder publiek.