Van Hool verdubbelt winst met vijf keer goedkoper Macedonië

De investering van Van Hool in Macedonië rendeert volop. Terwijl de voertuigenbouwer in België 169 miljoen euro betaalt aan 3674 werknemers, verdienen 800 medewerkers in het filiaal in Skopje 8 miljoen euro. Dat maakt de gemiddelde loonkosten in het Balkanland bijna vijf keer goedkoper. “Maar Koningshooikt blijft een belangrijk productie- en innovatiecentrum in de groep”, benadrukt CEO Filip Van Hool.

In de zomer van 2013 begon Van Hool met de productie in Macedonië. Over die delokalisering was toen bijzonder veel ophef, want de familiale onderneming leek wel vastgeklonken aan zijn gemeente Koningshooikt bij Lier. In de Pallieterstad telt de onderneming liefst 3674 werknemers, op een totaal van 4519 medewerkers eind vorig jaar.

Van Hool werd gedwongen tot een verhuis naar een lagelonenland, verklaarde CEO Filip Van Hool, want alle grote concurrenten doen dat ook. In Skopje zouden “standaardbussen” worden geassembleerd, de eenvoudiger bussen. De loonkloof is groot. Bij de dochter nv Van Hool, die grotendeels de Belgische werknemers en enkele verkoopkantoren in de buurlanden groepeert, bedragen de personeelslasten 169 miljoen euro. Dat geldt voor 3703 werknemers, van wie 3674 in België.

De loonlasten bij de consoliderende holding Immoroc, die dus ook het filiaal in Macedonië omvat, zijn echter nauwelijks hoger: 177 miljoen euro voor 4519 werknemers. De ruim 800 werknemers in het Balkanland verdienen met andere woorden 8 miljoen euro. Beduidend minder dan de collega’s in België: de Macedoniërs zijn 4,6 keer goedkoper.

Uitstekend 2016

Vanuit die optiek is het normaal dat het familiebedrijf verder en versneld uitbreidt in Skopje. “We gaan er ook duurdere en luxueuzere bussen bouwen. Niet alleen de standaardbussen”, zegt CEO Filip Van Hool vandaag aan de krant De Tijd. Vorig jaar maakten Koningshooikt en Skopje evenveel bussen: 600. Vanaf dit jaar neemt Skopje de voorsprong, met 700 bussen. Bovendien volgt een verdubbeling van de productielijnen in het Balkanland: van vier naar acht.

2016 was met andere woorden een uitstekend jaar voor de voertuigenbouwer (zie ook balanscijfers), met een verdubbeling van de bedrijfswinst van de holding Immoroc naar 24 miljoen euro. En dat bij een nochtans dalende omzet. Opnieuw verklaren de personeelskosten het grootste deel van de klimmende bedrijfswinst. Die daalden met bijna een tiende. Dat komt vooral door de sluiting van Eos Coach in maart vorig jaar. Door de sluiting van dat Van Hool-filiaal in Bree sneuvelden 160 banen. Het totale aantal werknemers in België daalde met 412 mensen. De sluiting in Bree leidde bovendien nog eens tot uitzonderlijke kosten van ruim 6 miljoen euro in 2015. Die twee factoren verklaren het gros van de dalende bedrijfskosten, al speelden ook de lagere grondstofprijzen wat mee.

Filip Van Hool meldde al tijdens de Trends Lunch in april 2015 dat investeringen vooral in Macedonië zouden gebeuren. Koningshooikt zou tevreden mogen zijn met vervangingsinvesteringen. “We zullen er enkel investeren in de modernisering van het productieapparaat. Maar uitbreidingsvesteringen zullen we enkel in het buitenland doen.”

‘Koningshooikt blijft belangrijk’

Toch benadrukt CEO Filip Van Hool in een reactie aan Trends dat “Koningshooikt een belangrijk productie- en innovatiecentrum blijft in de groep”. “Alle O&O gebeurt in Koningshooikt. Wij hebben er historisch gegroeide ervaring. In 2017 viert Van Hool zijn 70-jarig bestaan.” België blijft belangrijk voor de productie van hoogwaardige dubbeldekkers, gelede bussen (al dan niet hybride), en luxueuze, op maat gemaakte touringcars. Daarnaast profiteert Koningshooikt van de huidige goede conjunctuur, via de productie van opleggers voor vrachtwagens. Die productie is weliswaar sterk geautomatiseerd en sterk onderhevig aan conjunctuurschommelingen. En de topman herhaalt een oud zeer: Van Hool heeft negentig vacatures voor Koningshooikt, en die raken moeilijk ingevuld. Het bedrijf zoekt engineers, lassers, en medewerkers voor de O&O-afdeling.

De Belgische voertuigenbouwer groeit en bloeit in Macedonië. Toch zit het Balkanland al maanden in de greep van een politieke impasse, gekoppeld aan corruptieonderzoeken tegen toppolitici. Beterschap is niet in zicht. En de greep van China op het land wordt almaar groter: Macedonië heeft schulden aan kredietinstellingen van de opkomende wereldmacht voor een bedrag ter waarde van een derde van het bruto binnenlands product (bbp).