Kris Cloots (topman ISS België): ‘Het beroep van schoonmaker mag je niet onderschatten’

Met een groei van 5 procent in 2017 kan Kris Cloots, de topman van ISS België, sterke cijfers voorleggen. Om die groei door te trekken, zet het grootste schoonmaakbedrijf van het land in op diversificatie. Naast de uitbouw van de cateringafdeling wil Cloots een nieuwe groeipoot ontwikkelen rond technische diensten.

Geen bergen te zien in het Everest Office Park in Peutie. Kris Cloots (53), de CEO van ISS Belux, ontvangt ons in een vergaderzaal op de derde verdieping van het nieuwe Belgische hoofdkantoor van de dienstengroep.

Het is opgevat als een testlaboratorium en een showroom van wat de Deense beursgenoteerde groep in huis heeft. Er zijn 180 flexplekken voor 200 medewerkers. De vergaderzalen zijn uitgerust met sensoren, er zijn kleinere vergaderbubbels en cockpits voor wie zich even wil afschermen. De CEO heeft een vaste werkplek in het ergonomisch ingerichte landschapskantoor. Kris Cloots leidt al bijna zeventien jaar het grootste facilitaire bedrijf van het land.

Uw groep rapporteerde voor 2017 een organische groei van 2,4 procent. Hoe waren de cijfers voor België?

KRIS CLOOTS. “België is een goede thermometer voor de groep. Als wij het goed doen, doet de groep het goed. De cijfers voor 2017 zijn positief. Onze omzet is met 5 procent gegroeid naar 366 miljoen euro. De jongste twee, drie jaar zijn we met gemiddeld 5 procent gegroeid. Dat was wel een uitdaging. De crisis heeft in 2009 en 2010 in alle hevigheid toegeslagen. Nadien kwamen we moeilijk weer op gang.”

Zijn de Belgische activiteiten winstgevend?

CLOOTS. “Absoluut. Wij publiceren voor België en Luxemburg geen geconsolideerde cijfers. De groep geeft die ook niet vrij per land. De norm voor ons is een ebitda-marge van 6 procent of meer. Wij halen dat niveau al verschillende jaren. ISS België presteert sterk in de groep.”

Wat zijn de drijvende krachten achter de groei?

CLOOTS. “De belangrijkste kracht is de oplevende economie. Werkgevers hebben ook weer wat meer oog voor de kwaliteit van de werkplek van hun medewerkers. De war for talent woedt volop en werkgevers willen hun werknemers de ideale werkplek bieden. Dat leidt tot meer business voor ons.”

Dit kantoor hangt vol sensoren en camera’s. Hoe belangrijk is technologie voor een schoonmaakbedrijf?

CLOOTS. “Het internet der dingen wordt heel belangrijk in onze business. Met vrij eenvoudige sensoren kunnen we heel wat informatie capteren. Zit er iemand in de vergaderzaal? Hoe warm is het daar? Hoeveel mensen gaan er binnen en buiten? Hoeveel keer worden de toiletten gebruikt? Al die data komen binnen in ons facilitymanagementsysteem. Zo kunnen we veel proactiever werken. Een zaal die niet wordt gebruikt, hoef je niet te poetsen.”

Hoeveel klanten werken al met die technologie?

CLOOTS. “Er loopt een aantal proefprojecten, zoals bij het farmabedrijf Shire in Lessines. ISS heeft een akkoord gesloten met de artificiële-intelligentieafdeling van IBM om een platform te ontwikkelen waarmee we die gegevens kunnen capteren, presenteren en gebruiken, om er onze mensen mee aan te sturen. In de toiletten werken we hier bijvoorbeeld met slimme dispensers die een signaal geven als de zeep of het toiletpapier bijna op is. Het poetspersoneel ontvangt dat signaal op zijn tablet en kan gericht bijvullen. Iemand moet orde scheppen in die big data. Wij gaan dat doen.”

Bij ISS is schoonmaak wereldwijd goed voor 49 procent van de omzet. Hoe zit dat in België?

CLOOTS. “Wij zijn de marktleider in België in facilitaire diensten. 60 procent van onze omzet komt uit schoonmaakcontracten. Schoonmaak is heel ruim, dat gaat van kantoren reinigen tot cleanrooms en industriële sites. We waren tot vijftien jaar geleden vooral actief in schoonmaak. Dan zijn we beginnen te diversifiëren naar catering. We zijn uitgegroeid tot de derde bedrijfscateraar op de Belgische markt, na twee grote internationale spelers. Van de 9500 medewerkers werken er duizend in de cateringafdeling.”

Zit u aan een plafond in de Belgische schoonmaakmarkt?

CLOOTS. “Nee, maar de groei in schoonmaak zal kleiner zijn dan onze gemiddelde groei van 5 procent. We groeien 10 procent in catering, terwijl onze schoonmaakafdeling in de komende jaren met 2 à 3 procent zal groeien. We hebben de ambitie verder te groeien in de cateringbusiness, daar zijn we de uitdager. De bedrijfsrestaurants veranderen enorm. Het zijn niet meer de kantines van twintig jaar geleden. Het zijn ontmoetingsplaatsen. Ze zijn open van ‘s morgens tot ‘s avonds met ontbijt, snacks en gezonde maaltijden.”

Zijn de marges in catering beter dan die in de schoonmaak?

CLOOTS. “Meer dan tien jaar geleden waren de marges van catering niet te vergelijken met die van schoonmaak, omdat we te klein waren. In catering speelt schaalvoordeel een zeer belangrijke rol. In schoonmaak zijn 80 procent van de kosten loonkosten. In catering is die 80 procent nog eens opgesplitst in 40 procent voedingskosten en 40 procent loonkosten. Tegen welke prijs je kunt inkopen, is van belang en als kleine speler heb je geen impact op de leveranciers. Nu hebben we een volume waarmee we onze aankoop kunnen optimaliseren, en dat draagt bij tot betere marges. Als we verder groeien, kunnen we dat verder optimaliseren.”

Wat is uw volgende groeipoot?

CLOOTS. “Ik wil de technische diensten met kennis in elektriciteit, HVAC, loodgieterij en schrijnwerkerij ontwikkelen in België. Klanten vragen daarnaar. Ik sluit acquisities in die branche niet uit. Onderhoud is onze kernbusiness. We gaan op zoek naar contracten die ons op lange termijn recurrente inkomsten opleveren.”

Hoe lopen de zaken dit jaar bij ISS België?

CLOOTS. “2018 zijn we gestart met heel veel vertrouwen. In het eerste kwartaal zitten we boven onze doelstellingen. Dat is vooral te danken aan enkele nieuwe contracten. We hebben ook een paar publieke contracten gewonnen. Voor Brussels Airport doen we een groot stuk van de schoonmaak, met bpost hebben we vorig jaar een heel grote klant binnengehaald.”

Dat veroorzaakt onrust bij de vakbonden.

CLOOTS. “Inderdaad. Ik denk niet dat er banen verloren zijn gegaan, maar het is niet aan mij om de rekening van bpost te maken. Taken die geen kernactiviteiten zijn uitbesteden, is een natuurlijke tendens die we overal zien.”

Wat wordt uw grootste uitdaging de komende jaren?

CLOOTS. “Het personeel. We hebben een plan om de komende jaren jaarlijks 5 procent organisch te groeien. Daar komen eventueel nog enkele acquisities bij. Daarvoor heb je ook mensen nodig. In de volgende jaren gaan veel medewerkers met pensioen. Hen vervangen is een eerste uitdaging. Daarnaast moeten we ook nieuwe profielen aantrekken om de groei te ondersteunen.”

Gaat het om moeilijk in te vullen vacatures?

CLOOTS. “Het beroep van schoonmaker mag je niet onderschatten. Het is fysiek zwaar en er wordt in ploegen gewerkt. Het is niet vanzelfsprekend om onze vacatures in te vullen. Maar we hebben onze naam en de mondreclame zorgt ervoor dat we de arbeidersprofielen nog relatief goed vinden. We zoeken ook technische profielen, bedienden, projectmanagers. Dat is moeilijker.”

Is de schoonmaker van de toekomst een robot?

CLOOTS. “Er zijn al volautomatische schoonmaakmachines op de markt, al zijn die nog duur. We hebben in België al een aantal testen gedaan. Je kunt machines programmeren om ‘s nachts grote oppervlakken te reinigen zoals gangen in luchthavens, supermarkten, magazijnen. Maar die toestellen kunnen nog niet volledig autonoom werken. Er is nog altijd behoefte aan mensen die bijsturen. Ook met stofzuigerrobots zijn we bezig. Maar het gaat eerder om hulpmiddelen voor de mens dan een vervanging.”

De sector wordt vaak geassocieerd met sociale dumping. Hoe gaat u daarmee om?

CLOOTS. “Onze klanten willen dat hun onderaannemers de sociale wetgeving respecteren. We weten natuurlijk wel dat in de schoonmaaksector bedrijven actief zijn die met prijzen komen waartegen wij niet kunnen concurreren. Dat doen we ook niet. We ondersteunen het initiatief van staatssecretaris voor Bestrijding van de Sociale Fraude Philippe De Backer (Open Vld), die het check-in-at-work-systeem voor de bouwsector in 2019 ook wil invoeren in de schoonmaaksector. Wij duwen mee aan de kar om transparantie in de sector te krijgen. Het is jammer dat het imago van de schoonmaaksector nog altijd bezoedeld wordt door enkelingen. De meeste bedrijven werken correct.”

Er is wel druk op de kosten en het gaat vooral om loonkosten in uw sector.

CLOOTS. “Dat geeft ook houvast. Als we weten dat een schoonmaker in de laagste categorie 12,5 euro per uur verdient en je weet hoe hoog de sociale lasten zijn, dan moet geen enkele inkoper mij komen vertellen dat hij tegen 18 euro per uur correct kan inkopen. Dat is onmogelijk. Al zijn er bedrijven die dat aanbieden. Die zaken zullen er snel uitgaan dankzij het initiatief van het kabinet-De Backer.”

Het ABVV wil het minimumloon optrekken naar 2300 euro per maand. Wat vindt u daarvan?

CLOOTS. “Ik ben niet tegen het idee, maar we kunnen dat moeilijk in één stap doen. We zitten nog een stuk onder dat bedrag, maar die evolutie zal wel komen. Wij willen onze mensen een correct loon betalen. We streven ernaar onze medewerkers zo veel mogelijk uren te geven. Dat is niet altijd voltijds, maar wel 80 à 90 procent van een fulltime. Zo moeten ze geen tweede of derde baan aannemen om rond te komen. Natuurlijk zal elke loonsverhoging onvermijdelijk een prijsverhoging meebrengen.”

ISS is een van de grootste privéwerkgevers in het land. Hebt u de taxshift van de regering-Michel gevoeld?

CLOOTS. “We hadden gehoopt dat dat een positieve impact zou hebben, maar het was eerder een storm in een glas water. De loonkosten zijn met 0,5 procent gedaald. Dat is bijna verwaarloosbaar.”