Witwassen via Second Life

Is Second Life, de virtuele wereld op het internet, het land van de outlaws? Veiligheidsexpert Mark Johnson vreest van wel.

Second Life is een potentieel witwasparadijs, waar criminelen straffeloos hun gang kunnen gaan”, vreest Mark Johnson van het Britse veiligheidsbedrijf Telecom Risk Management Group. “Er is dringend nood aan een betere regelgeving in deze virtuele wereld. Ook zaken als kinderporno en chantage (door te dreigen commerciële initiatieven massaal te verstoren) kunnen er gebeuren zonder dat iemand ingrijpt.” Trends sprak Johnson op de Europese Fraude Conferentie van de Association of Certified Fraud Examiners (ACFE) in Londen. Hij is het gewezen hoofd van de fraudebestrijding van Cable & Wireless.

Second Life is een fictieve wereld die enkel bestaat op het internet. Iedereen kan er onder een pseudoniem een personage (‘avatar’) aannemen. Avatars communiceren en spelen met elkaar, maar handelen ook in zogenaamde ‘Lindendollars’, die exploitant Linden Lab verspreidt. Ze kunnen worden aangekocht en verkocht via de veilingsite eBay. Johnson: “Dit is geen virtuele handel, want de mensen kopen met echte kredietkaarten digitale valuta. Er gaat dagelijks 1 miljoen euro rond in Second Life. Via een cheque of het betalingssysteem Pay Pal kan je ook geld uit Second Life naar de echte wereld brengen. Er zijn mensen die maandelijks 150.000 euro verdienen door er hun diensten aan te bieden.”

Momenteel wordt vooral betaald voor porno, zeker nadat Linden Lab onder Amerikaanse druk de casino’s in de virtuele wereld heeft geschrapt. “Er werd ook heel wat vastgoed verkocht”, zegt Johnson. “Plots beslist Linden Lab de virtuele wereld uit te breiden en kreeg je de eerste virtuele vastgoedcrash. De mensen die geld verloren hebben, overwegen naar de rechtbank te stappen.”

Het gebrek aan regels leidt tot excessen, zoals volwassenen die zich als kind voordoen en meedoen aan seksactiviteiten. Het omgekeerde is al evenmin denkbeeldig: kinderen die als volwassen avatar virtuele seks hebben. Johnson is ervan overtuigd dat de Amerikaanse politie nu al maatregelen neemt om een en ander te bestrijden.

“Ook fiscale autoriteiten bekijken deze wereld, om heffingen te verrichten op allerlei transacties”, weet Johnson. De veiligheidsexpert wijst op een geldtransactie waarbij Zuid-Afrikaanse heffingen werden vermeden door de overdracht te laten plaatsvinden in Second Life. “Eerst wisselt een persoon echt geld in Lindendollars, overhandigt die via zijn avatar aan een virtuele kompaan, die ze elders in Second Life weer inwisselt voor echt geld. Een ideaal transport voor illegale geldmiddelen, en dat vliegensvlug via enkele toetsen. Op deze manier kunnen criminele organisaties geld in de echte wereld laten circuleren in witwasoperaties of voor terreurfinanciering. Er is dringend nood aan internationale verdragen om te bepalen wat mag in Second Life, wie controleert en wat de sancties zijn.”

Professor en advocaat Jos Dumortier, directeur van het Interdisciplinair Centrum voor Recht en ICT aan de KU Leuven, nuanceert: “In feite gaat deze stelling op voor alle geldbewegingen via het internet. De wetteloosheid in Second Life valt trouwens mee. Iedereen die in België van achter zijn computer de strafwet overtreedt, kan voor het gerecht worden gesleept.” (T)

Door Hans Brockmans