‘Investeren in talent van lokale ondernemers is de snelste manier om te zorgen voor een bruisende gemeente’

Op de Dag van de Klant en met de verkiezingen in het vooruitzicht pleit Vlaams parlementslid Grete Remen (N-VA) voor een betere ondersteuning van lokale handelaars-ondernemers.

Als klant kan u dit weekend op de Dag van de Klant niet alleen genieten van allerlei kleine attenties, maar ook van een waaier aan acties, evenementen en wedstrijden. Allemaal georganiseerd door onze Vlaamse handelaars. En allemaal om u te overtuigen dat ze minstens zo goed zijn als de internationale (online) spelers waar we zo graag onze aankopen bij doen. Een heel weekend speciaal voor u. Dat zou niet nodig moeten zijn. Ik stel voor dat we dit weekend daarom ook eindelijk eens nadenken over een structurele, fiscale ondersteuning van de lokale handelaar-ondernemer.

We beseffen nog te weinig dat wie aankopen doet bij een lokale handelaar ervoor zorgt dat het ‘rollende’ geld blijft circuleren in de eigen Vlaamse samenleving, of om bij de politieke actualiteit te blijven, in de eigen stad of gemeente. Een voorbeeld: u koopt een outfit bij de lokale kledingzaak. De uitbaatster gebruikt op haar beurt dat geld om bij de bakker en slager wat brood en beleg te kopen. Beiden sponsoren op hun beurt de nieuwe truitjes van de lokale voetbalploeg en het eetfestijn van de basisschool waar uw kinderen les volgen. Om daarbij nog niet verder in te gaan op de lokale tewerkstelling, de bekostiging van onze gezondheidszorg, onze mobiliteit, onze veiligheid, ons onderwijs,…

U weet welke waarde lokale handelaar-ondernemers hebben en toch tonen we dat te weinig. Het is een eenvoudige waarheid en tevens de reden waarom ik vier jaar geleden in de politiek ben gestapt. De mensen die ik in het bovenstaande voorbeeld aanhaalde, vormen het fundament van onze economie en maatschappij. Opnieuw een eenvoudige waarheid. Dat fundament mogen we niet (verder) laten eroderen. Lokale ondernemers verdienen een structurele ondersteuning. Die boodschap verkondigde ik al voor mijn politiek engagement en die boodschap zal ik blijven verkondigen tot ik zie dat er effectieve maatregelen worden genomen die leiden tot verbetering in het veld. Al moet ik die boodschap tot vervelens toe blijven herhalen.

Politiek gewin

De afgelopen weken krijgt deze kerngedachte opeens overal gehoor. Lokale programmaboekjes puilen uit van de beloftes om kernversterkend te werken en de lokale ondernemer te ondersteunen. Blijkbaar intensiveert de komende stembusgang bij lokale politici het etaleren van lovende beleidsdaden en beloftes ten opzichte van de mensen die ze 6 jaar in de steek hebben gelaten. Ik vraag me dan luidop af: waar was u de afgelopen legislatuur dan mee bezig? De leegstandcijfers nemen immers al 10 jaar op rij toe. Als gevolg telt ons land nu 364 voetbalvelden aan lege winkelruimte. Steden en gemeenten laten ondertussen gretig panden bijbouwen. Diezelfde besturen beloven nu eindelijk om ‘er werk van te maken.’ Sta me toe dat hypocriet te vinden. Ik voel hier zelfs een zweem (mis)bruik van het statuut lokale handelaar.

Ik zette zelf mijn schouders onder Vlaamse wetgeving die steden en gemeenten de middelen en autonomie gaf om hun lokale handelskern te ondersteunen. Het is frustrerend om te zien dat vele besturen niets doen met die nieuwe daadkracht. De teloorgang van lokale handelaars heeft nochtans directe gevolgen: verloedering, zwerfvuil, onveiligheid en criminaliteit. Investeren in je lokale ondernemerstalent is dan ook de snelste manier om te zorgen voor een bruisende, veilige gemeente. We zullen zien hoeveel lokale besturen na 14 oktober daadwerkelijk actie ondernemen.

Steden en gemeenten kunnen een flankerend beleid voeren. Een structurele aanpak vraagt echter maatregelen op verschillende beleidsniveaus. Zo wordt de hedendaagse handelaar uitgedaagd om te vernieuwen en digitaler dan ooit te werk te gaan. Daar is niets mis mee. Gezonde concurrentie zorgt voor innovatie, wat vervolgens leidt tot economische groei en welvaart. Maar net bij gezonde concurrentie wringt al jarenlang het schoentje. Opnieuw een boodschap die ik al meerdere malen de wereld instuurde en opnieuw, gesterkt door verhalen en soms zelfs noodkreten van collega-ondernemers, een nagel die ik zal blijven inkloppen.

De Amazons van deze wereld betalen dan ook amper tot geen belastingen, houden zich niet aan de milieunormen die worden opgelegd aan onze ondernemers en behandelen hun werknemers nog net niet als slaven. Toch krijgen ze ongeremde toegang tot onze markt. De kleine lokale concurrent is tegen dergelijke praktijken van bedrijven met een enorme marktmacht niet opgewassen. In steeds meer sectoren staat de vrije markt onder druk en slinken de marges zienderogen.

Wie hier het probleem niet van inziet en graag en gretig shopt bij dergelijke titanen komt bedrogen uit. Amazon en consorten mogen dan wel de rol van handelaar en producent overnemen van de lokale spelers, de maatschappelijke rol die onze ondernemers vervullen, verdwijnt als sneeuw voor de zon. Giganten creëren geen welvaart in een regio, ze onttrekken de welvaart uit de regio.

Boodschap van algemeen nut

Deze klik- en kluseconomie vraagt in de eerste plaats om een Europees kader dat een gelijk speelveld afdwingt tussen online en offline spelers, dat eerlijke belastingen nastreeft en de eigen markt teruggeeft aan lokale en regionale ondernemers. We kunnen in ons land wel al beginnen met de fiscale lastenberg in te krimpen. Geef de kleine zelfstandige in de stads-en dorpskernen meer fiscale vrijheid om te kunnen groeien door hem enkel zijn btw-verplichtingen te laten nakomen.

Die inspanningen leveren meer dan een economische ‘return on investment’ op, denk alleen al aan tewerkstelling en toenemend ondernemerschap. Daarnaast zorgt een bruisende kern voor sociale cohesie en brengt sociale controle met zich mee. Het spreekt voor zich dat de toename van sociale activiteit en een gebrek aan leegstand en verloedering geen zware investeringen vragen voor extra patrouilles en camera’s. De lokale Batman achter de toonbank houdt zijn/haar buurt immers veilig. Hetzelfde geldt voor zwerfvuil. Geen handelaar die een vuile straat tolereert.

Lokale handel dient volgens mij ook als een vliegwiel tegen eenzaamheid, zorgt ervoor dat mensen buiten komen en met elkaar te praten. En om het thema van de afgelopen week over de luchtkwaliteit niet te vergeten, zorgen plaatselijke handelaars als het ware ook voor meer zuurstof. Per slot van rekening stimuleert lokale handel duurzame verplaatsingen en korte keteninitiatieven.

Subsidies en geschenkbonnen zijn niet structureel, fiscale maatregelen wel. Niemand hoeft te vrezen dat onze schatkist zal leeglopen, integendeel. Als de lokale winkelier maar terug reden van bestaan krijgt of minstens recht op hun eigen thuismarkt, zal het de samenleving geen rooie duit kosten.

Terwijl ik dit neerpen, besef ik zeer goed hoeveel werk er nog op de plank ligt. Maar dat moet net de motivatie zijn om door te gaan. Ik nodig mijn collega-politici uit om mijn strijd te vervoegen. Tot slot richt ik me tot iedereen die dit weekend geniet van de lokale handel: denk ook na dit weekend eens aan de handelaars in uw omgeving. Het is ook in uw belang.