Ilham Kadri (CEO Solvay): ‘Ik zal jullie verbazen’

Ilham Kadri werd begin maart als nieuwe CEO van Solvay ook de leading lady van de Belgische industrie. In haar maideninterview als toekomstige Solvay-baas liet de ‘vredelievende vechtjas’ al meteen haar tanden zien.

De Frans-Marokkaanse Ilham Kadri werd al lang voor haar benoeming tot opvolgster van Solvay-topman Jean-Pierre Clamadieu bejubeld voor haar strijd voor vrouwenrechten en haar focus op diversiteit en duurzaamheid. Ook haar afkomst, en de rol van haar grootmoeder die haar in de Marokkaanse havenstad Casablanca opvoedde en aanmoedigde via studies uit het traditionele verwachtingspatroon voor vrouwen in Marokko te stappen, werden al dik in de verf gezet. In die mate zelfs dat het haar parcours en managementcapaciteiten wat in de schaduw duwde, terwijl Kadri een topcarrière bij industriële kleppers als Shell en Dow Chemical heeft opgebouwd. Ze bewees uit het juiste harde hout te zijn gesneden. Ze kreeg zelfs het predicaat ‘onzinkbaar’ aangemeten, en werd omschreven als een ijzeren vuist in een fluwelen handschoen. In haar eerste interview als toekomstige CEO van Solvay gaat de 49-jarige Kadri, die op 1 maart officieel de fakkel overneemt van Clamadieu, dieper in op haar aanpak, visie en prioriteiten.

Hebt u al enig idee waar u met Solvay naartoe wil?

ILHAM KADRI. “Uiteraard. Ik koester steile ambities, maar het is te vroeg om mijn strategische roadmap te geven. Er ligt heel veel werk op de plank, maar dat is opwindend. Tot eind februari zal ik nauw samenwerken met Jean-Pierre en veel bezoeken afleggen om de werknemers, de klanten en de business te begrijpen. Na de overdracht zal ik mijn managementcomité samenstellen en de strategie en de portfolio bespreken met de teams. Er is al veel gebeurd in de transformatie van de portefeuille van activiteiten en de wereldwijde uitbouw van onze activiteiten. Vroeger was Saint-Gobain de voornaamste klant, nu is dat Boeing. Het is dus een geweldig tijdstip om hier te arriveren. Ik ben enthousiast omdat Solvay al gealigneerd is met de grote macro-economische trends. Tegen 2050 telt de aarde 2 miljard mensen meer, die ook zullen reizen, eten en brandstof nodig hebben. Ik hoop voor mijn zoon en uw kinderen dat we hun een beloftevolle planeet achterlaten, maar intussen zijn we wel de natuurlijke rijkdommen aan het uitputten. Daarom vecht ik voor duurzame ontwikkeling, net als Solvay dat doet en zal blijven doen. Wij zijn de laatste generatie die de luxe heeft om keuzes te maken.”

Legt u niet te veel de nadruk op thema’s als diversiteit, inclusie, duurzaamheid, en op de soft skills? Van u wordt binnenkort verwacht dat u het zult hebben over zware dossiers als de energie- of de loonkosten. U wordt de CEO van een industrieel bedrijf.

KADRI. “Wij zitten niet in de business van liefdadigheid. We focussen op diversiteit en inclusie omdat het een impact heeft op onze winstgevendheid. Wat we doen, moet niet alleen goed zijn voor de planeet en de mensen, maar ook voor de portemonnee. Diversiteit geldt overigens niet alleen voor geslacht, maar ook voor gedachten en nationaliteiten. Onze klanten zijn Chinees, Amerikaans, Belgisch, komen uit het Midden-Oosten,… Het is belangrijk die allemaal te begrijpen. Ik ben geobsedeerd door de klanten. Als ik wakker word, denk ik aan hen, en als ik ‘s avonds ga slapen denk ik nog aan hen ( lacht).”

Had u het gevoel dat u werd onderschat toen u werd aangekondigd als de volgende CEO? De indruk werd gewekt dat de transformatie vrijwel afgerond is en dat u de strategie vooral braaf moet uitvoeren.

KADRI. “Ik word geen CEO om gewoon op de winkel te letten of te zien hoe de film afloopt. Ik heb al vaak veel mensen verbaasd, in elke fase van mijn loopbaan, en zal jullie ook verbazen. Ik juich Solvays transformatie toe, maar ze is niet afgerond. Daarom heeft de raad van bestuur me aangeworven, omdat ze weet dat ik een agent of change ben. Samen met de teams zal ik een grondige culturele transformatie doorvoeren die erop gericht is waarde te ontginnen en het potentieel te ontketenen. We hebben formidabele ingrediënten, met de geschiedenis van het bedrijf, de familiewaarden, de wijzigingen aan de portfolio en activa en de visie op duurzaamheid. Het wordt geweldig om dat recept uit te werken. Maar eerst neem ik 100 dagen om te begrijpen waar we voorstaan. Ik zal de ui pellen, en hopelijk niet veel moeten wenen ( lacht uitbundig). Ik neem het beste van het verleden en heb er geen probleem mee om dat te kopiëren, maar ben ook erg stoutmoedig in het snel aanpakken van de leemtes. Dat zul je zeer snel merken.”

Heeft Solvay een vechter aangenomen?

KADRI. “Ik ben een vechter, maar een vredelievende. Ik zeg liever dat ik een hoog niveau van energie en vastberadenheid heb. Mijn recept is passie. Ik hou van wat ik doe, en ben bereikbaar als leider. Ik hou ook altijd mijn belofte. En ik ben veeleisend en leg de lat steeds hoger. Ik denk als kampioenen. Als die een wedstrijd winnen, denken ze al meteen aan de volgende. Al zullen wij tussendoor elke overwinning vieren. Ook dat is belangrijk. Verder zijn nieuwsgierigheid en leren de rode draad door mijn leven. Zo heb ik bij Diversey alles over digitalisering geleerd van de millennials, de digital natives. Zij waren mijn mentors.”

Uw taak bij Diversey is afgerond. De timing is perfect om over te stappen naar Solvay.

KADRI. “Inderdaad. Diversey was tussen 2008 en 2012 krimpend. In 2013 was het een vrij lelijke baby. Ik heb het bedrijf dan afgesplitst en geprivatiseerd en we hebben er een mooie business van gemaakt. De marges zijn nagenoeg verdubbeld. Ik dacht even ‘waarom niet blijven?’, maar het antwoord lag voor de hand. Er is nu een uitzonderlijk sterk team dat zonder mij voort kan.”

Solvay is geen lelijke baby?

KADRI. “Neen. Nu, alle baby’s zijn eerst een beetje lelijk, maar worden dan altijd heel mooi ( lacht). Zeker Solvay, dat magnifieke marges heeft. Ik leek wel voorbestemd om te landen bij Solvay. Ik heb gewerkt in de automobielsector, in de luchtvaart, in polymeren. Ik heb al als student met Solvay geflirt, want ik was er stagiair. En toen ik bij UCB in België werkte, verkocht die de chemieactiviteiten aan Cytec, dat later door Solvay werd gekocht. En ik heb bij Huntsman gewerkt op epoxy, en was met Diversey ook klant van Solvay.”

Een match made in heaven dus?

KADRI. “Laten we niet de filosofische toer opgaan, maar toen ik mijn eigen assessment maakte voor deze baan, bleek dat ik de vaardigheden heb om deze uitdaging te kunnen aanvaarden. Ik was ervoor opgeleid, en dit was het juiste moment. Solvay heeft ook mooie dingen gedaan, die me aantrekken. Ruim vijftig acquisities in zes jaar, dat is enorm. Solvay heeft misschien wel de beste portfolio in de hele chemiesector.”

Maar de uitdagingen komen uit alle hoeken: brexit, Trump, Frankrijk, Hongarije, Latijns-Amerika, België.

KADRI. “Onze concurrenten staan voor dezelfde uitdagingen. We mogen bijvoorbeeld ook cyberveiligheid niet onderschatten. Maar onzekerheden hebben altijd deel uitgemaakt van de geschiedenis van de mensheid. Ik zeg mijn teams altijd te focussen op wat we wel controleren. Anders raken we toch maar gefrustreerd. Ik hoop altijd dat het gezond verstand zal zegevieren.”

U kijkt graag naar de lange termijn maar werkt nu in een beursgenoteerd bedrijf, waarvoor ook de dagelijkse aandelenkoers belangrijk is. Hoe verzoent u dat?

KADRI. “Wat me bij Solvay heeft aangetrokken is de referentieaandeelhouder die het bedrijf niet alleen per maand, kwartaal of jaar bekijkt. Dit huis staat er al ruim 150 jaar. Ik heb de families ontmoet, en die stellen dezelfde vragen, over leiderschapsstijl, waarden en duurzaamheid. Als CEO is het belangrijk een partner te hebben voor de lange termijn. Ik zal dus nooit de lange termijn in gevaar brengen voor de korte termijn. Je moet het evenwicht tussen de twee zoeken. Maar goed, beursgenoteerd zijn heeft zijn plichten.”

U zou kwartaalrapportering het liefst vermijden?

KADRI. “Er zijn bedrijven die twee keer per jaar rapporteren, maar dat blijft eerder zeldzaam. We moeten het spel meespelen. Twee keer per jaar zou inderdaad eenvoudiger zijn, ook voor Solvay. Maar één veldslag per keer, en die zal niet de eerste worden. ( lacht)”

Is er iets dat u uw geduld doet verliezen of u kwaad maakt?

KADRI. “Gebrek aan prestatie door de verkeerde redenen, en dan bedoel ik slordigheid. En oneerbiedige mensen. Respect is voor mij de voornaamste waarde, de waarde die me altijd heeft geleid in mijn leven en carrière. Ik heb liever dat je me respecteert, dan dat je me aardig vindt. Als je me mag én respecteert, zal ik je uiteraard bedanken, maar respect komt altijd op de eerste plaats.”

Helpt het in uw nieuwe rol dat u België kent?

KADRI. “Zeker en vast. Mijn band met België is sterk. Ik heb hier al gewoond en een flink stuk van mijn professionele leven doorgebracht. Mijn man is een Belg en mijn zoon is hier geboren. Het was sowieso al mijn tweede thuis, maar het wordt nu mijn eerste.”

Is het vermoeiend om voortdurend een rolmodel te zijn?

KADRI. “Een rolmodel zijn, is flatterend en maakt me nederig. Het is niet zo dat ik ‘s ochtends wakker word en zeg tegen mezelf ‘wauw, ik ben een rolmodel’ ( lacht). Maar als mijn voorgeschiedenis meisjes of jonge vrouwen kan helpen te dromen en te denken ‘als zij dat kan, kan ik dat ook’, ben ik gelukkig.”

Bewijst u niet dat het glazen plafond minder sterk is dan wordt gedacht?

KADRI. “Het bestaat in ieder geval nog, anders zou je meer diversiteit zien in alle geledingen van de bedrijven. Bedrijven verliezen vrouwen in de klim naar de top van de bedrijfspiramide, zowel in commerciële beroepen als in STEM-beroepen. Dus moeten we ervoor zorgen dat de fundamenten juist liggen, zodat een sterkere pijplijn naar boven ontstaat. Er moet gewoon meer diversiteit komen. Per slot van rekening is de helft van de bevolking vrouwelijk.”

In België is het debat over de quota voor vrouwen opgeflakkerd.

KADRI. “Over quota ben ik voorzichtig. Het gaat om competenties. Ik zou nooit een vrouw voor een functie kiezen wegens een of ander quotum, ook al weet ik dat quota veel bedrijven hebben geholpen meer te vervrouwelijken aan de top. Diversiteit gaat over veel meer dan vrouwen aan de top. Het gaat ook over de bodem van de piramide en over het creëren van die pijplijn van diversiteit ook in nationaliteiten, gedachtegoed, stijlen,… Tussen haakjes, ik lees dat ik een feministe ben, maar omschrijf mezelf liever als humaniste.”

Hebt u ook lessen geleerd van uw ouders?

KADRI. “Zeker, maar omdat ik opgegroeid ben bij mijn grootmoeder, heeft die een zeer grote impact gehad op mijn leven. Volgens een Marokkaans gezegde kan een vrouw haar huis enkel verlaten door te trouwen of door te sterven. Zij leerde me dat er een derde manier is, dat kennis en onderwijs de brug waren naar een beter leven, al is het dan misschien een brug over ruw en instabiel water. Die derde exit is een beetje mijn kruistocht geworden.”